Memoires 1985-A
(2016)–Willem Oltmans–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 84]
| |
Amsterdam23 februari 1985AmerbosDe chauffeur van Lurvink was niet op Schiphol, dus nam ik een taxi naar het Hilton Hotel waar mijnheertje op mij wachtte. De bagage werd in zijn Bentley overgeladen. Een van zijn eerste opmerkingen was: ‘Je staat op de omslag van Elseviers.’Ga naar voetnoot116 Ik dacht: ze hebben de primeur dus niet aan Joop van Tijn en Vrij Nederland gegund. Bert Bommels blijkt de zeven pagina's te hebben geschreven. ‘Carel Enkelaar,’ schrijft hij, ‘die een groot aandeel had in het leggen van de contacten (hij reisde zelf onder meer naar Moskou).’ Zo heeft Carel het dus aan de Elseviers' verslaggever voorgesteld en zo is het dus allerminst gegaan. Ook wordt er gepocht dat bij de komende bijeenkomst Vladimir Lomeiko (niemand minder dan hij) en Anatoly Gromyko (zoon van de minister van Buitenlandse Zaken) naar Laag Zuthem zullen komen, want zij schreven een boek over New Thinking in the Nuclear Age. Ja, ja. Je moet maar durven. Intussen rept Lurvink natuurlijk met geen woord over de toegezegde aanvulling op ons contract dat ik voor drie jaar zal meewerken aan Den Alerdinck, terwijl de openstaande financiën evenmin worden aangeroerd. Het bleek dat ze tijdens mijn terugreis, via nos-contacten, James Schlesinger van het Pentagon hadden benaderd. Het werd me voorgespiegeld dat Spoor eerst was geraadpleegd. Ik belde André later op. Hij vond deze uitnodiging ‘absolute onzin’. Schlesinger komt echter evenmin. Willem Brugsma had voorspeld dat het symposium ‘toch op het onderwerp Space Wars zou uitlopen’. Mijn opzet en mijn uitnodiging aan Lomeiko en Gromyko, zijn geconcentreerd op het doorlichten van hun boek, omdat ik bij lezing ervan constateerde dat beide heren hopeloos achterliepen op veel in het Westen reeds lang bekende informatie. Zoals ik Lurvink en Enkelaar van den beginne af had voorgehouden: nieuw denken wordt in de naaste toekomst erg belangrijk, maar men beseft in Moskou niet wat er aan deze slagzin allemaal vast zit en | |
[pagina 85]
| |
met alleen een leus komt niemand verder. Ik zei tegen Lurvink dat wanneer Space War het thema moest zijn, we moesten denken aan Edward Teller, Robert Yastrov and en Roald SagdeevGa naar voetnoot117 in Moskou. Lurvink bracht me naar Amerbos en kwam zelfs even binnen. Ik ontmoette eerst Carel Enkelaar vanmorgen om 09:55 uur in de Van Gogh Room op Schiphol. Er was een embleem voor onze stichting ontworpen waar iedereen apetrots op schijnt te zijn. Carel bracht het telegram mee dat hij 2 februari aan Lomeiko en Gromyko had gezonden, hetwelk met mijn naam begon. Het zou aardig zijn geweest als hij een afschrift aan Bommels van Elseviers Magazine had gegeven.Ga naar voetnoot118 Ook gaf hij een telegram ter inzage aan Ferry Hoogendijk van Elseviers Magazine, waarin werd geprotesteerd tegen de publicatie over Den Alerdinck. Gisterenavond telefoneerde ik nog met Volodja Molchanov in Moskou, die zei dat Kissinger voor de Sovjetzijde aanvaardbaar was. Nu denken ze daar aan een dergelijke participant! Volodja gisteren had driemaal aan de telefoon met Lomeiko over onze bijeenkomst gesproken. Intussen circuleert een lijst van deelnemers aan Den Alerdinck ii, die wel eens definitief zou kunnen worden. | |
Frankfurt - MoskouAartsbisschop Simonis van Utrecht wil rooms-katholieken weer de biechtstoel in hebben, ‘net als vroeger,’ zei hij. Ik maakte tegen Carel, zijnde rooms-katholiek, het grapje dat Simonis naar Den Alerdinck zou moeten worden uitgenodigd om uitgelegd te krijgen wat het nieuwe denken inhoudt. Amos Wako van de vn-Commissie voor de Rechten van de Mens, die in Paramaribo onderzoek instelde naar de decembermoorden in 1982, heeft geconcludeerd dat het om ‘willekeurige executies’ zou zijn gegaan. Ik verbaas me altijd weer opnieuw, hoe schrijvers van hoofdartikelen aan de monding van de rivier de Rijn, zich kunnen op- | |
[pagina 86]
| |
winden over wat er gebeurt aan de monding van de Surinamerivier op het Latijns-Amerikaanse continent. Landen die zelfstandige naties worden, raken in eerste instantie met zich zelf in de knoop. De vs hebben een van bloedigste burgeroorlogen uit de geschiedenis laten zien - tussen Noord en Zuid - en om een ander voorbeeld te noemen: bij de onafhankelijkheid van Brits-Indië, dat in India en Pakistan uiteenviel, kwamen miljoenen mensen om het leven. In Suriname is iets verschrikkelijks gebeurd omdat ‘oud denken’ en ‘nieuw denken’ tegenover elkaar stonden, en de oud-denkers voorspelden dat Bouterse met Kerstmis 1982 onder de groene zoden zou verdwijnen. Dit zeiden ze niet binnenskamers, maar dit werd luid verkondigd via het hen ter beschikking staande radiostation. Wat schrijft nrc Handelsblad drie jaar later? Het is een nieuw feit, dat Paramaribo de onderzoeker Wako heeft toegelaten. Maar de vage verzekeringen van bevelhebber Bouterse vormen onvoldoende verzekering voor de toekomst. Wellicht kan Nederland het realiteitsgehalte van de deliberaties in Paramaribo bevorderen door van zijn kant een aantal ‘ijkpunten’ uit te werken, zoals de (voorlopige) adviescommissie mensenrechten vorig jaar reeds minister Van den Broek van Buitenlandse zaken aanbeval. Ik denk dan: en wat gebeurt er met het realiteitsgehalte van de deliberaties rond het Haagse Binnenhof? Concrete punten om het herstel van de betrekkingen aan te toetsen kunnen rechtstreeks worden ontleend aan de internationale rechten van de mens, die ook de grondslag vormen voor het onderzoek van Wako en het oordeel van de VN-Commissie. Het Surinaamse bewind hoeft dan ook niet Nederlandse betutteling te duchten. Nederland behoort het momentum van het vn-onderzoek te benutten om de impasse te doorbreken die - ondanks ferme taal - niet in het belang is van beide partijen.Ga naar voetnoot119 Intussen is er onder voorzitterschap van rechter Bart Pronk van de Arrondissementsrechtbank in Breda, een onderzoekscommissie bezig geweest om uit te vlooien welke rol kolonel Hans Valk, het hoofd van de Nederlandse militaire missie in Suriname, heeft gespeeld bij de staatsgreep van 25 februari 1980 door Surinaamse militairen onder aanvoering van Desi Bouterse en Roy Horb. De conclusie is dat de kolonel ‘onvoldoende afstand bewaarde tot de groep militairen rond Bouterse’.Ga naar voetnoot120 Burlage meldt in De Telegraaf dat Bouterse het vn-rapport over de vijftien moorden in december 1982, naast zich neer legt.Ga naar voetnoot121 |
|