Prozawerken in Maastrichtsch dialect

'n Tristige historie.

Pieke waor ene rare Sjinees van e keend. Heer waor wel neet nuijsjierig, mer wis geere-n-alles. Dao kós niks te doen zien of Pieke waor debij. Waor ruizing op te Verrekesmerret, Pieke zaot tösse de lui, waor brand in 'n sjouw in d'n Heksenhook, Pieke stónt in de väörste rij van de kiekers, waor et kèrremes, Pieke wis al, wat in alle kraome te zien waor, ie ze ope maakde. Van alles mós heer et zijnt höbbe.

Dat begós al wie er vief, zès jaor waor. Dan waos Pieke opins verdwene. Es taan de ganse familie en de hiel naobersjap oore laank gezeuk hadde en me begós ziech ongerös te make, tot er dèks gestole waor of verdronke, dan kwaom 'n vrouw mèt em aongebösseld, die em gevonde had aon Abrahamslook, boe heer mós wete, boe de leimboer z'n kaar völde, of te vèlder kwaom mèt em aongezat van de peerdskoul, boe heer mós kieke, wie enen doejen ezel onder de grond woort gestop. Dao waor gein hin op te luip, gei peerd gevalle, gei speebak woort geslach, dao waor gein parade, gein sernaad, dao kwaom gein persessie van Kevelaar, dao waor zellefs geine maoneklips, of Pieke waor prezent.

Dèks genóg leep er wel ins knoeje-n-op mèt z'n wiesneuzigheid, want me zaog em zelde zonder 'n öts in zene kop of 'n sjraom op ze geziech en op z'n kneeje had er geregeld e paar rouve van et kleddere-n-en kroepe, mer dat waor minder.

Alle sträötsjes en getskes van Mastreech waore-n-em bekind en de hoezer oet t'n umtrèk kós er wie z'n tes.

Jooge ze, vief hoezer links van et zijnt, bij de kuper et klei gespuis veur de deur oet, umdat et tao te drök woort, dan vonte z'et e kerteerke later in et achterhoes op t'n twiede zolder, nao onder geleije van Pieke enen toer van de ein zoldervinster nao de ander te höbbe gemaak, want tan had heer al goon inspekteere, boe de kuper z'n reipe had liGGe. Kwaom menier en mevrouw vief hoezer rechs saoves toes, dan hóng menier in de gaank zonder et te wete zenen euverjas euver Pieke, dee onder de kleijer van de kapstok zaot. Wouw mevrouw dan nao häör kamer bove Boon, dan begós tie te preutele op te ‘moutheuvel’, dee weer bezig waor gewees, watse mèrrekde aon de sjraome op häöre sjoen geboenden trap. Waore hun kinder dan nao bèd gesjik en zaote zij in de hoeskamer van et stèlgewoorde hoes, dan hoorte ze opins veurziechtig te hoesdeur tou sloon en dan waor et Pieke, dee verdween. Mer kóste ze e paar daog later get neet vinde en hadde ze 't hiel hoes aofgezeuk, dan leete ze Pieke vraoge, of tee et dèks gezeen had en dan wis tee prónt te zèGGe, tot et in de lienekamer, in ene mangelbak of in de remies in de haverkis laog. Heer broch et weer veur de borde.

De kelders van de ganse naobersjap had heer doorsnuffeld, want tao

[p. 160]

waor geine kaosselebal of gein huif door e keldergaat verdwene, of Pieke mós wete, boe ze gebleve waore.

Ene spesiale vrund van em waor meister Piepers, dee neve-n-em woende. De maan waor .eigelek bekker, mer de vrouw maakde koffie veur de boerelui en me kós koffiewater bij häör kriege. Ze tabde-n-e glaas beer debij en sjonke-n-'n dröpke en verkochte veur de mieres aal wat naom had, babbeleere en bökkeme, sókkerstekke en stinkstekke, zeuthout en zoermoos, knapkeuk en potkies, krissie en meelwörrem, sjroep en sjölkes, annieswaffele en lampolie, kanielbuunsjes en stokvès, peperkook en vuurwerrek, moppe en klompe. Et eint rook wel get nao et andert en et andert smaakde wel get nao et eint, mer de sjeermoule smaakde erreg nao ges. Dao leep me van op wie ene blaosballek.

Erreg proper waor et neet bij hun, want es ze drei dröpkes insjonke, dan hadde ze alle drei 'n ander kleur, umdatse de gleeskes neet goed oetspeulde, mer ze waore toch erreg gespriekelek mèt te lui. En of ouch al get drek aon e krentemikske zaot, of te vlaoj 'n hieringesmeekske had, et góng eve vlot van der hand. - ‘Et kwaom toch allemaol aon ein deur oet’, zag te vrouw en pidzde daobij häör ouge vruntelik tou.

Es te bekker gedoon had in z'n bekkerij, kwaom heer wel ins aon de deur e löchske sjöppe. Dan had heer altied ene blouwen humperok aon en ene sjollek veur. Heer droog 'n blouw slaopmöts en z'n bloete veuj staoke in e paar aofgesnooje sjeun, alles eve wit gepoejerd van et meel.

Meister Piepers, dee zellef e gans nès klein Pieperkes t'rop naoheel, heel väöl van kinder. Heer kós geere demèt speule, mer es z'et em te bont maakde, had heer 'n ganse bezunder maneer van hun doorein te knoevele. totse greun en geel woorte en toch neet kóste geluive, tot et meines waor. Es heer dat doog, had er de geweente, altied z'n tong debij oet te steke. Ouch Pieke waor dèks genóg dooreingesjöddeld of krissiewater van em gemaak mós weurde, es heer zonder veurkinnes oet te kelder kwaom gekrope mèt ene kókkerel, dee in et gruus terechte waor gekomme, mer ondanks tat kós heer de bekker good lije.

Tot zene groete spiet góng meister Piepers evels op ene sjoene zonnige Junidaag doed. Heer had enen tied laank mèt zene maog gesukkeld en of z'n vrouw em ouch mer et ete instobde, heer wouw mer neet betere en wie z'em nog pas 'n gebrooje kerremenaot had doen numme en em e paar sjeermoule debij had doen gebruke, waos er opins erreger gewoorde en had te lèsten aosem oetgeblooze. Et waor 'n hiel konsternaassie in de naobersjap en de deilnumming waor algemein. Dat bleek veural aon d'n houp lui, die door d'n daag nog ins nao d'n doeje kwaome kieke. Pieke waor de deur neet oet te sloon. D'n doeje laog in de kamer achter de winkel en, es ze dan et lake weer ins van em opluvde, kós heer em good zien. - ‘Dao lik heer noe, d'n erreme sjellem’, zag 'n tant tan en Pieke zaog, wie er dao laog mèt ene zuveren humperok aon en 'n sjoen slaopmöts op mèt e kweske. Et waor tristig‘ mer et waor zoe, er had ouch noe et puntsje van z'n tong oetsteke, of heer knoevelenteere gestorreve waor.

's Aoves woort te roezekrans veur em gebeijd. De kamer stónt vol steul en in de kaffee-winkel waore de hieringe, de potkies, de glazer mèt

[p. 161]

sókkergood en de piele klompe langs te mör geranzjeerd en rontelum mèt rouw behange. De naobers en kinnesse kwaome bijein en voltegens loffeleke geweente waor Pieke debij. Vol gooj intensies en vol devoossie had heer ziech langs te moer e pläötske gezeuk tósse de dikke medam van de slachter en de stapel klómpe. Wat te groete lui dooge, doog heer ouch, mer dao heer nog neet good wis, wat ‘bid voor ons’ zèGGe wouw, umdat er et ouch noets dudelek had hure zèGGe, zag heer op zienen tied zoe good ‘fróns-fróns’ es te mieres.

Wie heer onder et beije 'n gaasbies wouw kepot make, die onder d'n underste piel klómpe kwaom oetgekrope, voolt heer, tot door de vrach van de beuveste de stapel klómpe begós oet te wèrreke.

- ‘Spaar ons, Heer’, zag heer al mer ondertösse en duijde mèt al z'n mach mèt z'n sjouwer tege de klómpe, um die in evenwiech te hawe, want es tie zeleve umvele, dan had heer et zeker gedoon en dao zou miech get op stoon! Zjus noe bij de Pieperslui kós heer toch niks laote gebäöre, wat tie em zouwe koelek numme. Heer duijde mer en peerzde al beijenteere, tot em de zweit oetbraok van d'n ambras.

Mer in de kamer gebäörde onverwachs get vreiseleks.

- ‘Boebeldeboebeldeboeb’, góng et opins onder et lake en mèt ene sjók gaof ziech t'n doeje bekker haaf op en kwaom mèt ze geziech t'ronder oet. Et waor, of heer z'n tong kwaom oetsteke tege de lui. E meitske, dat neve-n-et bèd zaot, gaof zoene keek, tot me niks mie van häör neus zaog en alles vloog euverind en weerde ziech, um de kamer oet te vlóchte en dao kwaom in de winkel de ganse stapel klómpe nao ondere getoemeld mèt e spiktakel, of et hoes inveel. Noe spronge ouch väör al de lui op um ziech tege dee klomperege te beveilige.

In 'n ummezeens waor et in de kamer en de winkel e gedrings en e gesjriews, tot ziech te lui nog neet begriepe kinne, tot tao neet mie doeje gebleve zien. Die achter waore wouwe nao väöre en die van väör nao achtere. Gelökkig begreep te medam, die veurbeijde, de oerzaak van de onverwagde beweging van meister Piepers zaoliger.

- ‘Kinder, et is van de middesijn!’, reepse bove-n-alles oet. ‘Et is van de middesijn!’, reepe häör versjeije andere nao en de lui kwaome tot bedare. Et kós ouch door de hits en de ges van de sjeermoule zien, tot t'n erreme maan nao z'n doed nog geplaog woort.

Ondertösse kwaom Pieke good tevaan aof. Mèt e paar nuij bölte op zene kop woort er onder de klompe oetgehaold en nog beklaog op t'n houp tou. - ‘Dat errem sjaop! Et hej de kop in kinne höbbe. Wat 'n stommiteit ouch, veur al die klompe opein te zètte. Haolt ins gaw e glaas water. Heet er niks gebroke? Staank ins rech, menneke. Höbste nörreges pijn? Nein, zeet er, heer zeet nein!’ - 'n Gooj ziel duijde-n-em e weffelke in zene mond, wat erreg nao petrol smaakde en wie ze mèt et glaas water aonkwaome hadde twie kompasjeus medamme em al tösse hun twieje-n-in nao z'n meer gebroch.

's Anderendaogsmörreges góng heer mèt te lieke en saoves danzde heer veur d'n taptou op.