Memoires 1984-B
(2016)–Willem Oltmans–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 238]
| |||||||||
New York28 november 1984Hyatt HotelToen ik op jfk landde en meteen professor Marshall D. Shulman op het Harriman Institute for Advanced Study of the Soviet Union aan de Columbia University opbelde, zat hij daar reeds op me te wachten. Ik nam dus de helikopter van twa aan Gate 37 naar de East Side terminal en spoedde me rechtstreeks naar het International Affairs Building op 118de Straat. Ik dropte intussen en route mijn bagage in de Hyatt en reserveerde een kamer. Hij liet me echter na alle haast één uur wachten. Zijn eerste vraag was, een trek aan zijn pijp nemend, hoe ik zijn bespreking in The New York Times van het boek met Georgii Arbatov had gevonden. ‘Liked it very much, thank you.’ Hij wist niet dat oud-ambassadeur Malcolm Toom een soortgelijke bespreking in de Washington Post had gepubliceerd. Hij vroeg naar de gezondheid van Georgii: ‘He will be here this month for a Dartmouth Conference.’ Ik zette uiteen wat het Alerdinck-gezelschap beoogde: journalisten van Oost en West bijeenbrengen en met elkaar laten praten. Hij adviseerde, en noemde hem als eerste, Robert Kaiser van de Washington Post te benaderen. ‘They might not like him, but selecting him you are sure, that no-one can say, your Alerdinck initiative is a propaganda affair. He is critical of the ussr but basically sympathetic.’ De tweede naam, die hij voorstelde was Strobe Talbott, Time-correspondent in Washington met veel kennis van de Sovjet Unie. ‘These two are the best, but you will have problems to catch them with full agenda's. Strobe is speaking here at the Institute on December 6th.’ Indien Kaiser en Talbott verhinderd waren noemde hij Leslie Gelb van The New York Times en Marvin Kalb van nbc. Ik sprak ook nog over het manuscript van Philip Handler.Ga naar voetnoot377 Hij adviseerde er eens met Peter Osnos van Random house over te praten. Nam na het gesprek met Shulman een taxi naar mijn vaste club | |||||||||
[pagina 239]
| |||||||||
op First Avenue, maar er zat een flink slot op de deur: kennelijk gesloten vanwege de angst voor aids. Ik wandelde naar St. Marks Place op Third Avenue. Daar was het bedrijf nog volop in swing. Ben er een paar uur gebleven, maar walgde eigenlijk van alles, zodat ik onverrichter zak naar de Hyatt ben teruggekeerd. Ontmoette André Spoor voor het ontbijt. Ik had Carel Enkelaar namelijk bezworen eerst André Spoor uit te nodigen om de conferentie op kasteel Den Alerdinck voor te zitten en als tweede keuze Willem Brugsma te laten. Ik denk dat André, die gisteren geluncht had met Frans Lurvink, bereid is de vergadering te leiden. André was het er trouwens mee eens dat Link van Bruggen erbuiten gehouden moest te worden. Het enige resterende probleem is wie er op de zevenjarige dochter van André zou kunnen letten wanneer hij onverwachts naar Nederland gaat. Kocht voor Peter, Letters to a Young Poet van Rainer Maria Rilke.Ga naar voetnoot378 Ik sprak telefonisch met Peter Osnos. Zijn instinct zei hem dat een boek van Philip Handler, ook al zou er een lang interview met Anatoly Alexandrov aan worden toegevoegd, geen commercieel succes zou zijn. Als ze zo beginnen te redeneren weet je al hoe laat het is. ‘Handler was not sufficiently a national public figure,’ zei deze Osnos ook nog. Bovendien was hij al overleden. ‘But I never say no right away,’ aldus deze top-leidinggevende van Random House. André vertelde dat Lurvink zijn fortuin had vergaard door oude fabrieken op te kopen, deze weer op gang te brengen om ze vervolgens met veel winst van de hand te doen. Lurvink had een bezoek gebracht aan ambassadeur Richard Fein in Washington, die was begonnen met te vragen: ‘U werkt toch niet samen met Ernst van Eeghen?’ Lurvink antwoordde Van Eeghen zelfs nooit te hebben ontmoet. Spoor noemde Link van Bruggen een ‘Koude Oorlog strijdmakker’. Hij had ook Hans van Mierlo van het lijstje van door Lurvink uit te nodigen gasten geschrapt. Ik informeerde telefonisch Enkelaar, die verbaasd was dat Lurvink en Spoor hadden geluncht. Alice Miller schreef een nieuw boek over ‘Hidden cruelty in child-rearing and the roots of violence’.Ga naar voetnoot379 Ashley Montagu schreef er een artikel over in het blad Mothering: ‘How is it that | |||||||||
[pagina 240]
| |||||||||
we - mankind - are lost in the past and lonely in the present, thus have arrived at such a sorry pass? We are told that we all of us carry the seeds of our own destruction within us, or “we have met the enemy and he is us” as a philosopher once remarked.’ Montagu stelt: ‘We do not carry seeds of destruction in ourselves. No living things does. What every living creature carries within itself are the seeds for healthy growth and development, and not for destruction.’ Maar hiervoor zijn twee situaties nodig: gezonde fysieke en gezonde mentale gezondheid. Fysieke gezondheid wordt bedreigd door virussen, bacterie, parasieten, fysieke verwondingen en ongelukken enzovoorts. ‘What is not commonly understood is that the mind may be similarly diseased by pathogens of quite another kind, namely, by disordering ideas, verbal and non-verbal behavior.’ Montagu onderstreept ‘(...) that how we behave in later years will depend largely, if not entirely, upon the manner in which we have been reared as children.’ Miller legt in het bijzonder een accent op geweld: ‘Violence is bred in children by violent parents.’ En dan maakt ze onderscheid tussen ouders, die geweld toepassen, en geweld op andere manieren dan ‘physical abuse’. ‘Her brilliant investigation is, however, the first to my knowledge that enters into a microscopic examination of the relationship between the physical and psychological abuse of children. It is probably the most important book ever written on hidden cruelty and the roots of violence,’ aldus Montagu. In het spoor van Lloyd deMause, directeur van het Psychohistorisch Instituut in New York, gaat Alice Miller ook uitgebreid in op de jeugd van Adolf Hitler, en diens verhouding tot zijn moeder. Kortom hoe het monster Hitler uiteindelijk tot stand zou zijn gekomen. ‘If the child is not allowed to become aware of what happened to him, a significant part of his emotional life, of his history, will remain frozen, and sensitivity to the humiliations of childhood will be dulled.’ Zij bespeurt, wat zij noemt ‘that poisonous pedagogy’, de doctrine van zonden zoals de kerkvaders ooit hebben opgesteld. ‘It is quite natural for the child's soul to want to have a will of its own, and things that are not done correctly in the first two years will be difficult to rectify later.’ Therapeuten kunnen uit het gedrag van kinderen afleiden hoe de ouders het kind fysiek en mentaal hebben mishandeld.
Toen ik Montagu's artikel in 1997 terugvond, en het boek van Miller er weer bijnam, dat ik in 1985 aanschafte, constateerde ik | |||||||||
[pagina 241]
| |||||||||
slechts enkele pagina's uit het boek gelezen te hebben, omdat ik de inhoud indertijd te schokkend vond. Het is zeker waar dat ik mij als jongen door mijn moeder (onder dwang cellolessen en slaag) fysiek misbruikt voelde. Mentaal gold dat voor beiden ouders, vandaar dat ik, toen ik kans zag naar Baarn te kunnen gaan, dat met beide handen aangreep, en in huis kwam bij de familie van Dijk en mentale beschutting vond bij Gertrude Buringh Boekhoudt. ‘It is quite natural for the child's soul to want to have a will of its own.’ Dat was de reden van de botsing met mam, die met alle geweld muziek- en cellolessen wilde doorzetten, omdat zij vond dat het goed aan me besteed zou zijn.Ga naar voetnoot380 En van weinig heb ik zo intens genoten in mijn latere leven als juist van muziek. Dus wat het meeste pijn deed in het begin van mijn jeugd, zou me in mijn verder leven de diepste voldoening brengen. Dat is de tegenstrijdigheid. Ik was als dwarsligger geboren, en zou dat altijd blijven. Daar versta ik onder: een eigen mening vormen en daar aan vast houden. Wat in de journalistiek een riskante bezigheid zou blijken te zijn. | |||||||||
29 november 1984Lees een absoluut afschuwelijke reportage over een ‘absolutely beautiful guy’.Ga naar voetnoot381  Jon-Erik Hexum, (26) zoon van Noorse emigranten uit Tenafly, New Jersey werkte in 1982 nog in een hotel in Venice, Californië als busboy.Ga naar voetnoot382 Hij had van alles gedaan, danslessen in New York genomen, speelde piano, viool en orgel, deed aan football op de Michigan State University waar hij biomedical engineering studeerde. Maar toch trok Californië hem, want ‘he found acting too strong a lure to resist.’ Hij werd ontdekt en kreeg in 1982 meteen al een rol in de serie Voyagers. In 1983 speelde hij naast Joan Collins in Making of a Male Model. In 1984 haalde hij hoge kijkcijfers met de serie Cover Up. Jon-Eriks succes was zo snel gekomen, dat hij er eigenlijk geen | |||||||||
[pagina 242]
| |||||||||
raad mee wist. ‘He seemed alone in the crowd, removed, almost uninterested in anything,’ zegt een van zijn vrienden nu. ‘I think he was starting to feel that being handsome was a detriment. That happens to a lot of actors - maybe he had come too far, too fast to get used to it. People could not see past his face and his body. It was almost like he was not treated like a person.’ Op een dag nam hij een .44-revolver en wilde Russische roulette spelen, plaatste het wapen tegen zijn hoofd en verbrijzelde zijn schedel. What a terrible, terrible waste.Ga naar voetnoot383 In San Francisco mogen de sauna's weer open op voorwaarde dat ‘high risk sexual activity’ wordt gecontroleerd en beperkt. Wishful thinking. Je houdt wilde seks tussen heren niet tegen. Als het balletje eenmaal rolt, gaat het onstuitbaar verder. Er overlijdt iedere dag iemand aan aids in San Francisco, en worden er twee besmet. Ik heb zelf overigens gevaarlijke seks strikt in de hand. Ben trouwens altijd tegen aambeien schoffelen geweest. Bernie Kalb, eens mijn collega van The New York Times in Djakarta,Ga naar voetnoot384 is benoemd tot woordvoerder van minister George Shultz. Ik heb hem altijd als een ‘bruikbare collega’ voor overheden gezien. Dat was al in Indonesië, toen hij Sukarno's concept van ‘geleide democratie’ in de The New York Times omschreef als een stap in de richting van communisme, wat natuurlijk gelul in de ruimte was. Een journalist in hart en nieren wordt geen leugenaar voor een overheid. | |||||||||
Eastern Shuttle naar Washington D.C.Ben gefascineerd door het boek Thou Shalt Not Be Aware, Society's Betrayal of the Child, door Alice Miller.Ga naar voetnoot385 Haar stelling is: ‘Childhood is the key to understanding a person's entire later life.’ Miller: ‘If, for instance, the patient should describe with complete apathy a current partner relationship that strikes the analyst as extremely painful, the analyst will ask the patient and himself what painful experiences the patient must have had to undergo in in early childhood.’ Miller is een freudiaan, schrijft ze op pagina 51. Zij beweert dan ook: | |||||||||
[pagina 243]
| |||||||||
Ik vraag me trouwens af, hoe Alice Millers eigen jeugd en familieomstandigheden zijn geweest.Ga naar voetnoot386 Ik sprak Bernie Kalb over de Alerdinck Conferentie. Hij was zeer aardig, maar adviseerde ook om met zijn broer Marvin, hierover contact te hebben. Op het State Department was iets aan de gang met een Japanse delegatie. We werden als vee naar de andere zijde van het gebouw gedreven door nerveuze politieagenten, die zich buitengewoon onhoffelijk gedroegen. Het leek wel Moskou. Marvin Kalb vond het Alderdinck initiatief belangrijk, en vroeg zich af of de vicepresident van nbc niet beter naar Zwolle zou moeten gaan. Hij zat zelf moeilijk vanwege zijn televisieprogramma Meet the Press. Broer Bernard Kalb kwam ook nog even binnen, en we haalden herinneringen op uit Indonesië. Ik telefoneerde met Carel Enkelaar, en vertelde hem dat een en ander gesmeerd liep. Hij had al een boodschap uit Moskou dat tv-journalist Vladimir Dunayev naar Den Alerdinck zouden komen. Ik zei Carel dat hij met Denig van BuZa moest bellen, om een visum voor Dunayev te helpen bespoedigen. Ik stelde ook André Spoor op de hoogte, die zojuist met Joop den Uyl had geluncht. | |||||||||
[pagina 244]
| |||||||||
‘A man who was exploited by his mother when he was a child,’ schrijft Alice Miller, ‘can unconsciously find a number of ways to re-enact this exploitation in reverse. It depends on his personality and his level of education whether he will become a charming seducer or a brutal pimp: in both cases he remains a homeless drifter. He doesn't know the meaning of partnership because he doesn't know what it means to trust another person. He clings to manipulation because for him that is the only alternative to being manipulated. In order to escape this horror he must be and remain the master.’Ga naar voetnoot387 Ik ga niet in op professor Shulmans advies om Robert Kaiser te benaderen. Ik kwam langs de Indonesische ambassade op Massachusetts Avenue, met alle herinneringen van dien, voornamelijk aan dr. Zairin Zain. Er is een nieuwe vleugel bijgebouwd, net als in Den Haag. Bracht een bezoek aan de ambassadeur van India K.S. Bajpai, ooit een goede vriend toen hij in Den Haag was gestationeerd. Hij was onrustig. Er logeerde iemand bij hem, die een persoonlijke vriend van prins Claus was. Ik vroeg Bajpai of hij zijn Maltezer hond nog had. Nee, die was overreden toen hij ambassadeur in Pakistan was. Indira Gandhi haalde hem toen terug naar Delhi om secretaris-generaal van Buitenlandse Zaken te worden. Hij noemde overigens de president van Pakistan, generaal Zia-ul-Haq, ‘een moordenaar’. Bajpai was in Pakistan ambassadeur toen oud-premier Ali Bhutto werd opgehangen. Tijdens ons gesprek pakte hij een telefoon en vroeg de secretaresse: ‘Get me Dobrynin.’Ga naar voetnoot388 Tegen mij: ‘I owe him one dinner.’ Het portret van Indira Gandhi stond in zijn werkkamer met een zwarte rouwband eromheen. Ik vroeg hem of hij dacht dat de cia zich met de moord op Indira Gandhi had ingelaten. Hij antwoordde diplomatiek: ‘We hebben met religieuze fanatici te maken gehad.’ Hoe stond het met uraniumleveranties vanuit de vs? ‘Washington had gezegd, wij leveren geen uranium aan jullie, zie het maar ergens anders te krijgen.’ Nu leveren West-Duitsland en Frankrijk uranium aan India. Bezocht Leslie Gelb bij The New York Times, op het kantoor in Washington, maar die man moeten we niet hebben. Een sigaren rokende, beetje vieze kerel, wiens broek ongeveer op zijn knieën hing. Hij was wel geïnteresseerd overigens. | |||||||||
[pagina 245]
| |||||||||
Strobe TalbottGa naar voetnoot389 van Time was inderdaad een tegemoetkomende en aardige man. Hij vond het Alerdinck-initiatief uitstekend en wilde het steunen. Zelf kon hij niet gaan, want hij had zojuist een nieuwe functie aanvaard binnen het Time-concern, maar hij zou Bill Rademaekers, diplomatieke correspondent van Time in Londen kunnen afvaardigen, al was er een mogelijkheid, dat die naar een navo-bijeenkomst in Brussel moest. Ik zei dat ik vanwege Thanksgiving eerst naar Moskou was gegaan, waar hij om lachte. In de lift in het Time-gebouw had iemand geschreven: suck white people. Dat is Amerika. | |||||||||
Eastern ShuttleDavid Halevy van Time heeft in het proces van Ariel Sharon tegen zijn blad getuigd dat de Israëlische minister dondersgoed wist dat er een bloedbad zou worden aangericht in de Palestijnse gevangen kampen en dat hij absoluut niets heeft gedaan om dit te voorkomen. Je voelt op je klompen aan, wetende wat voor een man Sharon is en wat hij alzo uitkraamt, dat dit waar moet zijn.Ga naar voetnoot390 | |||||||||
New York, HyattAlice Miller schrijft over slaapproblemen, wat Peter al heel zijn heeft. ‘The children fell asleep during the session between mother and child in such a way that the child was no longer afraid of losing the person he loved if he simply was to fall asleep and pay no further heed to his mother. In order to give himself over trustingly to sleep, an infant, during the symbiotic stage, must be assured of a good symbiosis, and at a later stage a child must feel assured that his self will not be lost during sleep. Sexually stimulated children cannot develop this essential feeling of trust: their center is located outside themselves (...) they are restless, overly excited, homeless in a sense, and without the right to “a room of their own”.’Ga naar voetnoot391 Ik schreef ‘Peter’ in de kantlijn, maar is dat zo? Hoe verder ik dit boek van Alice Miller lees, hoe meer ik me realiseer dat mijn genetische en emotionele toevoerkanalen me moeten hebben verhinderd een liefdesrelatie met alles erop en eraan tot stand te brengen. Volodja Molchanov en gezin zijn op weg terug naar hun ‘gevangenis’ in Moskou. | |||||||||
[pagina 246]
| |||||||||
Ik lees in The New York Times dat mijn oude vriend Kenneth Dadzie van Ghana het gebracht heeft tot Ghana's High Commissioner in Londen. | |||||||||
1 december 1984Peters moeder is jarig. Alice Miller spreekt over projecties van ouders op kinderen. Mam verzon niet dat ik een muzikale aanleg had. Die was er, ook al besefte ik dat zelf niet, maar dacht dat ik met muzieklessen werd gepest. Dan zegt Miller: ‘Parents who beat their children very often see the image of their parents in the infant they are beating.’ Wat gebeurt er met kinderen, die het slachtoffer van de projecties van ouders worden? ‘This will place a heavy burden on them for the rest of their life, especially if the parents are latently or manifestly psychotic.’Ga naar voetnoot392 Na het lezen van deze zin belde ik Lex Poslavsky in Bilthoven. Ik vroeg of hij gezien de vroegere gespannen relatie met mam, daar elementen van een psychose in zag. ‘Nee, dat gaat te ver,’ antwoordde hij. ‘De drie godinnen, je grootmoeder, tante Jetty en jouw moeder, zaten boordevol pedagogische bedoelingen en opvattingen, en daarom schreef ik je niet lang geleden die brief dat we de verkeerde ziekten opliepen en niet psychotisch maar neurotisch zijn geworden.’ Gisteren zag ik de film Missing in Action. In de bioscoop zat een man van misschien veertig jaar met een walgelijke hangbuik, en met twee jongetjes van ongeveer tien, zijn zoontje met een vriendje leek me. Het jochie wilde zijn moeder bellen, maar dit werd verboden. Het kind hield vol en kreeg vervolgens twee harde klappen tegen zijn bol. Ik volgde de reactie van het jongetje nauwlettend; de uitdrukking van de ogen van zijn kameraadje sprak boekdelen. De angst op hun gezichten was terrifying. Ik raakte er van streek van, en dacht aan de miljoenen kinderen in de wereld die dag in dag uit het slachtoffer zijn van mishandeling. Strobe Talbott zei gisteren trouwens dat hij ook niet begreep waarom Bernard Kalb een post op het State Department had aanvaard. ‘A guy from Time, Fisher, did it too during the first two years of the Reagan Administration.’Ga naar voetnoot393 Voor mij toont het slechts aan dat de Amerikaanse overheid hem altijd als ‘bruikbaar’ heeft gezien. Ik kon Rademaekers telefonisch bereiken met de nummers die | |||||||||
[pagina 247]
| |||||||||
Talbott had verstrekt. Hij accepteerde om Den Alerdinck Conferentie bij te wonen en zou met Caledonian vanuit Gatwick naar Schiphol komen. Lunchte met André Spoor en zijn vriendin Jessica PanderGa naar voetnoot394. Ik gaf dochtertje Andrea een dam- en schaakspelletje. Vervolgens rapporteerde ik Carel Enkelaar telefonisch dat Joe Angotti,Ga naar voetnoot395 die ik inmiddels ook had gesproken, eveneens heeft toegezegd naar Zwolle te zullen komen. De Russen zouden zondagavond aankomen, terwijl ik juist zaterdagavond geregeld had. Hierdoor begonnen we een vervelende toon tegen elkaar aan te slaan, bovendien wist hij ook niets van een vervolgconferentie in januari. Ik kon Carel overigens ten huize van zijn vriend Das pas bereiken. Ik zei: ‘Je spreekt veel aardiger vanuit je eigen huis met me.’ ‘Oh, ik ben niet boos,’ zei hij. ‘Dat moest er nog bij komen, nadat ik al deze moeite heb gedaan en de conferentie in Moskou en Washington in een paar dagen in elkaar heb getimmerd.’ ‘Goedenavond,’ antwoordde Carel en hij hing op. Zeer onprettig dus. André Spoor denkt er trouwens precies zo over als ik: Carel is een proleet, maar een aardige proleet. Carel belde even later terug. De Russen kwamen toch eerder. Ik zei dat Spoor had opgemerkt: ‘Je moet het Carel nageven dat hij jou plein pouvoir gaf om alles te regelen.’ ‘Ik ben ook de enige in Nederland, die jou echt vertrouwt,’ reageerde hij. En dat denkt hij mede op gezag van Gerard Croiset. De zaak is dus weer terug in de rails. Ben naar de St. Marks sauna gegaan voor een blow job. God zegene de greep. Was er zéér aan toe. | |||||||||
2 december 1984Spoor wilde Gerd Ruge, van het West-Duitse televisiestation wdf, erbij halen. Ik belde hem op. Maar hij vertrok voor een maand vakantie naar Mexico. Hij zei, tot mijn verbazing: ‘I tried with Willem Brugsma to get something like that off the ground for May 8th. But the Russians would simply not cooperate.’ Dat was belangrijk. Er ging mij een licht op. Had Lurvink het reeds eerder geprobeerd via Brugsma en Ruge? En was hij uiteindelijk bij Enkelaar en mij beland om zijn plan te verwezenlijken om de eenvoudige reden dat ik wel in Moskou wordt vertrouwd? Ik heb de hele zaak in tien dagen uit en thuis van de grond gekregen, bovendien aan beide zijden. De fout is | |||||||||
[pagina 248]
| |||||||||
dat ze van het begin af tegelijkertijd met de Amerikanen in zee hadden moeten gaan. The New York Times publiceert een artikel van Robert Manoff over de slachtoffers van Hiroshima.Ga naar voetnoot396 Er staat een foto bij van de piloten van de bommenwerper. ‘Their picture is one of those images that makes you proud to be an American,’ aldus Manoff. Als ik als Nederlander naar de foto kijk denk ik slechts: Oh, Heer, vergeef het hen, zij wisten niet wat zij deden. Driehonderdduizend doden in Hiroshima en Nagasaki. Om trots op te zijn? Joseph Lelyveld stelt in The New York Times terecht dat Rajiv Gandhi uit ‘a different mental universe’ is voortgekomen dan zijn moeder Indira. De moord op haar is ‘a fatal management failure’ geweest. Hij heeft meteen algemene verkiezingen uitgeschreven voor de 730 miljoen inwoners van zijn land. De Gandhi-dynastie is voorlopig zeker gesteld, want waar de Congrespartij bijeen werd gehouden ‘by his mother's personality’, zou de partij zonder Rajiv ongetwijfeld versplinteren. In de jaren dat zij regeerde - van 1966 tot 1984 - kwamen er in India 250 miljoen inwoners bij. ‘As was the case 30 years ago,’ schrijft Lelyveld, ‘almost half of the population remains desperately poor with less than eight U.S. dollars a month per capita for the necessities of life. In the bottom ten percent of the population it is four dollars or less, the price of a light lunch in one of Delhi's fancy new hotels.’Ga naar voetnoot397 Hier zie je weer hoe er wordt geschreven en geanalyseerd na de dood van een unieke figuur als Indira Gandhi, waar zij zelf op geen enkele manier meer een wederwoord tegenover kan stellen. Om die reden drong ik er bij ons laatste gesprek met klem op aan, dat ze haar memoires zou schrijven. Nu is het voor altijd te laat en kan de geschiedenis door Jan en alleman worden vervalst. Ik vind dat in het geval van Indira een absolute ramp. André Spoor vertelde dat Henk Hofland na de beruchte rel in mijn huis met de fotograaf van De Telegraaf, bijna zijn baan bij nrc Handelsblad helemaal kwijt was geweest. Wat hem had gered, en de doorslag had gegeven, was het voorlezen van een papiertje van excuses aan mij in een vpro-televisie uitzending. Vooral Willem Pluijgers, de directeur van de nrc, zou gezegd hebben dat de handelswijze van Hofland: ‘de geloofwaardigheid van de hoofdredacteur van de krant dermate had aangetast dat hij niet te handhaven was.’ ‘Ik heb me toen op het standpunt gesteld,’ aldus Spoor, ‘dat Henk voor de krant be- | |||||||||
[pagina 249]
| |||||||||
houden diende te blijven.’ Henk schijnt toen al een advocaat te hebben willen inschakelen om zijn baan bij de nrc te redden, of om er op zijn minst een belangrijk bedrag uit te kunnen slepen. Hij wilde er ook meteen een echtscheiding van Mimi mee doordrijven. Spoor is vervolgens naar Mimi gegaan, omdat Hoflands vrouw inmiddels had begrepen dat de hele rel om een vrouw zou hebben gehandeld.Ga naar voetnoot398 Belde broer Theo in Zwitserland en bracht verslag uit. ‘Ik vind het ongelooflijk,’ zei hij, ‘dat je in zo'n korte tijd dit allemaal tot stand hebt gebracht.’ Ik voegde toe: ‘I hope it will go in the history books.’ Alleen met de moffen wil het niet lukken. Gerd Ruge is volgens mij een Duitse ouwehoer. André noemde als alternatief: Christopher Bertram van Die Zeit of Wilhelm Bittdorf van Der Spiegel. Ze moeten in Hilversum ook maar wat regelen. Ruge belde ook nog naar André, maar vertelde hem niet dat hij en Brugsma eerder al in Moskou op hun gezicht waren gevallen. Ik had mijn oude vriend Arnold Hutschnecker uitgenodigd voor een lunch in de Hyatt. Hij zei Richard Nixon deze zomer te hebben gesproken, en recent opnieuw. Nixon had gezegd hem volkomen te vertrouwen. Hij mocht schrijven wat hij wilde, ook over lange tijd geleden dat Nixon hem was komen raadplegen. Hutschnecker voelde zich nu dan ook aanzienlijk minder gebonden om het boek dat hij al zo lang wil schrijven, vorm te geven. Hij is het aan het herschrijven. De hoofdstukken over buitenlandse politiek zou hij het liefste samen met Nixon schrijven. De enige, die er niet te best af zou komen in zijn boek zal Henry Kissinger zijn. Dat is voor mij geen onbegrijpelijk nieuws. Hutschnecker juicht de Alerdinck-plannen zeer toe: ‘Want dit is het tijdperk van “video-psychology”; if your club would make television programs this would be much more important than all the summit conferences together.’ Wat me wat overdreven leek. Hij achtte het een unieke kans de vrede te helpen bevorderen, en keerde verscheidene malen op dit onderwerp terug. Ik tuurde naar zijn nu gerimpelde gelaat en zag de Tiroler plaques op de hoed van deze voormalige Oostenrijker. Hij was nog nooit in het Hyatt Hotel geweest en liet zich het buffet goed smaken. | |||||||||
[pagina 250]
| |||||||||
teravond eten. Hij is even bezorgd over Peters toekomst als acteur, als over de zijne. Zond de Sovjetvrienden een telegram:  Er is in India een ramp gebeurd. In Bhopal zijn giftige stoffen vrijgekomen bij een fabriek van Union Carbide Company. Er zouden reeds 410 mensen zijn omgekomen en 12.000 raakten door de gifgassen bedwelmd, waarvan er 2.000 naar ziekenhuizen moesten worden overgebracht. Hoe kan zoiets gebeuren? Neem een helikopter naar de twa-terminal voor de vlucht terug naar Amsterdam. |
|