Memoires 1987-B

[p. 204]

Paramaribo

3 november 1987

Hotel Torarica

We landden vannacht, na een stop in Port-au-Prince, om 02:30 uur. Twee lijfwachten van het detachement van Christopher wachtten me op Zanderij op en brachten me naar het hotel. Ik viel doodmoe in bed.

Om 06:30 uur belde Henk Herrenberg reeds. Hij was al op zijn bureau in Fort Zeelandia. De bevelhebber heeft daar nu een gloednieuw eigen kantoorgebouw. Ik toog er heen. Prima werkkamer voor de kabinetschef met een schitterend uitzicht op de rivier. ‘Al het marmer in dit gebouw is door Theo van Dijk geleverd,’ zei Henk. Van eigen bodem dus.

Ik overhandigde hem het materiaal dat ik van Keijer en Cranendonk had meegekregen. Hij vond Keijer tot dusver nogal arrogant, maar ik vroeg hem dit door de vingers te zien, want als puntje bij paaltje kwam, levert hij wel. ‘Dat nemen we dan op de koop toe,’ antwoordde hij. Hij vertelde na terugkeer uit Washington, in tegenstelling tot wat hij van plan was, niet met Bouterse over Frequin te hebben gesproken. Dit verwonderde me, want hoe zit het dan precies tussen de bevelhebber en diens rechterhand?

Henk had mijn gesprek met Frans Peeters over Suriname al gelezen.²⁰¹ Hij liet noch enig teken van goedkeuring, noch van afkeuring blijken. Het bezoek van Dewi Sukarno aan Suriname was in handen van ambassadeur Halfhide in Washington. Geld voor haar ticket was reeds naar Djakarta gezonden.

Marciano Jessurun was meer open. Hij bevestigde dat mijn laatste dagboek in de Haagse Post waar was. ‘Wanneer de bevelhebber jouw artikel leest, zal hij pas begrijpen hoe het allemaal is gelopen,’ zei hij. ‘Wat niet wegneemt dat, als hij me meteen even had gevraagd dit uit te leggen, dit ongetwijfeld praktischer was geweest,’ zei ik. ‘Hij had kunnen weten dat ik niet zo maar zonder geldige reden het konvooi verliet.’

Brunhilde Bhagwandin was in het hotel. Ik wist dat Frequin vergeefs had geprobeerd haar te versieren. Zij vertelde hem ge-

201 Het Parool, 31 oktober 1987. Zie bijlage 40

[p. 205]

vraagd te hebben enkele brieven voor haar in Nederland te voorzien van postzegels en te verzenden. Geen van de brieven was aangekomen.

Ik maakte een eerste rit met Frits Pengel, die het aanbod van een krediet van miljoenen Zwitserse franken voor Suriname ‘een prima zaak’ vond. Hij is tot de conclusie gekomen - ‘en ik bazuin het overal rond, dat we nu een nationaal kabinet nodig hebben. Je zult zien hoe gauw de zaak dan op poten is.’

Brunswijk heeft weer een vliegtuig gekaapt. Ook is er een militair van het Surinaamse leger gesneuveld. Sommigen denken in alle ernst dat Brunswijk op de dag van de verkiezingen een massaal offensief zal openen. De Libische ambassadeur Moktar is terug. Hij werd vanmorgen tijdens een plechtigheid op het paleis gedecoreerd.

12:20 uur, Memre Boekoe-kazerne

‘Ome Willem,’ zei Bouterse, ‘even nog een paar zaken afhandelen en dan kom ik.’ Ik hoop maar niet dat het weer een roef-roef bijeenkomst wordt.

Iwan Graanoogst was in de weer met een delegatie van vijf man, dus Desi en ik gingen naar een kleine zijkamer. Ik overhandigde hem de Keijer-Cranendonk portfolio. Ik gaf een uiteenzetting van de mogelijkheden. De vijf procent commissie voor Keijer wuifde hij weg. Hij zei echter: ‘Wanneer ik op deze voorstellen voor 25 november in ga, kan ik politieke problemen krijgen.’

‘Geen probleem,’ zei ik, ‘die vijf procent kunt u ook onder vier ogen met de heren afstemmen.’ Hij zweeg en dacht na. ‘Bovendien kunnen we de intentieverklaring desnoods met drie maanden vervroegen, als dit nodig is.’ Hij bekeek de brochures zorgvuldig één voor één. Hij zou vrijdag een beslissing nemen en me er over opbellen in Amsterdam. ‘U zelf?’ Nee, dat zou de heer Burgzorg doen, Christopher dus.

Het enige wat hij over de Pokigron-Frequin affaire kwijt wilde was: ‘Jammer dat het zo is gelopen.’ Ik gaf hem de Haagse Post-reportage hierover, die hij zei nog niet te hebben gelezen. Ik vertelde nog dat men met vereende krachten de afspraak met kro en Brandpunt in de soep had laten lopen. Ik doelde op de actie van sergeant Doedel, die een zaakje met een niet-journaliste van de nos met een vakantiegangercameraatje had geregeld. Bouterse ging er niet op in. Het bezoek van Dewi Sukarno zou van 19 tot 21 november kunnen plaatsvinden. ‘Dan stuur ik Ingrid naar Miami om haar op te halen,’ zei hij. ‘Zij is toch echt de weduwe van Sukarno,’ vroeg hij nota bene ook

[p. 206]

nog. ‘Er is die dagen een massabijeenkomst en dan nemen we haar mee, wat van invloed zal zijn op de Javanen. Ik wil je niet wegjagen, maar je moet om 15:00 uur naar Zanderij.’

Terwijl Desi aan de telefoon was, heb ik als de bliksem de vier bedragen die ik over een periode van vier jaar samenwerken (het tonnetje van Bouterse) opgeschreven en gefotokopieerd en aan hem gegeven. Ik had er zelfs bij gezet, dat wanneer Suriname het krediet van Keijer en Cranendonk aanvaardde en ik daarvoor een commissie zou krijgen, het tonnetje van Bouterse in de Surinaamse staatskas kon blijven. Laat het buitenland maar mijn kosten vergoeden.²⁰² Dit leek me een correcte manier van handelen en een correct gebaar jegens hem en Suriname.

202 Zie bijlage 41.

Paramaribo - Amsterdam

Om de zaken te vereenvoudigen, kocht ik een retour Amsterdam op mijn Diner's Club Card uit eigen zak.

Het eerste wat ik las, in de Volkskrant, was dat Suharto weer twee Indonesiërs liet executeren die al 25 jaar geleden ter dood waren veroordeeld. Nu niet om politieke redenen, maar vanwege een moord.

Ik liet de nos-dame mijn reportage in Haagse Post lezen. Zij vertelde pas om 10:00 uur in de ochtend van de trip naar Pokigron door Doedel te zijn opgebeld, die zei dat zij en een collega in een taxi achter ons aan konden komen. Wat me doet afvragen of Bouterse hier achteraf toch zelf toestemming voor gaf en dus feitelijk de actie van Doedel goedkeurde? Herrenberg zei dat het voor hem niet prettig was dat ik had geschreven dat de rel nooit zou hebben plaatsgehad als hij er was geweest. Dit was onhandig ‘want dat wordt nu tegen mij gebruikt.’ Christopher was het daarmee eens. Wat is Paramaribo eigenlijk een wespennest. Ze moeten nog eens iets zeggen over multiculturele samenwerking.

Henk Hofland schreef er ook al over in nrc Handelsblad. Michail Gorbatsjov is nota bene in een serie zijn weergave van het nieuwe Sovjetbeleid in De Telegraaf begonnen. Wie had ooit gedacht dat de nationale spreekbuis van de anti-rode inlichtingendiensten nog eens met de hoogste leider van ‘het rode gevaar’ zou gaan leuren. Het is de omgekeerde streek die ze in de oorlog uithaalden: eerst collaboreren en dan ‘Oranje boven’ roepen en nu eerst ‘Oranje boven’ roepen en dan collaboreren. Maar dat doen ze omdat ze heel goed inzien dat Gor-

[p. 207]

batsjov het Sovjetimperium naar de bliksem helpt. Ook G.B.J. Hiltermann is in Moskou gearriveerd. Hij schrijft dat niemand in Moskou geweten scheen te hebben dat Gorbatsjov een boek had geschreven.

De emotionele temperatuur tussen Charles en prinses Di schijnt beneden het nulpunt te zijn gedaald. De pers heeft ontdekt dat ze al 37 dagen niet onder een dak waren. Wales watching is nu een nationaal tijdverdrijf voor de schandaalpers. Voor het eerst spreekt men over een koninklijke soap.

Ik zie dat J.C.S. Warendorf is overleden, mijn allereerste advocaat in mijn strijd tegen Luns en de staat in de jaren vijftig. Ook mijn vader is nog, in mijn belang, met hem kennis gaan maken. Zo weinig geïnteresseerd als ik ben in zijn zoon Hans, ook advocaat, zo dankbaar zal ik zijn voor seniors hulp.