Memoires 1984-B

[p. 211]

[Amsterdam (vervolg)]

Hij schijnt op het kasteeltje bij Zwolle Den Alerdinck te wonen. Hij bezit bovendien een aantal appartementen in Londen en Monte Carlo, neukt naar zijn zeggen mooie wijven, en heeft een bmw met chauffeur.

Lurvink wilde ‘een paar miljoen’ steken in een initiatief om ontspanning tussen Oost en West te helpen bewerkstelligen. Ik probeerde het opzetten van een krant te ontmoedigen aangezien dit een gigantisch fortuin zou kosten. Geleidelijk aan stuurde ik het gesprek in de richting van een denktank. Maar omdat er intussen al veel instituten over de hele wereld zijn, die de Oost-West verhoudingen bestuderen, opperde ik de gedachte om een denkfabriek exclusief voor journalisten op te zetten. Zoals ik met de Club van Rome het Forum Humanum Nederland in de rails had gezet over het denken met jongeren over Teaching Thinking, zo zou Lurvink een soortgelijk gezelschap op de been kunnen brengen bestaande uit top-journalisten uit Oost en West, die op grond van meer wederzijdse kennis het onderwerp ‘ontspanning’, bij de horens zouden kunnen nemen. We zullen spoedig opnieuw bij elkaar komen. Vraag me af wat de werkelijke reden van het feit is dat Carel me bij deze zaak heeft betrokken. Hij had vanmorgen nog met Elkerbout gesproken, maar Lurvink niet genoemd, zo verzekerde hij, wat ik overigens hem kennende niet geloofde. Hij praat met iedereen onder dezelfde geheimhouding als met mij. Ik vertelde hem dus dat de Sovjetambassade op de hoogte bleek van zijn verkennende gesprekken.

Bij Carel belde ik naar Wim Hazeu. Hij was evenals Enkelaar verbaasd dat De Telegraaf over een brief van mij aan Beatrix beschikte. Carel vond dat ik Beatrix hiervan op de hoogte zou moeten brengen, maar Hazeu tilde er niet zo zwaar aan.

Newsweek vulde vier pagina's met europe's modern mo-

[p. 212]

narch's.³³² ‘By all odds,’ schreef Scott Sullivan, ‘the medieval institution of the monarchy should be dead in modern Europe. It violates the egalitarian principles of democracy. Its rituals and trappings are dated and often ridiculous. And its powers have been pruned almost to the vanishing point. Yet the astonishing fact is that in this final quarter of the twentieth century, monarchies are flourishing in Europe.’

Sullivan constateerde dat desondanks in de meeste landen 80 procent van de bevolking - en in sommige landen zelfs meer - achter de zogenaamde blauwbloedigen staat. Elisabeth II werd beschreven als ‘blossomed from a willful young woman into a dignified sovereign.’ Koning Juan Carlos van Spanje stuurde zijn land ‘from a fascist dictatorship to parliamentary democracy.’ De diep religieuze Boudewijn ‘provides the glue that holds together Vlaanderen and Wallonia.’ Beatrix kon wel eens koppig en eigenwijs zijn, maar dwong bewondering of ‘for her feisty performance and grasp of national issues.’ Ook de Scandinavische vorsten oogsten alom bewondering en respect.

Wat ik niet wist is dat koningin Margaretha van Denemarken schildert, en ook heeft zij Simone de Beauvoir in het Deens vertaald. Sullivan hoorde in Den Haag dat Beatrix de gewoonte heeft haar wensen kenbaar te maken via ‘the ability to get her own point of view across very clearly by asking a very polite, very indirect question.’

332 Newsweek, 19 november 1984.

[p. 213]

Ik blijf de hele Oranjeshow volksverlakkerij vinden, temeer omdat ik overtuigd ben dat de leden van het koninklijk huis zich bewust zijn een toneelstukje op te voeren om ten behoeve van de begeesterde kudde het sprookje in stand te helpen houden.

14 november 1984

Volodja Molchanov belde om te vertellen dat zijn ambassadeur, Victor Beletski, vannacht per ambulance naar een ziekenhuis is overgebracht vanwege een hartaanval. Ik belde Reinoud Roscam Abbing bij de nrc, want dit is een berichtje waard. Ook belde ik Josje Hagers en begon met: ‘Ik moet mijn oude vriendin...’

‘Ik dacht dat ik niet meer meetelde.’

‘Natuurlijk wel, ook al hebben we elkaar wel eens in de haren gezeten.’ Machiavelli schreef zijn axioma's immers niet voor amateurs.

Wim Hazeu informeerde me dat het hem veel geld had gekost om de aankondiging van het Claus-boekje in de catalogus van de Brunaketen te krijgen. Nu zal het boekje ook in Brunawinkels liggen.

Belde Harvey Naarendorp. Het gesprek tussen Jouke Mulder en Desi Bouterse voor Elseviers vond gisteravond plaats. Jules Wijdenbosch was er ook bij aanwezig.

Hans Wilbrink (Nieuwe Revu) wilde één pagina over Indira Gandhi hebben. Hij zei dat ze 500 gulden per pagina betaalden. Ik antwoordde dat als ze 500 gulden wilden betalen er 500 gulden aan onkosten bij moest. Wat deed de gladjanus? Ze gingen akkoord en vulden met mijn artikel twee pagina's! Dus ik zou eigenlijk 1.500 gulden hebben moeten krijgen. Ik laat het zitten, maar zo regelt men zaken op zijn Hollands.

Ik had een artikel op basis van wat Jerome Bruner op de workshop van het Forum Humanum had verteld, met daardoorheen gevlochten gedeelten van onze conversatie, aan Piet Vroon van de Volkskrant gestuurd. Hij retourneerde de tekst met de opmerking dat dit niet ‘wereldschokkend nieuw’ was.³³³

Kamerlid Herfkens van de PvdA heeft Hans van den Broek gevraagd om in Washington te bepleiten dat de vs de psychologische oorlogsvoering tegen Nicaragua moeten staken en de garantie te geven dat ze het land niet zullen binnen vallen. Het verzoek werd in een motie vastgelegd, maar cda en vvd stemden tegen. Het plan werd verworpen. Partijen zonder lef, maar

333 Zie bijlage 51.

[p. 214]

hypocriet op de koop toe. Het witte voetjes halen in Washington is tot een natuurlijke gewoonte geworden. Ze merken het niet eens meer.

René Solleveld belde dat de audities voor de musical Ik, Jan Cremer er aankwamen. Ik waarschuwde Peter. Maar later bedacht ik me dat Edwin van Wijk ook beschikbaar was. Ik belde René opnieuw en vertelde dat Edwin vier jaar in de musical Evita in Londen had gewerkt. ‘Dat zou een perfecte kandidaat zijn.’ Dus waarschuwde ik Peter dat ze wellicht samen moesten komen. ‘Jij uitgekookte regelaar...,’ was zijn reactie.

De voormalige minister van Defensie van Israël, Ariel Sharon, heeft zijn huis moeten verkopen om tegen Time te kunnen procederen. Het blad zou hem valselijk hebben beschuldigd dat hij de bloedbaden in 1982 in de Palestijns vluchtelingenkampen Sabra en Shatila in Beiroet zou hebben aangemoedigd. Zijn advocaten willen aantonen, dat Time ‘blood libel’ pleegde en dan zou ‘actual malice’ bewezen zijn, zoals de Amerikaanse wet vereist. Dat was het struikelblok in mijn eigen procedure tegen Time. Sharon eist 50 miljoen dollar schadevergoeding.³³⁴ Er zijn opnieuw Sovjetdeserteurs uit de oorlog in Afghanistan, ditmaal vanuit Londen naar Moskou teruggekeerd. Het Kremlin is minder star in dit soort zaken dan ooit eerder het geval was.

334 Newsweek, 19 november 1984.

16 november 1984

Lex Poslavsky belde, dat hij de bewerking van de Memoires had gelezen en het nu ‘een uitstekend en evenwichtig verhaal’ vond. Hij had een paar minder belangrijke suggesties. De Russische escapades van de familie Verloop waren voor hem totaal nieuw. Hij kon zich vooral vinden in mijn conclusie dat Am,³³⁵ zijn moeder, mijn grootmoeder, Lucie Eleonore Oltmans, later mevrouw Poslavsky, als gevolg van dit verleden van de familie Verloop, allerminst vreemd had gestaan tegenover haar eigen contact met Russen en haar huwelijk met Ilia graaf Poslavsky. ‘Nee,’ zei Lex, ‘moed kan je haar niet ontzeggen, dat een burgerlijke ex-onderwijzeres er met een Russische graaf vandoor gaat, dat zegt inderdaad wat.’ Ik vond dit misschien wel een ware voorstelling van zaken, maar onaardig tegenover mijn grootmoeder, die in de verste verte niet burgerlijk was. Grootmoeder was een buitengewoon erudiete en aanzienlijk minder wereldvreemde dame, dan deze psychiater, haar oudste zoon. Ik heb me er altijd over verbaasd hoe weinig klasse Lex aan de

335 In de familie werd mijn grootmoeder Am genoemd.

[p. 215]

dag legt in zijn dagelijks leven. Tot en met hoe de lunch bij hem in zijn huis wordt geserveerd, of hoe hij zich kleedt. Dit in tegenstelling tot zijn vader, moeder en de rest van zijn naaste familie.

Jack Lang, de Franse minister van Cultuur, heeft in een gesprek met The New York Times herhaald, dat ‘financial and intellectual imperialism no longer grabs territory, or rarely, but grabs consciousness, ways of thinking and ways of living. For you, here, the word imperialism was perhaps a bit shocking.’ Hij trekt het gebruik van het woord ‘imperialisme’ in strikte zin terug, maar wijst bijvoorbeeld op het feit dat 70 procent van de in Franrijk vertoonde films uit de vs komen. President François Mitterrand kijkt ook naar de serie Dallas. Minister Lang heeft natuurlijk gelijk. We worden overspoeld door ‘Amerikaanse cultuur’. Ik vind hem echter geen krachtig genoeg pleitbezorger, en zijn argumenten zijn onvoldoende om hiervan de schuld bij de vs te leggen.³³⁶

Arie Kuiper trok vier pagina's uit voor het artikel: hoe gevaarlijk is de gek piet grijs?³³⁷ Het gaat om Hugo Brandt Corstius, die onder een aantal pseudoniemen schrijft en daarbij de meest onvoorstelbare onzin produceert. Er schijnt een fikse rel te zijn geweest over Renate Rubinstein, maar ik wis dit soort berichten als ik ze tegen kom in de media automatisch uit mijn geheugen, en blijf blind of Oost-Indisch doof voor deze typisch Amsterdamse ruzies in het ‘literaire circuit’: a total wast of time. Ik heb deze mijnheer eenmaal meegemaakt bij Welingelichte kringen.³³⁸ Mijn waarschuwingslichtje sprong meteen op rood. Deze rel gaat om een column van Grijs in Vrij Nederland, waarin hij ‘Tamaraboemdiejee’³³⁹ een aantal beschuldigingen naar het hoofd slingerde, waarna deze weer in het televisieprogramma van Adriaan van Dis reageerde. Arie Kuiper las en zag al die shit en dacht dus: Is Grijs gek geworden? Het gevolg, vier pagina's in zijn blad. Ik los dit soort zaken anders op. Ik sprak ooit een groot deel van de nacht in een klm-toestel met Rubinstein van New York naar Amsterdam, en besloot die dame voortaan over te slaan aan de hand van de mening die ik toen over haar vormde. Zoiets als toen Ischa Meijer kwam eten en in het geniep naar mijn werkkamer sloop om stiekem mijn dagboeken uit de kast te halen en te gaan zitten lezen, tot ik

336 The New York Times, 16 november 1984.

337 De Tijd, 16 november 1984.

338 Een radioprogramma van de VPRO.

339 Rubinstein schreef onder het pseudoniem Tamar columns voor Vrij Nederland, (red.).

[p. 216]

hem betrapte. Ik weet wel dat Renate en Ischa grote sterren aan het Amsterdamse firmament zijn, maar ik heb me nooit meer met hen ingelaten. Brandt Corstius leeft van drek scheppen, en types als Rinus Ferdinandusse en Joop van Tijn, de kanjers die Vrij Nederland leiden, bedienen zich blijkbaar graag van deze putjesschepper.

17 november 1984

Soms denk ik echt dat wonderen de wereld niet uit zijn. Ik wilde Theo in Zwitserland bellen, maar dacht, laat ik maar een brief schrijven. Even later ging de telefoon. Theo was voor zaken in Utrecht en komt tegen 19:00 uur op Amerbos eten.

Ik heb, snuffelend in de familiepapieren, die ik bij Theo in Zwitserland wist te redden - want hij heeft de overgrote meerderheid weggegooid - de correspondentie van Alexander Oltmans (1835-1896) aan zijn ouders gevonden toen hij dienst nam in het Britse leger om in de Krimoorlog te gaan vechten. Eigenlijk zocht ik naar een tekening van Alexander Oltmans (1814-1853) om aan Hetty Sterry in Engeland te geven.³⁴⁰

Hij was de broer van Abraham Oltmans (1811-1873) en Harriet Calmer (1815-1877).³⁴¹ Deze dame kwam uit de plaats Berbice in Brits-Guyana aan de grens met Suriname en was van

340 Haar moeder was Juliana Cornelia Mennega-Oltmans, de zuster van mijn vader.

341 Zie foto's van Abraham en Harriet Oltmans, bijlage 52.

[p. 217]

Portugees-Joodse afkomst. Abraham Oltmans, van wie wij in rechte lijn afstammen, was Chef bij de Grootboeken der Nationale Schuld en steunpilaar van het Koninklijk Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra te Amsterdam.

Abraham was een zoon van Alexander Oltmans (1767-1839) en Anna Maria van der Kloot (1773-1831). Een ander kind uit hun huwelijk was de bekende schrijver Jan Fredrik Oltmans (1806-1845).

Alexander schreef op 19 augustus 1853 aan zijn ouders in Amsterdam over zijn vertrek naar Constantinopel. De troepen waren die morgen bij Sandgate in Engeland gaan zwemmen: ‘en dat was wel een aardig gezicht zoo een duizend man nakend in de zee en op het strand...’³⁴²

Ik vond ook een aanmelding van Alexander bij Baron Stutterheim om in dienst te treden van het British Foreign Legion voor strijd op de Krim.³⁴³ Ook Theo was verrast over de documenten, die ik had gevonden.

Op weg naar Soest voor een bezoekje aan mijn vaders zuster, tante Yuut, belde ik Carel Enkelaar in Hilversum. Hij vertelde dat Frans Lurvink met onze voorstellen volledig akkoord was gegaan en uitstekend had begrepen dat indien Carel de zaak ging leiden hij plein pouvoir wilde hebben. Geld was verder geen enkel probleem. Hij beraadde zich op de volgende stap. Tante zei, dat ze nu 88 jaar was. ‘Ik doe nog alles zelf, me kleden alles, maar ik ben er zelf eigenlijk niet meer bij. Het is een vorm van bewusteloosheid.’ Ze vertelde veel over vroeger. Zij was een van de eerste vrouwelijke afgestudeerde tandartsen in Nederland en huwde met de tandarts Eerke Mennega. ‘Ik zat in het bestuur van tandheelkunde, en dan kwam er wel eens een man 's avonds op bezoek. Maar in die tijd werd een net meisje gerespecteerd. Je moet niet denken dat ik zelfs maar aan mijn elleboog werd aangeraakt. Moet je nu komen. Tegenwoordig is het een bende.’

Story schrijft dat Beatrix naar Indonesië wil reizen, maar dat premier Lubbers haar tegenhoudt. Story vraagt de eerste minister vervolgens, of hij Beatrix niet een beetje ter wille wil zijn. Lubbers heeft natuurlijk het grootste gelijk van de wereld dat hij Beatrix - als het waar is - hier van terughoudt. De koningin hoort niet in het gezelschap van de ploert Suharto gezien te worden. Het is erg genoeg dat Bernhard bij hem de deur plat loopt, maar dat doet hij ook bij dictator Mobutu. Bernhard komt wel meer bij de verkeerde mensen over de vloer. Voor

342 Zie bijlage 53.

343 Zie bijlage 54.

[p. 218]

hem is het nu te laat en geen redden meer aan. Maar de majesteit moet beschermd worden.³⁴⁴

Broer Theo arriveerde om 19:00 uur. Ik had een vismaaltijd bereid. We hebben dankzij de onvolprezen Oltmans-humor veel gelachen. We hebben de documenten die ik gevonden had bekeken. Ook hij wist niet dat ze bestonden. Er is inderdaad uitzonderlijk materiaal bij. We zouden een historicus moeten raadplegen.

Hij is hier blijkbaar op uitnodiging om Economie-examens af te nemen van veertien kandidaten. Hij logeert in de Holiday Inn, en vliegt al vroeg terug naar Zürich. We zagen een stukje Sonja en hij was stomverbaasd wat hier allemaal op televisie wordt gezegd. Bijvoorbeeld over een zevenjarig meisje dat door haar achttienjarige broer was verkracht. Een andere man vertelde van zijn zevenjarig dochtertje een erectie te krijgen. Volodja Molchanov belde opnieuw geschrokken op. Weer over zijn dochtertje Anja die tegen Sinterklaas op school over God was begonnen. ‘Zij wordt steeds ongeschikter om naar Moskou terug te keren.’

‘En je hebt haar laten dopen toen zij geboren werd,’ antwoordde ik. Trouwens in Volodja's huis in Moskou hangt het kruis van de Russisch Orthodoxe kerk. Dus het zal wel mee vallen. Toen Theo het gesprek hoorde zij hij: ‘Die Anja wordt meteen opgepakt...’

Er arriveerde een brief van Lex Poslavsky met zijn bekende vrij onleesbare handschrift.³⁴⁵ Wij zijn het eens dat drie dames: mijn grootmoeder (zijn moeder) en haar twee dochters een centrale plaats in namen in onze clan.³⁴⁶ Hij stelt voor dat ik een speciale inlas toevoeg over separatieangst, zoals dat in onze familie heeft gespeeld rond deze drie vrouwen. Zagen zij ons inderdaad als verlengstuk van zichzelf en niet als onafhankelijke new units? Ik twijfel. Moet ik deze aanvulling inderdaad aanbrengen?³⁴⁷

344 Het is wel opvallend dat Beatrix vrijwel direct nadat Wim Kok premier werd op staatsbezoek bij Suharto ging (1995), (W.O.)

345 Zie bijlage 55.

346 Lucile Eleonore Oltmans en haar dochters Alexandrine van der Woude en Henriette van der Woude.

347 Ik heb het niet gedaan.

18 november 1984

Vroeg de polders in gegaan. Het bezoek van broer Theo was uiterst plezierig verlopen. Hij had benadrukt dat eigenlijk niets hem meer kon schelen, en dat als gevolg hiervan zijn huwelijk hierdoor aanzienlijk kalmer verliep: ‘as long as my pay-check

[p. 219]

keeps coming at the end of the month.’ Ik kan me zo'n instelling absoluut niet voorstellen.

Hoorde op de bbc vanmorgen dat mijn vriend Vladimir Lomeiko, tegenwoordig woordvoerder van minister Andrei Gromyko, het Amerikaanse optreden tegen Nicaragua als ‘terrorisme’ heeft bestempeld, wat het ook is.

Carel Enkelaar liet me om 13:30 uur door een auto van de nos ophalen. Hij vertelde vrijdag Lurvink een diner te hebben aangeboden in La Provence. ‘We waren de eersten en gingen als laatsten weg.’ Hij heeft de plannen van Lurvink nu geheel onder controle. Mijn voorstel een ‘denk-fabriek voor journalisten’ op te zetten zal worden gerealiseerd. Ik zal in Moskou, New York en Washington de zaken op de rails proberen zetten. Carel probeerde de data op zo'n manier te prikken dat het de doop van een kleinkind niet in de weg zou staan. Ik legde uit dat dit soort zaken echt zo niet werken. Voorlopig stond van 9 tot 11 december geboekt voor brainstorming. Lurvink concentreerde zich al op zijn gasten bij het lanceren van plannen, onder wie Lubbers, van Agt, Geertsema en anderen. Ook van Eeghen en André Spoor waren onder de uitverkorenen. Begrijp zoiets nooit. Let's first do some work.

Carel belde in mijn bijzijn Lurvink en vroeg om een ‘cash-fund’ van 25.000 gulden, opdat ik via mijn contacten zou kunnen beginnen de zaken aan het rollen te brengen. Dat was prima, maar het moest in contanten op kasteel Den Alerdinck worden opgehaald.

‘We hebben het eerst van alles een handvest nodig,’ onderstreepte ik. ‘Onze denk-fabriek moet “detente” weer op gang helpen brengen als doel hebben, vooral door meer begrip over en weer te kweken door ontmoetingen op door ons te organiseren workshops.’ Ik noemde het Forum Humanum Nederland van de Club van Rome als voorbeeld van een dergelijke ontmoetingsplaats om meer van het brein te begrijpen. Lurvink probeerde Link van Bruggen in onze plannen te wurmen, waar ik echter geen zin in heb, want dat is weer een van ‘die bruikbare Haagse journalisten’ die tot over zijn oren bindingen met ‘het gezag’ heeft en die ik kan missen als kiespijn. Link zou na mij bij Carel verschijnen. We bespraken hoeveel Carel hem zou kunnen informeren. Het beste zou ‘niets’ zijn. Maar ik wilde er verder geen portefeuillekwestie van maken. Later belde Carel dat de zaak Link van Bruggen onder controle was. Hij mag het grote feest organiseren dat Lurvink wil gaan geven. Geloof er overigens geen moer van.

Carel is ook al weer bij Stephan Schoor geweest om hem de

[p. 220]

public relations van onze nieuwe club te laten verzorgen. Alles in het grootste geheim, maar je weet hoe dit in werkelijkheid gaat in het Hilversumse wereldje.

Peter belde met de mededeling dat hij geen belangstelling had voor een rol in de Jan Cremer-musical. Hij heeft gelijk. Hij zit prima bij de Royal Opera of Covent Garden. Hij vroeg me wat ik las. Op dat moment een artikel van Marian Diamond: a love affair with the brain.³⁴⁸

‘When I meet people I imagine the brains inside their skulls,’ schrijft de 56-jarige onderzoekster van ‘that mass of protoplasm that has the capacity to think. We still don't understand what thinking is. No other organ can store information for 100 years to the degree the brain can. (...) Unquestionably, the brain is the most esoteric functional mass on earth.’ Steeds meer mensen stellen hun hersenen ter beschikking aan wetenschappelijk onderzoek: ‘It is a form of immortality because everything we learn from their brains is embedded in someone else's brain. (...) I will be in a bookstore and somebody will say, “I have heard that you don't have enough female brains. Would you like to have mine?”’

348 Psychology Today, november 1984.

19 november 1984

Nachtmerrie over Henk Hofland. Gisteren zond ik hem een brief met een kopie van Memoires deel 1. Ik bezocht hem in mijn droom. Alles ging redelijk tot het moment dat ik mijn armen om hem heen wilde slaan, that upsets him terribly. Ben toen maar vertrokken.

Brief van Ron Wunderink van de klm vol smoesjes en uitvluchten om maar niets te hoeven te betalen.³⁴⁹

Anna Bebrits, de voormalige ambassadrice van Hongarije, is in Nederland. Miklos Racz belde er over op. Ik arrangeerde een ontmoeting bij Jan Cremer, waar ik met Eduard eveneens naar toe ben gegaan. Miklos wilde ook komen, maar ik heb gevraagd dit niet te doen, want dat zou een uitnodiging aan een vreemde eend in de bijt zijn. Jan, Anna en ik kennen elkaar tenslotte al heel lang. Jan heb ik indertijd met Anna Bebrits in contact gebracht. Haar bagage was zoek geraakt op Schiphol. Eduard ging meteen bij Jan telefonisch aan de slag om een oplossing te forceren.

Later gingen we nog een gedeelte dagboek kopiëren. Terwijl ik bezig was bladerde Ed in het materiaal. ‘Ik zou nooit publie-

349 Zie bijlage 56.

[p. 221]

kelijk hebben gezegd dat ik tot mijn 25ste jaar nooit met iemand seks zou hebben gehad,’ zei hij.

‘But I am me, and you are you,’ zei ik. ‘Bovendien is het waar.’

Hij bedoelde het niet als kritiek.

‘Okay, maar je schrijft Memoires, of je schrijft sprookjes. Ik doe het eerste.’

John Wories van Elseviers belde om te zeggen dat het exclusieve gesprek van Jouke Mulder met Desi Bouterse ‘absoluut geweldig was geworden’. ‘Hoe meer je over die man leest, des te aardiger je hem vindt,’ aldus Wories.³⁵⁰

Seinde Vladimir Lomeiko of ik hem op korte termijn kon ontmoeten.

Aart van der Want belde om te vragen meteen in Moskou te regelen dat psychiater Marat Vartanyan van de ussr Academy for Medical Services voor een workshop naar Amsterdam zou kunnen komen. Zal ik proberen als ik in Moskou ben om Russen over te halen om in december de Alerdinck Conferentie te bezoeken.

Volodja Molchanov vertelde dat Bogdanov en generaal-majoor Simonian morgen arriveren voor de Berkenrode Conferentie bij Ernst van Eeghen. Kulisjow moet hen begeleiden. Van Eeghen had al aangekondigd dat Kulisjow in de keuken moest zitten, want het besprokene was allemaal strikt geheim. Ik belde Josje Hagers vervolgens en gaf haar aanvullende informatie. Aart belde. Het Elseviers-interview met Desi Bouterse was op het nos Journaal gekomen. Eegje Schoo had meteen gezegd dat hij waarschijnlijk onder druk der omstandigheden aardig had gesproken. Er gaat niets boven een slecht geïnformeerde minister. Overigens wat ik tot stand bracht met Jouke Mulder had natuurlijk een jobje voor ambassadeur Heidweiller moeten

350 Zie bijlage 57.

[p. 222]

zijn, maar goed, het is in het belang van alle partijen dat dit gebeurde.

21 november 1984

Amsterdam-Wenen

Gisteren vroeg ik en passant aan Enkelaar: ‘Wat denk je van Ischa Meijer.’

‘Dat is een rat,’ en daarop volgde een litanie van incidenten en derderangs gedrag. Dat wist ik dus al.

Pieter van Vollenhoven zit in het toestel, begeleid door de diplomaat Barkman, die me als eerste zag, waarna het gezelschap een nekverdraaïng kreeg.