Memoires 1987-B

[p. 90]

Amsterdam

18 augustus 1987

Amerbos

De eerste brief die ik bij thuiskomst opende was van Stuart Jones. Hij is op zoek naar een baan in Kaapstad. Hij vertelde na onze ontmoeting een Joodse vrouw te hebben leren kennen ‘die zeer veel ervaring had,’ waarmee hij kennelijk wilde zeggen dat zij hem de man-vrouw seks heeft bijgebracht, zoals ik hem inleidde in de man-man seks.

Hij vraagt hoe het met me is. ‘It feels as though it was a dream meeting you because it was so short. When I woke up I was alone and sad. You brought out the sparkles in my eyes. It was quite something. Often I wonder how we will react when we meet again, if ever. May be it won't be the same, since people seem to change as time elapses. So long for now. Please write again. From Stuart.’ Ik heb hem meteen teruggeschreven.

Generaal Hein du Toit heeft een aardig briefje geschreven, maar veel had hij niet te melden. Maar hij had Jans Rautenbach zover gekregen opnieuw contact met me op te nemen. Eerst zien dan geloven.

Leon Wecke schrijft dat het misschien toch het beste is om Harvey Naarendorp als oud-minister van Buitenlandse Zaken van Suriname, het voorwoord te laten schrijven voor het boek van oud-ambassadeur Osvaldo Cardenas van Cuba.

Ik was nog niet zolang terug, of de voordeur ging open en Eduard Voorbach wandelde binnen. Ik smolt ter plekke. Hij was zongebruind en zag er heerlijk uit.

19 augustus 1987

Ik sprak met Mimi Hofland. Heel droevig. Zij had Henk gisteren bij Scheltema ontmoet en daarna hadden ze op een bankje bij de postzegelmarkt verder gepraat. Mimi ging in tranen naar huis. ‘Die man is gek,’ zei ze. ‘Wanneer ik hem vraag, wat wil je nu, wil je bij haar blijven? Dan zegt Henk: “Je bent mijn biechtmoeder niet!”’ Nee, inderdaad, Mimi is nog altijd zijn vrouw. Zij wilde over het collegegeld van de studie van hun twee zoons spreken, en daar werd hij ook boos over. Zij vroeg hem of zijn vrienden Remco Campert of Hans Koetsier hem

[p. 91]

nooit eens zeiden dat hij zich niet correct gedroeg tegenover zijn vrouw. ‘Ik heb geen vrienden,’ snauwt hij dan. Niet alleen liet hij haar - als gewoonlijk - de koffie betalen, zij gaf hem ook nog 25 gulden, want Henk is eeuwig (zogenaamd) zonder geld. Haar conclusie: ‘Wim, die man is hartstikke gek. Hij zegt gewoon “er zijn mannen, die hun vrouw na vijftig jaar nog dumpen”.’ Ik weet niet wat ik zou kunnen doen. Eigenlijk zie ik Hofland liever helemaal niet.

Bert Dreese zegt dat vanmorgen werd omgeroepen dat Suriname haar claim op Den Haag voor het Internationale Hof zal brengen. Eindelijk. Dag mijnheer Lubbers. Dag mijnheer Van den Broek.

Bally Berrenstein van de Surinaamse ambassade kwam even naar Amerbos. Hij vertelde een vriendin in Utrecht te hebben gehad die huilend had toegegeven dat de bvd in het geheim hun neukpartijen op film had gezet. Hij had haar een pak slaag verkocht en was vertrokken. Hij zei dat de contra's in Nederland volledig door hadden dat er nu in Paramaribo dingen gebeuren die mijn invloed zichtbaar maken.

Ik vroeg Bally of hij kon regelen dat ik bij een tussenstop van het toestel van Desi Bouterse op weg naar Ghana, zou kunnen instappen om mee te gaan. Tegen middernacht belde Christopher dat dit niet mogelijk was, maar het was goed dat ik een ontmoeting met Dirk Keijer in Zwitserland zou hebben om diens reis naar Paramaribo te regelen. De grote baas van Investronic had gisteren enthousiast gebeld of ik even bij hem langs wilde komen. Zijn secretaresse zou een ticket regelen. Later, nadat hij ontdekte dat een retour 950 gulden kostte, belde juffrouw Loes dat het niet door ging. Hierop zei ik bereid te zijn de helft zelf te betalen. Eind van het liedje (bij deze zakenman met de nodige miljoenen) was dat ik het ticket zou voorschieten en 450 gulden van hem in Zwitserland terug zou krijgen. Wie is nog echt te vertrouwen?

In The New York Times is een hoofdartikel verschenen met als kop the presidential mind.⁶² ‘The nation needs to know more about a Presidential mindset that could generate such disasters,’ waarmee wordt verwezen naar de vraag of Reagan wist dat de winst op geheime wapenverkopen aan Iran werd gebruikt om het cia-legertje tegen Nicaragua te financieren. Waarom, aldus de krant, handelden de medewerkers van Reagan zoals zij deden? Wat wisten zij van hoe Reagan er zelf over dacht? Ik vind dit slap geklets in de ruimte, deze krant niet

62 The New York Times, 7 augustus 1987.

[p. 92]

waardig. Waar het werkelijk om gaat is: in welke mate is deze Reagan een ordinaire crook, wat nu niet alleen Amerika, maar de hele wereld zou moeten weten. Het gaat er daarom niet om of men op de hoogte is van de mindset van Reagan, maar zoals Arnold Hutschnecker al vele jaren heeft bepleit, het gaat erom dat kandidaten voor een post als die van president van de vs (of de man in het Catshuis) psychisch worden getest op hun geschiktheid het ambt van ‘de machtigste man in de wereld’ te bekleden. Hoe test je iemand op zijn mate van integriteit bij zijn dagelijkse handel en wandel? Zonder bijvoorbeeld dit basisingrediënt kom je in Watergate's, Irangate's en noem maar op terecht.

Toch is er een diepgaand verschil in de wijze waarop vooraanstaande Amerikaanse media functioneren en die bij ons. Zie bijvoorbeeld dit redactioneel in The New York Times. Dat zou onze pers nooit publiceren.

De Sovjet Unie staat nog op haar kop. Dit zou je in Paramaribo en Cayenne bijna vergeten. Een combinatie van Tataren op de Krim en rockfans in Moskou drijft Michail Gorbatsjov steeds verder in de problemen bij het doorvoeren van hervormingen, schreef Philip Taubman.⁶³ In 1944 gaf Stalin opdracht een kwart miljoen Tataren van de Krim naar Centraal-Azië over te brengen, omdat de heren hadden samengewerkt met de Duitsers. Nu is het dus weer mis met die mensen. Maar de tijden

63 The New York Times, 29 juli 1987.

[p. 93]

dat de cpsu Tataren simpelweg op de trein liet zetten, zijn voorbij.

Bill Keller schreef een verhaal in het over russia's restless youths, voor The New York Times.⁶⁴ ‘Glasnost has given the young greater access to - and an appetite for - the Western fads that drive their parents mad,’ schrijft Keller. ‘Glasnost has also brought the young infidels to Russian movie screens and newspapers.’ De journalist citeert jonge Russen die zeggen socialisme niet ‘humane’ te vinden. ‘Capitalism is the only humane system.’ Wat versta je onder humaan? Het artikel is geïllustreerd met foto's van jongeren gefotografeerd bij de Klub Vytyazi (The Warrior Club) in Moskou.

Wie heeft van het Nederlands Dagblad gehoord? Op 24 juli 1987 verscheen ook daar een commentaartje.

64 The New York Times, 26 juli 1987.

[p. 94]

21 augustus 1987

Eduard is jarig.

Amsterdam - Zürich

Gelukkig kwam Peter gisteravond, die eerst zijn nieuwe paspoort haalde, waarna we elkaar in Thermos ontmoetten. Samen gegeten. Hij had het concept voor Het dagboek als Camera Obscura al uit, en heeft altijd weer scherpzinnige suggesties.

Trein naar Klosters

Ik zit te werken en vergeet van het prachtige berglandschap te genieten.

22 augustus 1987

Klosters, Hotel Chesa Grischuna

Ik reed gisteravond, verdiept in mijn manuscript, per ongeluk door naar Davos. Ik nam een taxi terug naar Klosters.

Ik heb tot 01:00 uur met Dirk Keijer zitten praten. We hebben data geprikt om naar Paramaribo te gaan. Hij wilde voor alles weten of ik inschatte dat Desi zou blijven zitten. ‘Reken maar van yes, daar kan je zeker van zijn,’ heb ik hem gezegd. Vervolgens vertelde hij een magnesiummijn in Brazilië aan de grens met Suriname te financieren voor 250 miljoen dollar, als steeds samen met de Sovjets. Hij had specifieke voorstellen om met Desi Bouterse te bespreken. Hij herhaalde een aantal keer: ‘Ik doe dit voor jou,’ met de implicatie dat ik dan eindelijk een behoorlijke provisie zou kunnen opstrijken. We prikten als datum 2 september, en dan met de slm rechtstreeks van Amsterdam naar Paramaribo, want hij vond het te omslachtig om via Miami te reizen, alleen maar om de inlichtingendiensten om de tuin te leiden. ‘Als Dirk verdient, verdien jij ook,’ was zijn uitspraak. Hij had overigens een kamer zonder douche gereserveerd, zowat het goedkoopste denkbaar. Toen hij het vliegticket en de trein afrekende, gaf hij me 400 Zwitserse franken, ook niet echt de helft van de kosten. Het zijn details, die echter boekdelen over de man spreken.

Dirk vertelde dat de aanleg van telefoonlijnen in zijn nieuwe kantoor vier weken had geduurd, wat normaal twee dagen in beslag neemt. Dan weet je het wel. Als prominent zakenman met de ussr, wordt hij natuurlijk afgeluisterd. Hij stelde me voor aan zijn nieuwe aanwinst, de Amerikaanse Clare, die inderdaad vergeleken bij Inge Keijer een (fysieke) verbetering was. Hij zei dat het verdriet van Inge aan hem bleef knagen.

[p. 95]

Hij zou haar miljonair maken. De rest laat ik maar weg. Een onfrisse affaire waar ik bovendien eigenlijk niets van geloof.

Bij thuiskomst vanavond op Amerbos was Peter nog gezellig hier. Theo belde. Nadien Karel Bagijn van het Algemeen Dagblad, ook iemand die ik nooit ofte nimmer meer vertrouw.

Reuters meldde dat de Sovjet Unie een joint venture met Noorwegen is begonnen om in de Barentszee olie te gaan boren. Dit is het voorstel dat premier Aleksei Kosygin in 1974 aan Max van der Stoel deed, die er naar buiten toe zijn bek over hield omdat je als ‘trouwe bondgenoot’ van de schurken in Washington immers niet in zaken gaat met het Kremlin, zaken die de Yankees bovendien liever zelf in de wacht slepen. Noorwegen is kennelijk minder vazal van Washington dan wij.

Het Parool meldt dat ik opnieuw op het punt sta als bemiddelaar met het Junglecommando naar Paramaribo te vertrekken.

23 augustus 1987

Amsterdam - Paramaribo

Ik kocht voor Theo een horloge met twee uurwerken, zoals ik eerder aan Peter en Eduard gaf.