Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

[p. 258]

Djakarta - 1 oktober 1965 (9)

Ná de openlijke legerrebellie in de jaren 1950, 1952, 1955, 1956, 1957 (Permesta) en 1958, bleef het bij de eerste stap in de richting van Bapak's nasakom^1. in 1959 min of meer rustig in de legertop tot de uiteindelijke explosie van oktober 1965.

De strijdkrachten bereikten bovendien in 1965 een sterkte van 500.000 man: 300.000 in het leger: de overige 200.000 verdeeld over de marine, luchtmacht en de politie, waarvan 25.000 man een volledige militaire training hadden gehad. ‘Op papier was Indonesië thans een militaire macht der tweede klasse,’ aldus Bruce Grant in een hoofdstuk gewijd aan het Indonesische leger uit zijn boek Indonesia.^2.

Waar was Suharto in de legerhiërarchie op 1 oktober 1965? Sedert de succesvolle beëindiging van de Nieuw-Guinea-campagne benoemde Sukarno hem op 1 mei 1963 tot commandant van kostrad,^3. het strategische commando van het leger. Op 1 januari 1965 werd Suharto door de president vervolgens benoemd tot commandant van kolaga, het bevrijdingsfront voor Maleisië.

In zijn biografie stelt Suharto onomwonden hoe hij over de situatie in 1965 dacht. ‘Ik was zonder hoop. Ik was werkelijk niet blind, maar wat kon ik als militair tegen deze ontwikkeling doen?’ Indonesië schoof meer en meer naar links en de betrekkingen met de Chinese Volksrepubliek werden steeds hartelijker.’ Volgens biograaf Roeder was Suharto in staat een perfect nietszeggend gezicht te trekken, ‘waarbij niemand zou raden of weten wat er werkelijk in hem omging.’^4.

1. nasacom: Nationalisme, godsdienst (angama) en communisme.

2. Bruce Grant, Indonesia. Melbourne University Press 1964. Hoofdstuk 5, The Military, pagina 75.

3. kostrad: Kommando Strategie Angkatan Darat.

4. The Smiling General. Pagina 135.