Over Haagse bedriegers

Mijnenveld in Jakarta

Veertig jaar is het regeringsapparaat aantoonbaar ingezet voor het buiten gevecht stellen van één journalist. Overheidsgedrag wordt tot een misdaad wanneer beweegredenen en motieven in strijd met de rechtsorde zijn. Ik was niet te manipuleren en dus een gevaar. Ik had het volste recht in 1956 een andere mening over het dekolonisatieproces in Indonesië te hebben dan Luns. Afgezien van het feit dat ik bovendien nog gelijk kreeg. Hetzelfde gedonder herhaalde zich 40 jaar later in Jakarta. Ruimschoots voor vertrek van de koninklijke stoet naar de grote Oost adviseerde ik om de Majesteit geen visite te laten afleggen bij Suharto, na Pol Pot de grootste massamoordenaar uit de geschiedenis van Zuidoost-Azië. Maar net als Drees en Luns in de jaren vijftig, dachten Kok en Van Mierlo het in de jaren negentig beter te weten. Een brochure waarin bovenstaand advies werd bepleit, werd door premier Kok tijdens een persconferentie door de zaal gesmeten. Hij verordonneerde dan ook, teneinde een wit voetje te halen bij de fascistische dictator, dat ik thuis diende te blijven. Hij wilde met mijn aanwezigheid in de majesteitelijke delegatie de corrupte misdadiger die Indonesië terroriseert vooral niet voor het hoofd stoten.

• ...kok variant luns...

Kok ontpopte zich als een variant op Luns. Desalniettemin kwamen Beatrix, Kok en Van Mierlo van een koude Indonesische kermis thuis. Volgens Van Mierlo was de Koningin in Jakarta ‘in een mijnenveld terecht gekomen’. nrc Handelsblad schreef dar de Vorstin door Suharto ‘verpletterend was vernederd’. De geschiedenis herhaalde zich. Opnieuw kreeg ik wat Indonesië betrof gelijk. Om die reden windt Kok zich precies zo onnodig op als hij mijn naam hoort als Luns deed in 1956. Van Mierlo wordt met Koks driftbuien meegezogen. Hem werd in Jakarta door Kees Versteegh van nrc Handelsblad gevraagd of hij in zijn gesprek met zijn Indonesische collega Ali Alatas had geprotesteerd dat Indonesië geen visum had verleend aan Willem Oltmans, zoals op verzoek van Den Haag was geschied. Van Mierlo toonde zich geïrriteerd en wilde op de vraag geen antwoord geven. Na het persgesprek in Jakarta kwam hij boos op Versteegh afgestapt met de reprimande dat de nrc-medewerker die vraag niet had mogen stellen.

• van mierlo en zijn erecode...

Op 20 oktober 1996 verscheen de minister in het televisieprogramma Buitenhof. Brave Maartje van Weegen herinnerde de bewindsman eraan, dat hij zelf journalist was geweest. Henk Hofland stelde hem indertijd als redacteur aan bij het Algemeen Handelsblad. Waarom lanceerde hij nu dan zoveel kritiek op oud-collega's? Wanneer je vervolgens Hans van Mierlo hoort zedepreken over de erecode van journalisten die de waarheid moeten schrijven, dan bekruipt mij een gevoel van medelijden. Weet hij dan werkelijk niet dat het gevecht dat ik momenteel tegen zijn ministerie voer exact om diezelfde waarden gaat die iedere integere journalist hoog in het vaandel zou moeten dragen? De waarheid over Indonesië, Sukarno en Nieuw-Guinea mocht van zijn voorganger Luns en de zijnen onder geen beding naar buiten komen. Van Mierlo zet het détournement de pouvoir dat Luns in 1956 begon, in strijd met de grondbeginselen van de journalistiek in een democratie - om over mijn rechten als burger maar niet te spreken - onverminderd voort. Hij wordt door mr. P.G.L. van Velzen van zijn departement met open ogen besodemieterd en schijnt dit niet in de smiezen te hebben.