Logo DBNL
Memoires 1993-A (2019)

Memoires 1993-A

(2019)–Willem Oltmans–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Boston

8 april 1993

Schiphol

Op Schiphol was de enige kopieermachine kapot en een lokaal telefoongesprek kost nu twee gulden. Pure oplichterij.

Denise de Hart had me nog gebeld om me een goede reis te wensen.

Boston, Massachusetts

Bij de paspoortcontrole was een ambtenaar die vervelend wilde doen. Echte dienstklopper. Hij wilde weten waar ik naartoe ging en dus ik legde mijn ticket op de balie. ‘Don't throw this at me,’ zei hij. Daar had je het Amerikaanse minderwaardigheidscomplex weer en begon een rapport te schrijven. Een zwarte, vrouwelijke beambte kwam erbij. ‘What is the problem?’

‘I have no problem,’ zei ik, en ging zitten.

Ze zei: ‘You can sit there as long as you want, and we can also put you back on the next plane.’ Ik vroeg om de leidinggevende. Dat bleek een blanke, oudere dame te zijn en de zaak was binnen de kortste keren uit de wereld. Ik denk met William Pfaff dat we aan het begin van een verschrikkelijke tragedie staan. Een Chinese bankbediende bij de bank vlakbij de controle hielp drie klanten in dezelfde tijd dat een zwarte bankbediende er één hielp. Je zag dat zijn hersenen langzamer functioneerden.

In het verleden zou ik een hele berg kranten en tijdschriften hebben gekocht, nu alleen The New York Times.

Voor het eerst in twee jaar ben ik weer in de Verenigde Staten. Ik observeer de mensen hier goed, die wat ze hebben voor lief nemen, alsof er nooit iets kan gebeuren dat hen en hun manier van leven kan bedreigen. De aanslag op het World Trade Center in februari van dit jaar wordt verkeerd geïnterpreteerd. Het was een duidelijke waarschuwing, maar niemand heeft de boodschap begrepen.

Met Northwest Airlines naar Chicago

Het partnerschap van Northwest Airlines met klm is een val. Het vliegtuig maakt een krakkemikkige indruk. Je krijgt een

zogenaamde kalkoensandwich op je tafeltje gekwakt, dat absoluut oneetbaar is. Amerikanen kan je letterlijk serveren wat je wilt, a nation of sheep. Gelukkig heb ik nog een broodje kaas over van de Westerkade. De verveloze toiletten lijken wel op Aeroflot-toestellen; sommige kastjes zijn met plakband vastgezet. Wat is er aan de hand? Dat is dan de partner van klm. Ze zijn gek.

In de reeks Privé-domein zijn brieven van Vladimir Nabokov verschenen.177 Het dieptepunt van diens leven zou de breuk met zijn intiemste vriend Edmund Wilson zijn geweest. Volgens de thans verschenen brieven (666 pagina's ) is de verwijdering de schuld van Wilson geweest. Het is een ‘huldeblijk’ die ik zelfs Hofland niet zou kunnen toekennen. Voor mij zijn de laatste paar jaar in mijn verhouding tot Theo een kwetsend dieptepunt geweest. En mijn verhouding tot mijn oudste broer een ander. Als ik over dieptepunten zou spreken, zou dit mijn ouders, broers of mejuffrouw Buringh Boekhoudt betreffen, maar geen collega-journalisten of schrijvers, nooit. Een verwijdering tussen Peter en mij lijkt me volkomen ondenkbaar. De breuk met Eduard tussen 1981-1983 was eerder het gevolg van een ziekelijke afwijking, die vorm van totale verliefdheid uit de sprookjesboeken - van de prins en prinses leefden nog lang en gelukkig - die niet van de werkelijke wereld is en ik volledig aan mijzelf te danken had.

9 april 1993

06:30 uur, Oak Park, Chicago, Illinois

Frank Heckman wachtte me bij de slurf van vliegveld O'Hare op. Laurie was gisterenochtend naar New York gevlogen voor een deal met Sony, een televisiereclame van dertig seconden. We reden eerst naar een boekwinkel in Oak Park en slaagden er eindelijk in The Mind of God van Paul Davies te pakken te krijgen.178 En een boekje over dinosauriërs voor Frank junior. Ik heb tot diep in de nacht met Frank en later nog met Laurie zitten praten. We gingen om 05.00 uur slapen. Frank zag er niet goed uit. Laurie wel. We lachten veel, maar ik was totaal uitgeput.

10:30 uur

Ik schreef vanmorgen Arendo Joustra over zijn stukje in Elsevier.

Roderick Veelo van vara-radio belde en we voerden een gesprekje samen, dat inmiddels moet zijn uitgezonden.

Stephen Hawking schreef in A Brief History of Time: ‘We shall know the mind of God when we arrive at the theory of everything, a set of equations that will resolve the contradictions of modern physics and, in doing so, contain the history of matter.’179 De Britse theoretisch natuurkundige Paul Davies heeft in zijn nieuwe boek natuurkunde, theologie en filosofie in elkaar doen overlopen om tot de conclusie te komen ‘that we are truly meant to be here.’ Daar wil ik meer van weten, want ik geloof er geen ene rotmoer van.

Winnaar van de Nobelprijs voor Natuurkunde, Steven Weinberg is van mening dat na bijna vier eeuwen van conflict, wetenschap en religie een soort modus vivendi is bereikt. ‘Physics seems capable of invading - and supplanting - the realms of religion and philosophy,’ aldus Bryan Appleyard.180 Ik denk dat east is east and west is west. Werkelijkheid (wetenschap) en fantasie (religie) zijn niet te mixen.

Een zwarte kerel gaf me in de stad vandaag een pamflet in handen, The second coming of Christ, uitgegeven door de evangelist Samuel Chambers. Modus vivendi? De ziekte woedt bij de eenvoudigen van geest tot in de eeuwigheid.

George Will maakte me attent op iets dat ik volkomen gemist heb. Zuid-Afrika heeft pas in 1975 televisie gekregen. Een epidemioloog van de Universiteit van Washington heeft een studie gemaakt over het effect van geweld op televisie in welvarende industriële landen.181 Hij nam geweld onder de loep onder blanke Amerikanen, Canadezen en Zuid-Afrikanen. Tussen 1945 en 1974 nam het aantal zelfmoorden onder blanken in de vs toe met 93 procent, in Canada met 92 procent en in Zuid-Afrika nam het percentage met 7 procent af. Het onderzoek zou er verder op wijzen dat de toename van geweld onder minderheden regelrecht is af te leiden van geweld op televisie. Hij bepleit dan ook een oorlogsverklaring aan ‘the sick infatuation with violence’ op televisie. Hij trekt een vergelijking met de waarschuwingen op pakjes sigaretten, dat roken kanker kan veroorzaken.

Simon & Schuster heeft een bestseller uitgebracht, welke de komende val van het communistische Cuba voorspelt, Castro's Final Hour, door Andrés Oppenheimer.182 Het vuur van de re-

volutie is uitgeblust. Fidel loopt na 35 jaar aan de macht te zijn geweest op zijn laatste benen. De kassa rinkelt voor Oppenheimer en Simon & Schuster, maar is het opgediste spannende verhaal waar?

10 april 1993

Hoogtepunt was gisteren om Cristino Arocho terug te zien, de Puerto Ricaan die ik in de trein naar Schiphol ontmoette.183 Frank was zo lief om me helemaal weg te brengen naar Boystown, waar Cristino in een aardige flat woont. Hij werkt als accountant bij een bank. Zijn vriend David studeert geschiedenis. Ze namen me mee naar Le Loup. Ik had me erop voorbereid te zullen constateren, dat de touché met Cristino een vergissing was geweest. Maar ik merkte opnieuw dat de jongen een schot in de roos is geweest. Onze ogen hadden diezelfde flikkering van totale herkenning, precies als die dag in de trein. Cristino stelde veel vragen over Zuid-Afrika. Frank kwam me om 23:00 uur weer halen. Mijn vriendje liep mee naar de auto en excuseerde zich tegenover Frank mij zo lang aan de praat te hebben gehouden.

Omdat Jonathan Raymond deze keer niet op mijn brief om elkaar te ontmoeten had gereageerd, en ik geloof in tweerichtingsverkeer bij vriendschappen, bel ik hem dus ook niet.

05:00 uur

Frank heeft net als ik het gevoel dat Bill Clinton wispelturig is. Hij heeft slechts ingestemd met nieuwe bombardementen op Irak om tegemoet te komen aan de wensen van zijn militairen. Washington zegt dat ze zijn gaan bombarderen toen Amerikaanse gevechtspatrouilles in de noordelijke no fly zone werden beschoten. Irak ontkent dit. Beide zijden liegen, maar Amerikanen horen daar niet te vliegen. Ze doen niet anders dan toegeven aan gevoelens van frustratie bij de Golfoorlog niet ook de val van Saddam te hebben bewerkstelligd.

Misschien wordt Clinton, gloednieuw in het vak, ook afgeleid door de beestachtige gebeurtenissen op de Balkan. Het Servische leger treedt rigoureus op in Bosnië. Er is een etnische zuivering aan de gang op ongekend grote schaal. Anthony Lewis stelt voor dat Amerikaanse helikopters worden ingezet om moslimenclaves in Srebrenica en Sarajevo van voedsel te voorzien. Zou Servisch afweergeschut op de helikopters schieten, dan moeten de Amerikanen deze buiten gevecht stellen, aldus Lewis.184

07:45 uur

Vanmorgen om 06:00 uur was ik opnieuw in een radioprogramma, samen met Doeke Eisma van d66. Toen ik naar voren bracht dat Buitenlandse Zaken had geweigerd het rapport van de Koninklijke Marechaussee over het verblijf van Klaas de Jonge in de Nederlandse ambassades in Pretoria aan Jos Slats van de Volkskrant vrij te geven, loog Eisma bewust, toen hij antwoordde: ‘Dat hoor ik voor het eerst, ik onthoud me van commentaar.’ Ik weet dat Bob de Ruiter deze informatie aan de fractie van d66 doorspeelde. Bovendien staat het letterlijk in Notities uit Apartheidsland, wat hij heeft, en wat ik weer heb vergeten meteen via de radio te promoten.

08:30 uur

In Zuid-Afrika is Chris Hani vermoord. Wat zullen daar de gevolgen van zijn? Hij was een door de communisten getrainde guerrilla. Het is wellicht voor Zuid-Afrika als geheel niet verkeerd dat hij nu weg is. Toch vond ik hem steeds sympathiek, duidelijk intelligent en toegewijd, maar hij hield ondanks de omwenteling in Moskou aan het marxisme-leninisme vast. Hij zou tot een Afrikaanse Castro zijn uitgegroeid en kennelijk wilden sommige blanke kringen dat risico niet lopen.

11 april 1993, Pasen

Stephen Cohen schrijft in The Nation een voortreffelijke analyse over Rusland.185 Hij is van mening dat het Washington nog steeds ontbreekt aan ‘a well-conceived and workable policy towards Russia. The underlying American problem is conceptual and ideological. Unless we change our mythical and missionary ways of thinking about post-Communist Russia, the problems and dangers we face will only grow worse.’ Hij stelt recht voor zijn raap vragen. ‘Should Russia be part of the West or apart from the West? Should Russia be rebuilt according to a foreign model? Or should Russia rebuild in accord with its own traditions, and if so, which ones?’ Dat zijn pertinente en ter zake doende vragen. Hetzelfde geldt voor China, Japan, India, Indonesië, Cuba en andere gebieden van de wereld. Stephen Cohen ziet dit in. Dit was een reden waarom ik hem in de jaren 80 betrok bij de Alerdinck Foundation. Washington heeft altijd naar een quasi Amerikaanse eenheidsworst voor de wereld gestreefd, blind voor realiteiten elders. Sukarno, Castro, Nasser, Allende en vele andere wereldleiders moes-

ten van Washington verdwijnen, omdat zij er andere ideeën op nahielden dan de bright minds op het Witte Huis. Cohen wil tenminste discussiëren over de vraag of de vs er verstandig aan doen hun kapitalistische model blindelings aan Moskou op te dringen.

Ik zie dat Querido de brieven van Willem Elsschot uitgaf. Eigenlijk moeten alle brieven die ik ooit aan Peter schreef terugkomen opdat ze niet verloren gaan. Hoe dikwijls heb ik Peter niet op het hart gedrukt er goed op te passen, omdat ze eens door hem zullen kunnen worden uitgegeven? Hij bewaart ze zeker, maar is er nogal nonchalant over.

Craig Whitney somt in The New York Times op dat het de gemakkelijkste reactie van het Westen op Servische wreedheden in Bosnië en Herzegovina zou zijn om helemaal niets te doen, hoewel de getroffen moslims dan zeggen dat een handen af politiek ook een vorm van interventie is.186 Ik blijf de Duitse erkenning van Kroatië zien als de lont in het kruitvat, omdat dit Servië de gelegenheid bood militair op te treden tegen de opdeling van Joegoslavië in onafhankelijke staten. Hans-Dietrich Genscher kan bogen op die onvergeeflijk stomme zet, ook al is hij er niet alleen verantwoordelijk voor. Whitney duidt op de slag om Kosovo in 1389, waarbij het Ottomaanse rijk op de Balkan doordrong. De Turken bleven er vier eeuwen en bekeerden de oorspronkelijk etnisch Slavische bevolking tot de islam. Eigenlijk is alle ellende op de Balkan voor de zoveelste keer te herleiden tot een godsdienstoorlog. Ik moet maar gauw Paul Davies verder lezen. Geallieerde bommenwerpers zouden miljoenen exemplaren van zijn boeken boven de Balkan moeten uitstrooien in plaats van blockblusters, die absoluut niets oplossen.

Tegelijkertijd vraagt Time zich af of Europa niet te snel ontwapent.187

Ik heb Peter geschreven mijn brieven met de verhuizing van Iwan Beek mee te geven voor opslag in de Koninklijke Bibliotheek.

Rustige dagen. Keek tv, at met Laurie en Frank. En speelde vooral op de vleugel, en zelfs Le Cygne van Saint Saens op de cello van dochter Audrey, die in New Orleans via de telefoon meeluisterde.

12 april 1993

09:00 uur, Chicago-Minneapolis

Frank is een schat. Hij heeft al mijn spullen in de wasmachine gedaan. Ik vertrek met alles schoon. Hij is wel vermoeiend, want hij praat aan een stuk door. Hij moet deze tussenliggende jaren veel gelezen hebben. Hij heeft zich veel in de geesteswetenschappen verdiept.

‘College campuses are getting more segregated than ever, and inevitably, tensions between blacks and whites are high,’ schrijven Mel Elfin en Sarah Burke in een artikel, race on campus.188 Voorheen studeerden zwarte studenten voornamelijk aan all black colleges. Tegenwoordig is dit dus anders en de meerderheid van de 1,3 miljoen zwarte collegestudenten studeren op gemengde colleges. ‘But particularly on the nation's larger campuses, segregation has become an entrenched way of life. All too many black and white students live apart, eat apart, play apart and eventually grow apart.’ In Syracuse, New York bestaan binnen Syracuse University twee universiteiten naast elkaar, de ene zwart, de andere blank. Iowa State University heeft 25.000 studenten. ‘We have a campus with no mixing across cultural and racial lines,’ zegt Christine Romans (22), hoofdredactrice van het studentenblad. Van de Afro-Amerikaanse studenten maakt 70 procent de opleiding niet af, bij blanken 47 procent. Waar ik bij het lezen van zo'n artikel dan direct aan denk, is de jarenlange kritiek die Amerika - of wij in Nederland - op Zuid-Afrika had. Hier wordt gezegd dat vrijwillige apartheid, zoals in de vs, altijd verre verkiesbaar is boven opgelegde apartheid. Vergeten wordt dat de rollen in Zuid-Afrika omgedraaid waren met slechts 6 miljoen blanken op 40 miljoen zwarten.



illustratie

David Jefferson schrijft over James Edward Kennedy, voormalig advocaat voor het leger, die ontslag nam uit de strijdkrachten, omdat het tot zijn taken behoorde erop toe te zien dat legervoorschriften en beperkingen op homoseksuele soldaten werden uitgevoerd.189

Hij ontdekte zijn eigen homoseksualiteit en was niet langer in staat de achterlijke Amerikaanse wet uit te voeren. Ik zal proberen deze Kennedy op te sporen en hem interviewen.

Bij het overstappen vond ik het telefoonnummer van Frederick Ress, een voormalig vriendje van Peter, in het telefoonboek. Ik belde hem en hoorde zijn stem op het antwoordapparaat. Ik liet een boodschap achter, maar het was jammer dat ik hem niet aan de lijn kreeg. We zoeken hem al jaren.

Lees een afschuwelijke reportage over hoe Brandon Lee (28), de zoon van kungfu-ster Bruce Lee, om het leven is gekomen op een filmset door een noodlottig ongeval op 31 maart tijdens opnamen van de film The Crow. Een drugsdealer moest een revolver op Brandon afvuren terwijl hij een flat binnenloopt. Daarvoor werden uiteraard losse flodders gebruikt, maar er zat in de loop van de revolver nog een echte kogel die door de explosie van de losse flodder werd afgeschoten.

Minneapolis-San Francisco

Nu heb ik een moderne, goed uitgeruste vlucht van Northwest, geen oude troep. Toch nog een vlucht van drie uur en drie kwartier.

Blader in The Cerebral Symphony: Seashore Reflections on the Structure of Consciousness van William Calvin, waarbij mijn gedachten afdwalen naar mijn oudste broer.190 Na wat ik te horen kreeg over hoe hij zich over mij heeft uitgelaten bij generaal Du Toit, constateer ik dat mijn gevoelens voor hem zijn afgestorven, even grondig en diep als voor broer Theo tijdens de laatste jaren van zijn leven en de ruzie over de financiering van de uitgave van twee delen Memoires bij Bosch & Keuning. Ik zal zijn vrouw die 20.000 gulden terugbetalen als dit proces is afgelopen, en dat is het einde van dat verhaal. Du Toit vroeg hem mij te helpen, wat hij met een handomdraai had kunnen doen. Maar om zijn gierigheid te rechtvaardigen, wist hij geen andere uitweg dan om mij bij de generaal zwart te maken. Ik ben blij dat ik van mijn kant zijn attitude gedurende de oorlogsjaren in mijn Memoires heb weggelaten. Uiteindelijk ging broer Theo met hem mee naar Afrika omdat hun geestessymfoniën op elkaar afgestemd waren.

Ik concentreer mij op agape - zoals Rollo May dit omschreef in Love and Will als ‘the love which is devoted to the welfare of the other, the prototype of which is the love of God for man’ - voor Peter en Eduard. Hoe kan ik spreken over wat May noemt philia, ‘friendship and brotherly love’, wanneer je oudste broer je voor schut zet - ook nog aan de hand van leugens - bij een man van wie ik aannam dat hij een werkelijke

vriend was? Du Toit hanteerde zelfs de term bloedbroeder tussen ons. Maar de generaal bleek zelf geen knip voor de neus waard. Hij had beter moeten weten. Hij had me tenslotte zelf uitstekend leren kennen.

Het blijft een soort vervulling van een droom, wanneer een jet de landingsbaan van San Francisco nadert. Ik weet niet meer hoe dikwijls ik hier nu ben geweest; tientallen keren.

21:15 uur, Los Altos Hills, Californië

Bill Kellogg haalde me af van het vliegveld. We zaten op de veranda in de zon en ik vertelde hem over de gebeurtenissen in Zuid-Afrika. Daarna ging ik wandelen met Marjorie. Het was allemaal erg gezellig.

13 april 1993

06:30 uur

Ik schreef brieven aan Eduard, Doeke Eisma, Erik Jurgens en Bob de Ruiter.

Ik begrijp Anthony Lewis steeds minder. In zijn commentaar zou Amerika als enige grootmacht jarenlang ‘petty tyrants’ ervan hebben weerhouden agressie te plegen.191 Maar in Bosnië trekken ze zich van Washington niets aan en ‘they are carrying out their policy of genocide with more and more open contempt for the United States and specifically for president Clinton.’ Vooral zou Slobodan Milošević zich beledigend jegens Clinton hebben uitgelaten, aangezien de Serviërs de zaak schoonveegden zonder dat de vs hier iets tegen konden uitrichten. Etnische zuivering gaat onverminderd voort. Lewis begrijpt niet waarom Washington bang is de militaire kracht die het heeft in te zetten om bedreigde bevolkingsgroepen in Bosnië in bescherming te nemen. De Serviërs zouden waarschijnlijk Franse en Duitse eenheden aanvallen als Clinton zich ermee zou gaan bemoeien. Clinton zou volgens Lewis aan Milošević een ultimatum moeten richten: stop de belegering van Srebrenica en Sarajevo of anders zullen de vs de noodzakelijke militaire maatregelen nemen. Enerzijds wordt er in de media op gekankerd dat Amerika niet de ‘politie’ van de wereld behoort te zijn, terwijl tegelijkertijd wordt geadviseerd erop los te timmeren zodra er iets gebeurt dat volgens Washington niet door de beugel kan. Lewis vergeet dat de vs nooit anders hebben gedaan dan ‘ethnic cleansing’ overal ter wereld waar krachten aan het bewind waren die hen niet bevielen.

In de Tweede Wereldoorlog gaven de nazi's Kroatië de onafhankelijkheid, wat een gigantische ramp veroorzaakte, omdat zij meteen concentratiekampen opzetten voor Serviërs, zigeuners en joden. Er werden tienduizenden, misschien zelfs honderdduizenden vermoord, waar Bosnische islamieten vrolijk aan meededen. Craig Whitney reconstrueerde een stuk van die lamentabele geschiedenis.192 Slovenen en Kroaten werden rooms-katholieken onder de Oostenrijkers. Serviërs en Kroaten werden islamieten onder het Turks Ottomaans bewind. Etnisch gezien zijn ze allemaal Zuid-Slavische volkeren. De haat die er onderling heerst sinds 1389, wordt door eeuwenoude mythen en grieven gevoed. Je kunt over de Balkan geen meningen hebben zonder de geschiedenis te kennen.

Lance Morrow is van mening dat de Serviërs ‘marinate in selfpity. A filthy conscience often goes to hide in the refuge of selfpity.’193 De televisie in Belgrado toont beelden van grinnikende islamieten, die afgehakte hoofden van Serviërs omhoog houden. ‘Grievances float through the dimension as ghosts, crying out for justice - for the Serbs whom the Croats massacred during the Hitler years. The fourth dimension is the blood dimension, the great tribal justifier. Mobs have an evil dynamic. An ethnic tribe, at its worst, is a supermob.’

Ik heb uren rondgedwaald in de Stanford Book Shop. Wat er allemaal weer is verschenen, is niet te verwerken. Ik zag het nieuwe boek van Georgii Arbatov, The System: An Insiders Life in Soviet Politics.194 Ik word op pagina 144 J. Oltmans genoemd. Strobe Talbott heeft het voorwoord geschreven. Ik koop het uit zuinigheid niet en zal in New York een (gratis) recensieexemplaar proberen te krijgen. Igor Ligatsjov heeft eveneens een boek geschreven met een voorwoord van Stephen Cohen. The New York Times stelt dat de vs als het land met de hoogste levenstandaard ter wereld, tegelijkertijd 56 miljoen mensen telt - één op de vier - die seksueel overdraagbare ziekten hebben. Volgens het Alan Guttmacher Instituut hebben 31 miljoen Amerikanen genitale herpes, terwijl tussen de 24 en 42 miljoen Amerikanen geïnfecteerd zijn met het virus dat genitale wratten overdraagt. Tweederde van de Amerikanen die seksueel overdraagbare ziekten hebben, is nog geen 25 jaar oud. Ook de emotionele schade van geslachtsziekten is hoog. Omdat er veel aandacht voor aids wordt gevraagd, worden andere geslachts-

ziekten al te gemakkelijk vergeten. Amerika blijft een land van smeerpoetsen, waar ik overigens altijd maar al te graag aan heb meegedaan. Het wemelt van de absoluut zalige kerels op de campus van Stanford. Een lust voor het oog. Waar komen ze allemaal vandaan? Iedereen doet kennelijk aan sport. Ook veel Aziaten zijn om op te eten. Ze blijven mijn favorieten. Hoe komt dat toch?

Ik schreef Peter en sloot een bloem in, die ik plukte tijdens een wandeling door de heuvels in de omgeving. Dat deed ik vroeger alleen bij mam.

14 april 1993

Bill Kelloggs brein werkt perfect. Voor de zoveelste keer heb ik hem proberen over te halen een boek te schrijven, maar daar denkt hij niet over. Jammer. Hij is nu 72 en heeft een bochel gekregen en loopt minder gemakkelijk. Bill was para tijdens de Tweede Wereldoorlog, en werd gedecoreerd door o.a. Roosevelt, Stalin en Wilhelmina. Hij loopt nog altijd als wetenschapper rond bij Lockheed. Hij vertelde dat president Bush en het Pentagon ‘had handsomely lied about the effectiveness of Patriot missiles’ tijdens de Golfoorlog.

We kwamen op Luns. ‘It was his job,’ zei Bill, ‘to do what was good for Holland on New Guinea. He followed his concept.’

‘Yes,’ zei ik, ‘but he cheated Holland and was obsessed with Sukarno, like Bush is obsessed with Noriega or Saddam.’

‘Alright, so you thought Luns needed help.’

‘Well, is that not the function of the free press,’ zei ik. ‘He did not have his facts straight. So I presented my views and in a reaction he cut me off from my papers and all further possibilities to ever write in Holland again. And he did this by black mouthing me, by character assassination and by spreading dirty lies.’

‘Perhaps you felt he should have used your advice.’

‘That would have certainly been better for Holland.’

‘Not taking advice happens frequently with Foreign Ministers. It's like those New York cartoons of the little boy scouts who try to help the old lady across the street.’

Ik dacht, laat maar.

Heb de Russische vrienden van Volodja Molchanov uit Moskou, Sergei en Alicia Bocarius ontmoet. Hij was een voormalige marine-offcier, maar is met zijn Joodse familie naar Californië gekomen. Het werd geen onverdeeld succes.

Richard Gere gebruikte de Oscaruitreikingsceremonie om een

lans te breken voor Tibet. Hij werd hierom beschimpt. Hij meldt in een artikel in The New York Times dat vijf Amerikaanse regeringen deden of hun neus bloedde, terwijl Peking op zeven na 6.000 Boeddhistische kloosters in Tibet met de grond gelijk maakte, terwijl tienduizenden monniken in concentratiekampen om het leven kwamen.195 Senator John Kerry heeft ook al over ‘ethnic cleansing’ gesproken, waarbij de Tibetaanse identiteit wordt vernietigd. Wat heeft ertoe bijgedragen dat Gere, één der succesvolste Hollywoodsterren, zich zo bij deze zaak betrokken is gaan voelen?

Michail Gorbatsjov zal spreken op Foothill College, hier vlakbij, waar Marjorie Kellogg ook eens een lezing voor mij regelde.

15 april 1993

Bill Kellogg vroeg vanmorgen: ‘Have you ever pondered why the Germans so neatly recovered from the disaster of war?’ Hij toonde me The Paperclip Conspiracy, geschreven door Tom Bower.196 Het behandelt de jacht op nazi-wetenschappers met als doel de Amerikaanse Koude Oorlog tegen de ussr te helpen slagen. Volgens Bill is de Amerikaanse maanlanding in 1969 uitsluitend te danken geweest aan het werk van Duitse geleerden. De vs, Engeland, Frankrijk en de Sovjet Unie hebben na 1945 een intensieve jacht op nazi-wetenschappers gemaakt. ‘The hunt for scientists was a lot more intensive than the hunt for war criminals,’ aldus Bill. ‘The Nazis heralded the dawn of a new scientific era. Hitler's technology was superior till the very end. Wernher von Braun used slave labour to produce the V2, German aviation doctors pioneered with fatal tests using inmates from Dachau.’ Al op 11 november 1954 werden 100 nazi-geleerden uit Peenemünde, in Birmingham, Alabama tot Amerikaanse staatsburgers genaturaliseerd.

Felicity Barringer meldt in The New York Times dat 2 procent van alle Amerikaanse mannen homoseksuele ervaringen had gehad, en slechts 1 procent zichzelf als nicht ziet.197 Daar klopt geen moer van. Ik arriveerde 45 jaar geleden voor het eerst in New York en spreek uit ervaring. Kinsey signaleerde al in 1948 dat het cijfer dichter bij 10 procent lag.

16 april 1993

Marjorie Kellogg overhandigde me bij het ontbijt een papiertje met een uitspraak van Somerset Maugham. ‘It is a funny thing about life: if you refuse to accept anything but the very best you will very often get it.’

Bill Kellogg bracht me een interview met Evgeny Velikhov.198 Hij zegt in de loop der jaren uit gesprekken met Ronald Reagan te hebben opgemaakt dat, ook al was sdi een rampzalige gedachte, ‘I think he was sincere with his anti-nuclear stance and with his idea of defence.’ Als Velikhov dan ook nog benadrukt goede vrienden met Reagan te zijn geworden, dan realiseer ik me, gebaseerd op eigen ervaringen met cpsu notabelen, Velikhov incluis, dat het treurige gehalte van brains rondom Gorbatsjov de voornaamste reden is dat de ussr met een sneltreinvaart naar de bliksem is gegaan.

11:00 uur

Ik kreeg contact met Jim (James) Kennedy. Zijn toekomstplannen zijn vaag. Een reis naar Nederland zit er voorlopig niet in, want hij heeft geen geld. Ik moedigde hem aan een boek te schrijven.

Bill haalde me om 11:15 uur op om me naar het vliegveld te brengen. Het vliegveld van Oakland is mooi. Ik verloor mijn vliegticket en vlak voordat ik een nieuwe wilde kopen, werd het weer gevonden. Ik heb eindelijk twee boeken gevonden waarover ik wil schrijven.

Southwest naar Los Angeles

Dit was het beste bezoek aan de Kelloggs tot nu toe.

Ik ben in het boek van Arbatov begonnen. Hij verwijst ook naar zijn eerste boek, dat hij met mij schreef en waar ik hem met veel moeite toe over moest halen.

Hollywood

Ik nam een taxi naar het huis van Bill en Paul. Het kostte me twintig dollar. Nu moet ik weer zuinig doen tot komende woensdag.

17 april 1993

Los Angeles staat op zijn kop over de uitspraak in de affaire Rodney King, de zwarte jongen die door politiemannen werd afgeranseld om niets en welk incident bij toeval werd gefilmd.

De vrijspraak van de betrokken agenten leidde tot een massale opstand van zwarten en grote rellen en plunderingen in de stad waarbij 53 doden vielen en zo'n 3000 mensen gewond raakten. Nu in een nieuwe rechtszaak zijn twee agenten schuldig bevonden, en werden twee andere vrijgesproken.

Gisteravond had ik al meteen een lichte aanvaring met mijn vriend Bill Bast, die van mening was dat het neerschieten van een verkeersvliegtuig van Iran met bijna 400 inzittenden door een Amerikaanse kruiser op open zee, een geheel andere zaak was dan het opblazen van een PanAm toestel boven Schotland. Zijn argument: Teheran had opzettelijk het verkeerstoestel in een oorlogsgebied gestuurd om de Amerikanen uit te lokken. Hij viel dus voor de kletspraatjes van het Amerikaanse propaganda-apparaat.

Een andere kleine controverse: ‘Stone redeneert als volgt: hij gaf je het rolletje in zijn film out of the goodness of his heart en jij pleegde verraad door zijn film in een magazine te bekritiseren.’ Hij raadde af om de 8.200 dollar die ik van Oliver terug moet krijgen, via een advocaat op te eisen. ‘Het lijkt op zoete wraak.’ Niet dus. Het was Stone's wraak het reeds gestorte bedrag weer van mijn rekening af te halen vanwege het kritische artikel in hp/De Tijd. Bovendien, Stone is ons gentleman's agreement om samen de jfk-film te maken niet nagekomen, omdat de buitenwacht hem wijsmaakte dat ik voor de kgb werkte. Daarvoor werd het boek van de idioot uit Londen, Michael Eddowes gebruikt. Maar goed, ergens hebben ze toch wel gelijk, ik laat het zitten. Heb toch geen geld er wat tegen te doen. Bill Bast schat dat Oliver per film 10 miljoen dollar verdient. In de buurt waar Stone woont, is de gemiddelde waarde van een huis met tuin rond de 3 miljoen dollar, maar wie er langs het huis van Oliver rijdt, denkt dat er een hippie woont, zo'n bende is het.

Bill en Paul Huson (partners in de liefde en in werk) benadrukten dat hun ouderdom zich begint te wreken. Ze worden meer en meer als te oud en passé beschouwd. Paul vertelde dat 70 procent van de sterren, schrijvers en magnaten in Hollywood plastische chirurgie heeft ondergaan om nog enigszins mee te kunnen tellen. ‘They dye their hair and go out of their way to look young in order to be still taken seriously and not loose money.’ Bill zei dat hij liever doodging dan dat zou doen.

‘We are all the time being asked to write trivial trash, based on sensationalism and superficial shit,’ zei Paul. Ik luisterde in afschuw en vroeg me af hoe zij hun hoofd boven water houden in deze walgelijke omgeving.

Bill Kellogg vertelde dat Meinoud Rost van Tonningen erin geslaagd was voor 130 miljard aan Nederlands goud naar Duitsland te verplaatsen. ‘Zoals Luns op Nieuw-Guinea,’ zei Bill, ‘dacht Rost van Tonningen dat hij in het hoogste belang van Nederland handelde. Toen de nazi's dit later gebruikten, was het nog in het oorspronkelijke papier uit Nederland gewikkeld. Prins Bernhard was hiervan op de hoogte en beschouwde dit waarschijnlijk als een uitstekende reden Rost van Tonningen te laten vermoorden.’ Florrie, aldus Bill Kellogg, schepte er waarschijnlijk behagen in de rol van martelaar te spelen met de foto's van nazi's in haar zitkamer. ‘Don't tell her. You would spoil it and that is what she wants and needs.’

We zijn in Orso gaan dineren. Bills Jaguar werd door een hot number geparkeerd. Allemaal heel efficiënt. We waren het weer niet eens over de situatie rond Noord-Korea. Merkwaardig hoe ook intelligente Amerikanen blind zijn voor propaganda uit Washington.

Intussen pompen zeven rijke landen 28 miljard dollar in de voormalige ussr om Jeltsin in het zadel te houden. Zolang hij er zit, kan er via zijn mannetjes en de maffia naar hartenlust gestolen en geroofd worden in de voormalige Sovjet Unie, ten voordele van de vs. In Moskou begrijpen blijkbaar alleen de voormalige communisten wat er aan de hand is en hoe het Kremlin steeds meer afhankelijker wordt van de vs, iets wat 70 jaar lang als de pest door de cpsu werd gemeden.

Neil Lewis meldt in The New York Times, dat het ministerie van Justitie na twee jaar onderzoek heeft besloten om niet langer in een obscuur potje van de regering Bush te roeren.199 Ja, er heeft een wapenexport naar Bagdad plaatsgehad dat door het vervalsen van de stukken niet aan de openbaarheid werd prijsgegeven. En ja, Reagan en Bush hebben nooit iets anders gedaan dan Iran-gate en Irak-gate affaires in het leven roepen en er glashard over gelogen. Maar vervolging: nee. Onbegrijpelijk eigenlijk dat Janet Reno en Bill Clinton dit laten rusten. Kan natuurlijk niet anders, want ze hebben evenmin schone handen. Michail Gorbatsjov is ook in Californië op het oorlogspad en hangt de slimme kapitalistische mijnheer uit. De Presidio bij San Francisco, een voormalige militaire basis, heeft hem met de nodige fanfare kantoren ter beschikking gesteld om er zijn nieuwe groene organisatie, een soort Club-van-Rome-gedoe, in te vestigen. Op die manier kan hij geld inzamelen, veel reizen en veel redevoeringen afsteken. Vanaf de dag dat die mijn-

heer in de publiciteit kwam, heb ik hem als een onvoorstelbaar gevaar gezien. Iedereen brulde ‘Gorby’. Ik concludeerde: hij is een pest. Ik legde die mening vast in een brief aan nrc Handelsblad en lag er met Wim Klinkenberg meer dan eens over in de clinch. Die man is een overloper, evenals zijn jeugdvriend Velikhov en vele anderen. Ze zijn er door gebrek aan kennis, psychologisch inzicht en ervaring met Amerikanen gewoon ingetuind.

18 april 1993

In The New York Times meldt Paul Lewis dat Joegoslavië een draconische blokkade te wachten staat wanneer Slobodan Milošević er binnen acht dagen niet in slaagt de Bosnische Serviërs tot vrede sluiten te dwingen.200 De wapenstilstand bij Srebrenica stelt niets voor en de Veiligheidsraad zal overgaan tot handelen, ook al dreigt Moskou met een veto.

19 april 1993

Bill en Paul willen aan een script werken. Ik ga per bus Los Angeles in. Het is goddelijk weer.

Ik ontmoette David Jefferson bij The Wall Street Journal in zijn bureau op Wilshire Boulevard. Hij schreef voor zijn krant de reportage over luitenant Jim Kennedy, die als homo uit het leger stapte. David zei nog eens het achtergrondverhaal te zullen schrijven, hoe hij erin was geslaagd uitgerekend in zijn oerconservatieve krant dit netelige onderwerp te hebben kunnen aansnijden.

Bill Bast heeft het met zijn agent in New York over een mogelijke film over Jim Kennedy gehad. Kennedy zelf is inmiddels al in Washington.

Een Amerikaans gevechtsvliegtuig heeft weer eens een Iraakse radarinstallatie gebombardeerd. Dat doen ze gewoon maar.

De regering Clinton heeft een onvergeeflijke misdaad begaan. Er zijn ss-methoden gebruikt en zelfs tanks om de commune van David Koresh in Waco, Texas aan te vallen en uit te moorden. Iedereen, Koresh en 80 volgelingen, onder wie 17 kinderen, is in een vlammenzee terecht gekomen. Er zijn slechts 9 overlevenden, 4 zijn naar een ziekenhuis gebracht en 5 gingen rechtstreeks de gevangenis in. Geen Westers land ter wereld zou op de gedachte zijn gekomen de fbi de vrije hand te geven en dergelijke risico's te lopen. Janet Reno zegt achteraf dat dit niet de bedoeling is geweest, maar het fbi-personeel was bekaf

van de belegering, die al 51 dagen duurde. Men zette een aanval in, die zou leiden tot wat wordt genoemd de zelfmoord van Koresh en zijn discipelen. Alsof die mensen zich van kant zouden hebben gemaakt ook zonder fbi-tanks en het gebruik van traansgas.

‘Toen de fbi hen sommeerde het pand te verlaten, hadden ze meteen moeten gaan,’ zei Bill Bast. ‘Er werd geschoten op de agenten die de bevelschriften kwamen brengen. Vier van hen werden gedood en vijftien raakten gewond. Dus om je de waarheid te zeggen, wat er met die mensen gebeurde, kan me niets schelen. Als de fbi niets had ondernomen, zou men de moraliteit van het land hebben aangetast.’

Ik zie het fbi-optreden in Waco als een nieuwe fundamentele stap in Amerikaans Rambo-gedrag over de hele linie. Dat is het gevaar. Tegelijkertijd noemt Bill zijn Hollywood ‘the hypocritical capital of the world.’ Ik denk dat wanneer je een halve eeuw in zo'n sfeer meedraait, er het nodige van die mentaliteit blijft kleven.

Walter Goodman schreef in The New York Times: ‘This confrontation in Waco had audience-holding elements that could have shown up (and probably will show up) in a television special. A cult, fuelled by religion or sex or drugs and run by a God-connected prophet or control freak, had for some reason brought down the wrath of Federal agents who evidently did not know what they were getting into.’ De fbi heeft alles in het werk gesteld om de mensen binnenshuis via luidsprekers hartstikke gek te krijgen. Die tactiek gebruikte president Bush immers ook om zijn goede kennis Manuel Noriega uit te roken.

In Soweto is onder overweldigende belangstelling Chris Hani begraven. Mandela sprak een menigte van 80.000 mensen in het voetbalstadion toe en zei: ‘We want peace, but we are not pacifists. We are all militants. We are all radicals.’ Ook de communist Joe Slovo deed een duit in het zakje. Vervolgens werd er een boodschap van Fidel Castro voorgelezen. De toeschouwers zongen: ‘We, the people of Spear of the Nation, we have committed ourselves to kill these Boers.’ Ik heb in Hani nooit een echt gevaar gezien voor de opbouw van een ander Zuid-Afrika, ook niet omdat hij in Moskou werd opgeleid of communist was.

Ging vandaag voor het eerst in drie jaar naar de kapper. Geweldig! Het voelt goed (12 dollar).

20 april 1993

Ik ontbeet samen met Bill buiten bij het zwembad. Ik heb hem nog eens aangemoedigd een boek te schrijven over zijn inzichten in la condition humaine zoals Aurelio Peccei dit noemde. ‘Wim, our politicians pose as spokesmen for voters. In reality, they say what they assume voters want them to say.’

‘That, Bill, is the same for journalists. That has been my problem from the start in 1953.’

‘We had a black Congresswoman here who was threatening with riots when the Rodney King case went on trial. Then, when the public became anxious about a bloody revolution, she warned, “if you go out into the streets you will be killed, so please stay home”. Politics do no longer adhere to principles. Politicians have a job to keep. After the era that anything was okay, we are now constantly looking for excitement upping the sensationalist ante. When you tell us about what goes on in the basement of the Argos club in Amsterdam, this is old hat now. May be it was exciting 15 years ago. In today's social, financial or political world, nobody tells the truth anymore. This is the era of hypocrisy, and as I said, Hollywood is its capital. Everybody bends the truth to serve his immediate purpose. Truth has become a pretzel. Shyster lawyers are being dispatched to Washington to become professional liars representing but their own interests. Politicians become expert concoctionists. They twist the truth and bend events out of shape to serve their self interests. They concoct the truth to serve their vernal monetary purposes. Politicians are nobody's without constituents, or the people that vote for them. So they pose as spokesmen for them. They all have an axe to grind. People do not want to hear the truth. It is a threat to their status quo. Things might have to change if the people knew the truth.’

‘Wanneer is die ellende begonnen,’ vroeg ik hem. ‘Toen ik in 1948 in Amerika kwam, leek mij dat het beste en zuiverste land in de wereld. Is het veranderd na de moord op jfk?’

‘This started with the first worm on earth, or maybe by the first lie, it is just an apple.’

‘But to face reality and the truth is the sole and only condition for survival,’ zei ik.

‘Is survival the primary goal or are we talking about the quality of life? Man has refined the art of lying over three millennia, so down with the truth,’ meende Bill.

21 april 1993

The New York Times deelt in vette letters mee dat de fbi heeft kunnen vaststellen dat volgelingen van Koresh in Waco zelf de zaak in de fik zouden hebben gestoken.201 Men wringt zich in de meest absurde bochten om te vergoelijken wat gebeurde. Stephen Labaton meldt dat Janet Reno wel moest laten ingrijpen, want er bestonden ernstige verdenkingen van kindermisbruik binnen de sekte. Zoiets wordt dan door de shyster lawyers bedacht om te proberen een misdaad van de overheid recht te breien. Op het onsmakelijke af is Labaton's citaat van Clinton, die tegen hem zei dat alles was gedaan om ‘loss of life’ te voorkomen. ‘They made the decision to immolate themselves, and I regret it terribly, and I feel awful about the (dead) children.’ Vrijwel alles wat er nu van officiële zijde over dit drama wordt gezegd, is gelogen.

Door heel Bosnië zijn moslims, Serven en Kroaten met elkaar in gevecht. Srebrenica wordt door de vn beschermd. Hier zijn tienduizenden islamieten samengedreven in een ‘veilige zone’. Clinton vergadert op het Witte Huis wat er zou moeten gebeuren om bloedvergieten te voorkomen.

Dat lukt hem niet in Texas, waarom wel in Bosnië? Ik sprak er met Bill over. Hij antwoordde: ‘Four Jews caused the disasters in this world, Jezus, Freud, Einstein and Marx.’

Het vertrek uit Whitley Terrace was emotioneel. ‘Your visit was like a fresh breeze,’ zei Bill Bast. Hij bracht me naar de bus. Ik heb eigenlijk geen zin om verder te gaan, want bij Bill en Paul in Hollywood was het een geweldig aangename oase. Bill zette me af bij het Roosevelt Hotel waar bussen vertrekken naar het vliegveld van Los Angeles.

Los Angeles-Miami

Het boek van Arbatov is hopeloos droog en saai. Hij praat bijna alleen met mensen die saai en weinig creatief zijn, met gesloten en voorgeprogrammeerde geesten.

Journalist Jan Jarboe stelt in The New York Times dat de regering in Washington op David Koresh als op ‘een terrorist in plaats van als een fanaticus, wat hij was, heeft gereageerd.’202 Koresh was zijn eigen profeet. ‘This was a man, who gorged on sex, beer, rock and roll, guns and religion. He justified sealing himself and his followers off in a concrete compound east of Waco, by personifying himself as good and the rest of the world as evil. It is easier to understand Koresh's behavior than it is to un-

derstand the fbi's strategy.’ Volgelingen van Koresh waren geen gijzelaars van een terrorist, maar geloofsgenoten van een man met ‘een dolgedraaid brein’. Washington zet dan prompt wapens en tanks in. Vaste prik als ze ander dan gewoon gedrag niet echt begrijpen.

Ik ben al ver in het boek van Arbatov. Ik zal hem precies gaan schrijven wat ik ervan denk.

22 april 1993

07:45 uur, Coral Gables, Florida

Mijn geliefde plekje Club Bath is dag en nacht open. Hoeveel jaren kom ik hier al? Ik weet het niet meer. Ik kwam gisteren pas om 23:45 uur aan en overnachtte dus in de club. Ik had een stuk of zes nachtelijke gentlemen callers, allemaal cock suckers. De enige die me interesseerde, was een black guy, maar die zag mij niet zitten.

Al het Spaanse gebrabbel om je heen, hoogst irritant. Amerikanen zijn suckers, dat ze hen in kuddes hun land in laten komen.

11:00 uur

Frits is nog in Nederland, dus daar kan ik niet terecht. Als ik bij Barbara Applegate terechtkan, ga ik nog naar de homomars op 25 april in Washington. Ik belde Barbara, die zwak klonk aan de telefoon. Ze had eigenlijk plannen, maar die zou ze veranderen. Bij de secretaresse van Bentinck liet ik een verzoek achter om hem zaterdag te kunnen ontmoeten. Het zal me benieuwen hoe hij reageert. Ondertussen moet ik zelf nog op zoek naar een bed, misschien in de sauna.

16:00 uur, Club Bath

Binnen de kortste keren kwamen verschillende jongens mij pijpen. Als pijpen ook aids overbrengt, zal de mensheid ten onder gaan aan die plaag. Er was een aantrekkelijke Latino, die in een mum van tijd in een gangbang terechtkwam waar alles mogelijk was. Deze man zit duidelijk in een suicide-proces. aids zal niet gestopt kunnen worden vanwege de toegeeflijkheid vandaag de dag.

20:00 uur

Burger King is inderdaad junkfood.

Ik lees Auden in Love van Dorothy J. Farnan.203 W.H. Auden

was 32 toen hij verliefd werd op Chester Kallman (18). Auden leefde in de droom dat Chester zijn lover was, terwijl de jongeman in werkelijkheid het leven nog moest ervaren. Auden bleef 30 jaar toegewijd aan Chester, ook terwijl ze al jaren geen seks meer hadden. John Fuller van The New York Times. Meent dat Farnan Auden beschrijft als een groot dichter ‘who unbends an incomprehensible monster who can weep his pints like you and me, a creature with fads and appetites after all, but ultimately an unknowable being who retreated behind a timetable in his poetry.’ Toch fascineert Audens leven me, omdat er de nodige parallellen zijn in de relatie tussen Peter en mij. Al is mijn geschiedenis in het delen van affectie op heel andere prioriteiten gebaseerd. De kwaliteit van de relatie Peter en mij is van een heel andere rangorde, althans voor mij. Seks komt bij mij hoe dan ook op de laatste plaats wanneer affectie in het spel is. Het valt niet te combineren. Geestelijke rijkdom en huis-tuin-en-keuken-neuken. Aapjes-in-het-bos-seks is niet te combineren met houden van. Het is even leuk, maar bij Peter beperkte dit feest zich tot tweemaal in 1967 en daarna 34 jaar niets. Zou hier graag veel over Auden in Love willen noteren, maar dat zou een boekje op zichzelf worden. Ik streep veel aan en krabbel in de kantlijn. Het boek is uiteindelijk voor Peter. Wat zou Dorothy te zeggen hebben over mijn 34 jaar houden van Peter, zonder seks?

23 april 1993

Heb de nacht in de hoerentent doorgebracht. Sliep behoorlijk. Schreef Willem Bentinck in Washington zonder dat ik wist of ik hem morgen te zien zou krijgen, want ik blijf geïnteresseerd om hem over zijn broer Hendrik te spreken. Zijn secretaresse zei vanmorgen dat zij nog geen gelegenheid had gehad hem te zeggen dat ik hem wilde ontmoeten. Diplomatentrucjes. Ze kunnen doodvallen. De Bentinck-tweeling heeft wat te verbergen.

Kindly Inquisitors: The New Attacks on Free Thought van Jonathan Rauch is verschenen.204 Hij beargumenteert volgens Michiko Kakutani, dat ook al gebruikt de criticus nog zulke scherpe bewoordingen, dit nog steeds iets anders is dan geweld. Rauch bestrijdt het motto dat men nooit zou mogen uitdagen ‘because who is to decide who is allowed to upset whom?’ Dat boekje wil ik hebben.

Ook in The New York Times een artikel over het nieuwste boek

van Randy Shilts, Conduct Unbecoming: Gays and Lesbians in the us Military.205 Er is een plaatje bij afgedrukt, dat er niet erg fris uitziet. Drie geüniformeerde veteranen in uniform aan het tongzoenen. Openbare liefdesbetuigingen geven me de neiging te zeggen: ga naar je slaapkamer. Randy heeft nu zelf aids. Zijn vriendje Barry Barbieri is 23. Hij is al een paar maal op de rand van de dood geweest. Hij heeft de bekende paarse vlekken van de kanker die met aids gepaard gaat.



illustratie

De gepatenteerde lamstraal Edward Jay Epstein heeft jfk van Oliver Stone omschreven als een opzettelijk verdraaid en vervalst beeld over wat er in Dallas gebeurde.206 Epstein publiceert al jaren artikelen die iedere bewering dat de moord op Kennedy een complot was, de grond in moeten boren. Om Stone extra belachelijk te maken, gebruikte hij als titel: the second coming of garrison. Epstein laat aan de hand van een grafiekje zien hoe Oliver een loopje neemt met de feiten, die onomstotelijk bekend waren en waar hij erg filmisch mee is omgesprongen. David Ferrie's laatste interview vond in een ontspannen sfeer in zijn eigen flat plaats. Stone toont een opgewonden Ferrie in een hotelkamer. Ik herinner me een bezoek aan Olivers zogenaamde research department in Dallas dat werd bemand door nauwelijks meerderjarige jongens en meisjes die beslist niet van de hoed en de rand wisten. Stone was trouwens woedend dat ik daar was geweest. Het opvoeren van een deep throat in Washington, die officier van Justitie Jim Garrison wees op details van het moordcomplot, leek mij in strijd met wat ik zelf van Garrison heb gehoord. Daarin ben ik het met Epstein eens. Ik heb Garrison in 1968 indringend gesproken en hem exclusief voor de nts gefilmd.

Ook de uitvoerige aanval op kolonel Fletcher Prouty vind ik zeer verdacht en ingegeven door dezelfde bronnen die Epstein schijnen te gebruiken om iedere twijfel over een samenzwering onder het publiek weg te nemen. Epstein werd door George allerminst vertrouwd, maar toch was hij de dagen voor zijn dood - en de dag van de kogel door zijn hoofd - opnieuw met

Epstein in een interview verwikkeld. Ongetwijfeld had hij het geld nodig, waarschijnlijk 4.000 dollar.

In de Los Angeles Times werd een pagina gewijd aan rent-a-rambo.207 Na de massale rellen en plunderingen als reactie op het wangedrag van de politie tegen de neger Rodney King, zagen rampokkers kans vanuit een in brand gestoken Koreaans restaurantje een daarnaast gelegen lommerd open te breken en leeg te halen. Dit heeft geleid tot het massaal inhuren van Rambo-types, zwaar bewapende gunslingers, die in hun carrière eerder dienden bij elite-eenheden als de Navy Seals, en nu dus open en bloot de pandjeshuizen in Los Angeles in onneembare forten veranderen. De achterliggende gedachte was dat men voorbereid diende te zijn op urban warfare, een ramp die tot dusverre is uitgebleven. In de vs is dit soort verschijnselen normaal.

Het is dezelfde waanzin als van Janet Reno, die een tank inzette bij de bestorming van de sekte in Waco Texas. Marc Galantar heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar sekteleden, en kwam tot de conclusie dat leden van een sekte een paranoïde angst voor buitenstaanders ontwikkelen.208 Op het moment dat de leider constateert dat ze in gevaar zijn, sluiten de gelederen zich op een wijze die het onmogelijk moet maken om wat ze heilig geloven aan te tasten. Sektes verbieden ook het lezen van kranten en kijken naar televisie. Wanneer de dreiging onweerstaanbaar wordt, kiest men liever voor samen sterven. Waar dit artikel niets over zegt, is het opgeven van een eigen identiteit ten behoeve van de groep. Hoe werkt zo iets in godsnaam?

Ik ben verbaasd. Ik had na zestien dagen nog steeds 1.200 dollar! Ik geef dus ongeveer 57 dollar per dag uit, inclusief een vliegticket en ongeveer acht boeken.

Het lijkt stil in Club Bath voor een vrijdagavond. Heb drie bezoekers in mijn kamertje gehad, allemaal penislebbelaars. Tot een zwarte jongen arriveerde met een absoluut perfect lijf, zoals ik al enige tijd niet meer heb gezien. Heerlijk gerotzooid. Toch ben ik nog steeds niet klaargekomen sinds de cinema in San Francisco. Even later liep ik tegen een blonde hunk aan op de gang, die me onmiddellijk en resoluut mee naar zijn hok troonde en heftig te keer ging. Hij begon met een beweging in de richting van een standje 69, maar ik begin er nog altijd niet aan een penis in mijn mond te nemen, niet bij een vriend, niet bij een vreemde. Hij begon wild te pijpen, om dit ordinaire woord te gebruiken, en speelde intussen met zichzelf en spoot

zijn sperma over mij heen. Het zat zelfs op de muur. Amerika is in dit opzicht uniek. Dat kan allemaal gewoon. Toch ben ik nog steeds niet klaargekomen. Ik wacht tot het moment er is dat ik het werkelijk voel en wil. Heb de neiging Peter of Eduard te bellen, maar daar heb ik geen geld voor. Ook niet voor de masseur, die 25 dollar vroeg. Ik reis van wat er over is van het geld voor de vleugel van mam en dan geef ik dat liever aan boeken uit. Ga nog steeds helemaal op in het Auden-boek en diens huwelijksrelatie met zijn Chester Kallman.

24 april 1993

04:30 uur, Club Bath, Coral Gables, Florida

Ik ben behoorlijk geradbraakt. Uiteindelijk, alsof het zo moest zijn, kwam er een zwarte jongen met zachte handen. Ik trok me bovenop hem af en explodeerde. Heel plezierig. Een oneindig verschil met de zwarten in Hillbrow. De zwarten die je hier ontmoet, zijn kraakschoon, stinken niet, hebben een baan en een auto.

05:15 uur

Nam een lange douche en ben klaarwakker. Mijn conditie is eigenlijk niet te geloven. Ik wandelde richting het centrum van Coral Gables waar ik ontbeet en een brief aan Peter schreef.

Het is toch schokkend dat wangedrag van vliegeniers van de marine tijdens de Tailhook Conventie in 1991 in Las Vegas, tot disciplinaire maatregelen tegen niet minder dan 175 officieren zal leiden.209 Het gaat om ‘drinking, debauchery, and sexual abuse within the military.’ Michael Gordon meldt dat ‘the assaults varied from victims being grabbed on the buttocks to victims being groped, pinched and fondled on their breasts, buttocks and genitals. Some victims were bitten by their assailants, others were knocked to the ground and some had their clothing ripped off and removed.’ Ik blijf rommelen in een sauna een eerlijker oplossing voor dit soort bestialiteiten vinden. Je komt er niet onderuit om je regelmatig uit te leven voor een algehele geestelijke balans. Dus gewoon doen, maar dan vooral niet verwarren met het sprookje van de prins en prinses die eeuwig, et cetera.

07:00 uur, bus

Wanneer zal ik hier weer zijn? Als de koningin betaald heeft. Het was heerlijk. Ik heb van iedere minuut genoten.

Ik ga rustig door met zuinig zijn en zal zorgen dat ik wat geld overhoud om wat voor Ed te kopen.

Ik ben toch wel moe, maar de krant is gelezen en geknipt. Nu naar de mars in Washington. Het is toch wel iets om bij te zijn. Gelukkig vertelde Cristino Arocho me het op tijd. Er is overigens discussie ontstaan of homojournalisten wel mee mogen lopen.210 The Washington Post en abc News hebben hun journalisten in feite verboden mee te lopen, The New York Times en nbc News hebben geen bezwaar, zolang de betreffende journalisten zich in hun werk niet bezighouden met de rechten van homoseksuelen. Ik vind het totale onzin. Natuurlijk kunnen homoseksuele journalisten meelopen. Ik zou zelfs willen dat ze dat doen, net zoals ze bij Nieuwe Revu hetero's naar darkrooms sturen om daarover te schrijven.

Ik vlieg via Detroit naar Washington dc. Het toestel zit vol met nichten op weg naar de Gay March, ‘the gathering of the pink us family.’ Clinton is out of town. Had niet anders verwacht. Presidenten zijn de gevangenen van hun omgeving en adviseurs, net als Beatrix. Zwarte potten lachen je van de andere zijde van het gangpad toe in een teken van herkenning. Peter zou van deze vertoning volop genoten hebben. Er zijn vreselijke potten bij, helemaal als mislukte jongens. Had niet voorzien dat de homomars die omvang zou krijgen.

Washington DC

Het is weer gelukt. Ik ging voor één dollar met de metro naar Waterfront. Het kostte 30 dollar om de Washington Club in te komen; 25 dollar per cabine en vijf voor een lidmaatschap. Ze namen geen reischeque van 100 dollar aan. Dus nu zit ik krap aan cash.

22:30 uur

Ik wilde televisie kijken maar tegen 22:00 uur kwam een kerel met een keihard lijf vragen of hij me mocht masseren. Het bleek David Hansen te zijn uit Nashville, Tennessee, lid van de officiële delegatie uit die staat die naar de homomars is gekomen. Hij was fysiotherapeut. Hij zei aan mijn kuiten te zien dat ik altijd veel heb gefietst. De compositie van ons samenzijn bestond uit een goddelijke massage gevolgd door een cock suck. Hij gaf hoog op over mijn penis, die volgens hem een unieke textuur had en zeer speciaal was. Ook mijn handen waren uniek. Ken dat verhaal. Het voordeel van de ontmoeting met

David was wel dat ik de deur van mijn hok kon sluiten en als een blok tot 04:00 uur kon slapen, te midden van het gewoel.

25 april 1993

06:30 uur, Marriott Hotel, Washington DC

Ik ben in het Marriott Hotel om behoorlijk te ontbijten. De club aan O Street is toch eigenlijk een vies hol. Het zegt veel van dit land. Ze zouden zich moeten schamen. Vergelijk dit met de Thermos Sauna van Piet Becht in Amsterdam, modern, schoon, acceptabel. De lichamen van blanken, Aziaten en negers die hier rondlopen, zijn inderdaad dikwijls bijna perfect. Trouwens, ik maak dit nu al veertig jaar mee in de vs, maar wat er gisteravond allemaal rondliep, overtrof alles.

Washingtonmonument

Kijk als boertje uit Holland werkelijk mijn ogen uit. Wie heeft ooit zoveel nichten en potten samen gezien? Ik wil er niet één missen. Er zijn kerels die hele pinnen door hun neuzen hebben gestoken, linea recta als Papoea's. Ik ben ook gefascineerd door het enorme aantal lesbiennes. Zit Peter in het gras te schrijven. Een sensationeel aantrekkelijke Aziatische jongen kwam met zijn vriend langs. Hij merkte dat ik buitenadem van hem raakte. Ik heb altijd een zwak voor Aziaten gehad. Er ligt een meisje in het gras. Als het een jongen was, zou ik haar gegrepen hebben, (zoals de marine-officieren). Zeer macho!

Middag

Clinton verontschuldigde zich door te zeggen: ‘Een president doet niet mee aan een demonstratie.’ Als er een mars van een miljoen saxofoonspelers in Washington zou zijn, zou hij wel zijn gekomen en had hij zijn instrument nog meegenomen ook. Heb een foto proberen maken van de Aziatisch jongen met zijn vriendje zonder dat hij het merkte. De homo's stromen nu met tienduizenden tegelijk het terrein op. Jesse Jackson voert nu het woord. ‘The people you voted for have fled the city. They are guided by fear. This country is guided by fear...’ Hij heeft gelijk. Ik heb de sfeer opgesnoven, maar houdt het voor gezien. Wil nu eerst naar Barbara Applegate.

26 april 1993

06:30 uur, The Jefferson Hotel

Barbara regelde dat ik in The Jefferson kon verblijven. Ik heb heerlijk geslapen in deze prachtige kamer. Natuurlijk zijn alle bloemen en planten in de gangen en kamers nep. Het winst-

oogmerk tot in het extreme doorgevoerd. Kunstbloemen waren ondenkbaar in de marxistische Sovjet Unie.

11:30 uur, Vliegveld Washington DC

Dochter Judy Freshman sloot zich bij ons aan voor het ontbijt. Ik herinnerde me Judy uit Chicago in 1961 op de dag, dat bekend werd dat Patrice Lumumba was vermoord. Ze is nu vijftig.

De wachtruimte van Northwest is niet te geloven. Werkelijk de hele terminal is overgenomen door homo's die terugkomen van de mars. Er zit een blonde jongen, krullenbol, bruine ogen, om te knuffelen, tegenover me.

Vliegtuig naar Detroit

Barbara zei dat zij voor Ross Perot zou hebben gestemd, indien hij ook maar enige kans van winnen had gehad. Ook haar genuanceerde opmerkingen over de Joegoslavische puzzel waren raak. Clinton aarzelt volgens haar om zijn positie als president niet in gevaar te brengen. Hij heeft er immers hard genoeg voor geknokt.

16:30 uur, Vliegveld Detroit

Ik wil Peter schrijven over de mysterieuze kracht die van ogen uit kan gaan. Zou er een boek over zijn geschreven? Ogen zijn als een laserstraal, waarin duizenden subtiliteiten kunnen zijn verpakt. Het beroemde Javaanse guna guna. Toen ik het toilet uit wandelde, kwam een Peruviaan binnen. Onze ogen kruisten elkaar en ik weet dat het 100 procent raak was. Ik enterde bij wijze van spreken zijn blik met een bundel van mijn geconcentreerde, onderzoekende energie. Die straal werd via zijn ogen naar zijn hersens geleid. Misschien zelfs tegelijkertijd naar de wortel van zijn biologische systeem - de aars. Hij ving de ‘aanval’ ogenblikkelijk op en verwierp deze. Ik stelde me dicht bij een telefooncel op om hem uit het toilet te zien komen en een tweede poging te wagen. Deze voltreffer sloeg opnieuw duidelijk waarneembaar in, maar hij liep door naar zijn blonde vrouw en twee kinderen. De dame was een soort variatie op Jeanne Portier, van mijn lieve Martin, eveneens met een gigantisch derrière. Een zalige kerel als Rob Douwes Dekker tippelde ook op dit soort vrouwen en bleef aan Netty van den Bosch hangen. Toch keek mijn Peruviaan nog een paar maal om en zocht met zijn ogen waar ik was. Opnieuw kruisten onze ogen zich herhaaldelijk. Als ik ergens anders ging zitten, zag ik hem zoeken waar ik was. Ik verbeeldde me trou-

wens dat zijn eerste afwijzende blik geleidelijk aan veranderde in een zachtere nieuwsgierigheid.

Er is vertraging vanwege onweer in New York.

19:00 uur vliegtuig naar New York

We stonden een uur op de startbaan, maar nu vertrekken we eindelijk. Ik hoop dat mijn kamer in het ymca in orde is.

In het al-Rasheed Hotel in Bagdad is een marmeren beeltenis van George Bush bij de ingang geplaatst, zodat iedereen deze plat loopt bij het binnengaan.211 Een Amerikaans raket trof het hotel. Er kwamen vier mensen om het leven en de schade bedroeg 125 miljoen dollar. Het is schandelijk wat Bush deed. Barbara wees me op het feit dat Clinton moet werken met 85 procent regeringsambtenaren, die voorheen Bush en Reagan hebben gediend.

21:15 uur, New York

Het levensverhaal van W.H. Auden is triest. Hij zag nooit kans zijn romance met Chester naar een ander niveau op te trekken, te sublimeren. En wat een tragisch einde.

ymca had mijn kamer na zes uur geannuleerd. Ik zal morgen een klacht indienen, inclusief over de manier waarop ik werd toegesproken door de zwarte trut aan de balie. Ik weet niet wat ik nu moet doen. In de Bookshop slapen? Ik bel mijn vriend Hashram Zainoeddhin niet, want ik haat het om te bedelen om onderdak, maar geld voor een hotel heb ik niet. En dan regent het ook nog echt New Yorks, heel erg. Ik heb het achttien dagen weten te ontvluchten.

27 april 1993

07:00 uur

De Bookshop in The Village was gisteravond volop in bedrijf. Allemaal vreselijke figuren op een 25-jarige verlegen jongen na. Hij had, zoals ik dacht, een zalig lijf. Hij lokte me een cabine in en trok me af. Voouit maar met de geit. Ik lag om 04:00 uur in bed.

Zoals de Sovjets met hun nucleair afval zijn omgesprongen is onvoorstelbaar. William Broad meldt hoe al sinds jaren radioactief afval van reactoren, geladen met cesium-37 in de oceanen wordt gedumpt.212 De ussr stortte tweemaal zoveel levensgevaarlijk afval in zee als twaalf andere landen met atoomenergie gezamenlijk. Niemand weet wat de gevolgen voor het

zeeleven zouden kunnen zijn. Geen hond denkt aan de toekomst. Misdadig. En de Sovjetgeleerden die ik tussen 1971 en 1988 sprak, deden of hun neus bloedde.

Het is verbazingwekkend dat ik tot nu toe nog niets ben verloren deze trip.

Clinton wil harder optreden tegen de Serviërs.213 Volgens een hoge ambtenaar zou dit betekenen ‘limited bombing’. Altijd weer bommen gooien als het te moeilijk wordt om de Yankee-wil door te drijven. Ook is Washington opgelucht dat Jeltsin het referendum van zondag heeft gewonnen. Natuurlijk zijn ze blij, want de man is een Amerikaanse puppet.

Ik heb Bertie Hilverdink gebeld om te vragen hoe het met hem ging. Hij wordt vandaag opnieuw in het Cabrini ziekenhuis aan zijn knie geopereerd. Hoe eenzaam, die jongen. Hoe eenzaam.

Jacqueline de Gunzburg zei dat Oliver Stone was veranderd ‘beyond recognition’. Ze voegde eraan toe: ‘The prize of glory and success.’ Zij herinnerde zich mam als een echte dame, zei ze.

10:30 uur

Toen ik brieven postte, liet ik mijn dagboek in het postkantoor liggen. Gelukkig werd het gevonden.

De jongen die ik ken bij het ymca gaf me zonder aarzelen korting voor gisteren en vandaag. Hij zei dat hij een lang gesprek met Erik Mennega had gehad over mij.

16:00 uur

Ik ontmoette Eduardus Halim. Hij heeft tien concerten gepland deze zomer. Hij prefereert Debussy boven Ravel, net als ik. Hoewel Ravel heeft toch ook onnavolgbare pianomuziek heeft geschreven. Hij vertelde dat Wanda Toscanini, de weduwe van Vladimir Horowitz er ellendig aan toe was en niemand meer vertrouwde, want iedereen was uit op de Horowitz-Toscanini miljoenen. Ze raakte in een depressie en moest in een ziekenhuis worden opgenomen. ‘Can you imagine, Willem, having millions and being that miserable?’

Ik heb Kindly Inquisitors: The New Attacks on Free Thought van Jonathan Rauch te pakken gekregen. ‘The new sensitivity is the old authoritarianism in disguise,’ schrijft deze journalist. Dit boek lijkt me in de roos.

Er zijn meer bedelaars op straat dan ooit. Gisteravond sliepen

weer grote aantallen sloebers in de straten. Mensen worden steeds nerveuzer en doen steeds gekker. In de Trump Tower observeerde ik een man die een slaatje wilde verorberen. Niet alleen zat hij walgelijk te schrokken en slikte hij zijn voer ongekauwd in, maar hij keek voortdurend angstig om zich heen, alsof hij bang was dat iemand hem zou beroven.

22:30 uur

Ik dineerde met Mora Henskens, maar sinds ik haar aan Eduard voorstelde, is er toch iets blijvend beschadigd.

28 april 1993

Eindelijk ontmoette ik mijn Yale-vriend, Antonio de Almeida, de dirigent. Ik was al om 07:30 uur in zijn studio aan de Westside. Hij kocht dit appartement voor 290.000 dollar. Er stond natuurlijk muziek op. Ik vroeg hem of het wat zachter kon, omdat het ons gesprek verstoorde, wat hem scheen te ergeren. Zijn vrouw Lynn woont in hun huis aan Coconut Drive in Florida met een Cubaanse architect. Gezellig. Zijn moeder is bij haar derde huwelijk met een graaf zus en zo gehuwd en gaat op haar 87ste jaar nog naar het Metropolitan Museum of Art. Het was bijzonder prettig deze oude vriend terug te zien. Zoveel dierbare herinneringen met Freddy Heath en Erling Christophersen uit Yale in de jaren 1948-1949 kwamen terug. Hij kent de zoon van Freddy, die ik ook eens zou willen ontmoeten. Tony's werk gaat prima. Hij heeft nu een contract met een platenmaatschappij in Hong Kong. Hij werkt ook met een orkest in de Oekraïne. Veel uitstekende Russische musici zijn langzamerhand naar het buitenland vertrokken. De eigen markt werd overvoerd met solisten.

Ik weet niet meer waar en wanneer ik Jacqueline zou ontmoeten. Ik zal haar ieder kwartier bellen.

16:30 uur

Ben naar het ziekenhuis gegaan, kamer 1422, waar Bertie Hilverdink lag na zijn operatie. Hij leek asgrauw. Zijn buurman en vriend Ruben was bij hem, die erg zorgzaam voor hem was. Dus hij heeft aandacht. Even later kwam Carl, een vrij aantrekkelijk blond ventje. Ook hij schijnt tot zijn intimi te behoren. Ik fluisterde tegen Bertie: ‘Wie is dat?’

‘Oh, dat is mijn dochter,’ antwoordde hij zonder blikken of blozen. De operatie had twee en een half uur geduurd. Hij had prachtige bloemen op zijn kamer staan.

Ik miste Jacqueline voor de lunch, want ik kon het afgesproken

adres niet meer vinden. Ik had het in een boek opgeschreven wat ik inmiddels naar Nederland heb gestuurd. Ik kreeg haar uiteindelijk aan de telefoon en ging om 19:00 uur naar haar toe. Zij toonde veel begrip voor mijn stommiteit. Zij was fragiel geworden, maar verder oké. Haar gigantische appartement had zij in de jaren vijftig voor 20.000 dollar gekocht en is nu 4 miljoen waard. Zij schijnt een aantal jaren een affair of sorts met Emile van Lennep van de oecd te hebben gehad. Hij was de laatste man die ik voor iets dergelijks zou hebben aangezien. Robert Fack sprak nooit met een woord over mij, maar ze vertelde opnieuw hoe Luns was geëxplodeerd toen zij hem vertelde met mij bevriend te zijn. ‘Het gebeurde hier, in deze zitkamer,’ zei ze.

De rest van de avond heb ik bij Hashram Zainoeddhin en zijn vrouw Francis doorgebracht.

Ik informeerde naar de reden van zijn problemen. Hij vertelde het niet helemaal. Hij verdient nu 4,50 per uur als limousinechauffeur en Francis begon te huilen. Later zei ze tegen me: ‘If I did not have a job, Hashram would be on the street...’ Ik ga Santo schrijven of hij niet toch iets voor Hashram kan doen.

Het was vanavond een bende in het gebouw van de ymca. Om 23.30 uur belde ik de beveiliging: ‘Can you bring some order in this building?’ Ze deden dat zeer effectief.

29 april 1993

De verleiding is groot een paar dagen langer te blijven. Zou alleen maar meer uitgeven, en dat kan dus niet. Ik ga naar huis. Ik kwam uit een krantenwinkel lopen en een Cubaanse dame liep tegen me op. Omdat ik steviger op mijn benen stond dan zij, viel ze achterover met haar hoofd tegen een ijzeren afvalmand, zoals die overal in Manhattan staan. Ik hielp haar overeind en informeerde naar haar toestand. Ze was razend. Ze wilde mijn naam en adres hebben en schreeuwde: ‘I will sue you.’

‘Be my guest,’ antwoordde ik. Ik heb haar Westerkade 3D opgegeven. ‘Where are your witnesses?’ vroeg ik nog. Zij ging de winkel in en ik marcheerde door. Zo zie je maar hoe snel geïmporteerde Cubanen zich aanpassen aan Amerikaans gedrag. Ben om 14:00 uur nog een half uurtje naar Bertie in het ziekenhuis gegaan. Toen ik de kamer binnenkwam, lag zijn been aan een bewegingsmachine en zijn ogen waren gesloten. Zijn gezicht leek verwrongen van pijn. In al die jaren dat hij na zijn val bij het dansen in het Lido in Parijs invalide is geweest, heb ik hem nooit één keer over pijn horen klagen.

30 april 1993

Detroit-Amsterdam

Ik vlieg via Detroit naar Amsterdam. Meteen al in het vliegtuig las ik in De Telegraaf dat Frans Lurvink de voormalige premier van Rusland, Jegor Gajdar op kasteel Oud Wassenaar een diner heeft aangeboden. De voormalige lampenverkoper van Philips, die zonder mij nooit een pas naar de top van het Kremlin zou hebben kunnen zetten, hangt de grote mijnheer uit aan de hand van mijn contacten. Types als Piet Dankert en de onvolprezen Friso Endt waren er natuurlijk bij.

In hp/De Tijd matigt Guus Vleugel zich aan over Michel Foucault te schrijven. Foucault zou een ‘ridder van de droevige figuur’ zijn ‘van wie ik, ondanks zijn soms meeslepende schrijftalent nooit meer iets hoef te lezen. Zoals de Fransen zeggen: c'est le ridicule qui tue.’214 Vleugeltje weet niet waarover hij bazelt. Via de media kom ik weer behoorlijk in het heerlijke Hollandse sfeertje terecht. Na een reisje door de vs begrijp je weer wat een lokaal gelul dat allemaal in Amsterdam is. Volgens het laatste opinie-onderzoek geeft meer dan 60 procent van de bevolking Beatrix een 8 of hoger zoals zij voor majesteit speelt, en slechts 12 procent geeft haar een onvoldoende. Alleen de brave Hans Gualthérie van Weezel schijnt van mening te zijn dat het vroeger op 30 april onder Juliana en Bernhard gezelliger was.

21:10 uur, Westerkade 3D

Beatrix en co. waren in Sneek. Als je dan de verslaggever van de nos hoort zeggen dat we met z'n allen werden gezegend door de aanwezigheid van het oranjezonnetje, dan bekruipt me het gevoel te willen overgeven. Willem Alexander stond breeduit te lachen en te praten wanneer een burgemeester zijn uiterste best doet de koninklijke familie hartelijk te verwelkomen. Hij heeft geen manieren.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

datums


Over dit hoofdstuk/artikel

landen


datums