Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Djakarta - 17 augustus 1966 (1)

De machtsstrijd tussen Bung Karno en Suharto duurde het hele jaar 1966. Zelfs De Telegraaf stelde exact, dat dit gevecht uitzonderlijk genoemd

[p. 297]

mocht worden, omdat ‘de grondwettelijke president en eerste minister, ook het hoofd was van de oppositie in het land tegen de regering, waarvan hij in naam het hoofd was.’^1. ‘Geregeld bereikten berichten van voortdurende arrestaties van Sukarno-getrouwe officieren het buitenland. Zoals die van generaal-majoor Djamin Ginting en generaal-majoor Murshid, omdat zij trachtten pro-Sukarno-elementen bijeen te brengen binnen het raam van een militaire hulpbeweging.

Een andere officier, luitenant-kolonel Sudarmo, werd volgens de berichten gearresteerd omdat hij pro-Sukarno-studenten mobiliseerde.

Tezelfdertijd is Sukarno er heel aardig in geslaagd het nieuwe kabinet ertoe te bewegen enkele van zijn aanhangers op belangrijke posten te benoemen,’ aldus De Telegraaf. Het blad vervolgde:

‘Een van hen was Suwito Kusumowidagdo, die zojuist tot ambassadeur in de Verenigde Staten benoemd was. Suwito was vroeger plaatsvervanger van dr. Subandrio, de vroegere minister van Buitenlandse Zaken die vorige maand ter dood veroordeeld werd voor zijn aandeel in de mislukte communistische staatsgreep.

Zijn verzet tegen de regering scheen Sukarno's gevoelens van zelfoverschatting te hebben aangewakkerd, hetgeen bleek bij een religieuze bijeenkomst van Islamieten die in die dagen in het presidentiële paleis plaatsvond.

In een rede ter verdediging tegen de op hem uitgeoefende kritiek vergeleek Sukarno zichzelf met de profeet Mohammed, die, zoals hij zei, ‘óok beledigingen had moeten ondergaan, maar geduldig was gebleven en later tot tegenactie was overgegaan, oorlog daarbij inbegrepen.’

Waarnemers waren van mening dat Suharto binnenkort weleens gedwongen had kunnen worden meer beslissend op te treden tegen Sukarno, als de nieuwe regering tenminste in staat wilde zijn haar werk te doen.

Welke middelen Suharto daartoe te baat zou nemen kon men toen nog slechts gissen.

Sommigen betoogden dat Suharto het komende proces tegen de vroegere luchtmachtbevelhebber Omar Dhani zou gebruiken als een middel om Sukarno tot toegeven te dwingen.

Dhani, die naar beweerd werd betrokken was bij een communistische poging tot machtsovername van vorig jaar, vluchtte aanvankelijk naar Cambodja toen de staatsgreep mislukte.

Hij keerde later in Indonesië terug, naar men aannam om bewijsmateriaal te leveren in ruil voor een licht vonnis.

Maar wat hij ook doet, Suharto moet handelend optreden, vooral om plannen op te stellen die zich bezighouden met de bodemloze afgrond waarin Indonesië zich in economisch opzicht bevindt.’ Aldus De Telegraaf.

1. De Telegraaf, 24 november 1966.