Prozawerken in Maastrichtsch dialect

Ene reddenden ingel.

De wedevrouw Tuitelmans waos dik van goojigheid. Rond en zwoer sjoggelde ze door häör kaffeeke, boevan alle glaas-, koper- en teenwerrek blonk wie ene spiegel, want kraak-proper waor ze. Zitte zaog me häör mer zelde, want altied had ze get te pótse, te vrieve of aof te veege. Jaommer genóg bleve de klante wie langer wie miejer achter. De gooj aw klandizie had ziech verloupe, mer deste mie tied had ze um ziech mèt te inkel bezeukers te onderhawe, die wel ins kwaome-n-aonloupe es ze in de naobersjap waore.

Häören einigsten hoesgenoot waor enen have simpele maan, dee altied in enen hook achter 'n trèkbäönsje aon 'n móts zaot te zoeke. Me kós em neet anders es Nelis en niemand had em oets anders gekós es wie heer dao zaot. Ze had em mèt et meublemint van de kaffee euvergenómme. - ‘Iech zal uuch ins zèGGe, wie iech aon Nelis gekomme bin’, vertèlde ze op ene Nuijjaorsmörrege aon meister Winthaoke, dee Nuijjaor kwaom winse, umdat heer wis, tot tao 'n ekstra dröpke-n-op stónt. - ‘Wie iech heij in het hoes kwaom’, begós ze, ‘dat is noe zjus zeven-en-daartig jaor geleije, zaot heer dao, boe er noe zit neve et trèkbäönsje. Iech zèk: wat kumpstiech heij doen? - Gein antwoord. - Wat bistiech veur ene landsmaan? - Gein antwoord. - Alloh, op alles, wat iech em vroog, gaof heer geine lout, geine bóf. Toen reep iech ins op te vrouw, die destieds bove woende en die vertèlde miech, dat heer in de kos waor gewees bij de lui, die vertrokke waore en dat tie em zeker dao hadde vergete mèt verhuize. Wat mós iech doen? Iech kós toch zoe e sjöpsel

[p. 135]

neet op straot zètte. Mer iech dach: wach ins get. Iech pak miech op en iech nao de hiere van de brouwerij, boe et hoes van is. Zèkt miech ins, hiere, wat moot iech doen mèt tat antiek meubel, dat iech in de kaffee gevonde-n-höb? - Antiek meubel?, vrooge ze en d'n eine beloerde-n-ins t'n andere. Jao, 'n antiek meubel, zag iech, komt mer inser zien. En smiddags kwaome ze miech parmantig aongezat, menier Harie en menier Giellejom. Ze loerde-n-ins rond en Nelis zaot tao nog altied. Toen zag eine: ‘Mer iech zeen niks, boe is tat antiek meubel?’ Dao zit et, zag iech, mer et is ouch eigelek neet antiek, et is e getik meubel. Toen had geer miech tie twie ins moote zien stoon te kieke! ‘Dee huurt bij de kaffee’, höbbe ze miech gezag, mer wèlt geer em trök höbbe?, vroog iech. Ze begóste-n-ins te lache. - ‘Jeh, wat moote veer demèt doen?’, zachte ze. Mer toen spraoke ze toch ins onderein en ze belaovde miech eedere maond get es iech em heel en noe doon iech al zoe get et mijnt tebij en iech höb em mer gehawe. Noe is er teminste van de straot aof en heer hèlt miech al ins 'n oug op te kaffee es iech achter bin. Heer deit miech ouch al ins 'n kemissie en heer pas miech op m'n hinne, heh, Nelis?’

- ‘Wableef?’, sjrok Nelis, dee onder et gans vertèlsel mer gestiedig had zitte doorrouke.

- ‘De kaans wel op t'n hart kloppe, Nelis, tot medam diech zoe bij ziech hèlt’, zag meister Winthaoke um medam get te flatteere, in de hoop, nog 'n dröpke van et good mins te kriege.

- ‘Aoh jao’, betuigde Nelis, ‘mer dat getuug’.

- ‘Wie meinste?’

- ‘Meh, dat getuug heij oet te straot’, preutelde Nelis en klobde z'n piep oet op zene sjoon, ‘ze sjelle miech oet’.

- ‘Zoo, en wat zèGGe ze daan tege diech?’

- ‘Ze zèGGe: peerdskeutelegawdeef’.

- ‘Foj, dat mage ze ouch neet doen’.

- ‘En vannach bin iech van d'n trap aofgevalle’.

- ‘Zoo, biste zaat gewees?’

- ‘Nein, iech laog in me bèd. En um twellef oore klobde-n-et op m'n deur en wie iech opstónt en ope doop kraog iech ene stamp en toen veel iech t'n trap aof wie iech tee vassnappe wouw, dee miech tat lagde’.

- ‘Dan hadste de Nuijjaor al vreug te pakke’, lagde meister Winthaoke tege wèl en daank.

- ‘Zeet’, verklaorde toen medam Tuitelmans, ‘iech waos nog get opgebleve, want iech dach, dao kaan nog wel get inkomme en toen waos iech zoe stèllekes achter de kachel in slaop gevalle. En dan löp tiech tat astrant getuug heij oet te naobersjap mer zoe nao bove en dan moot zoene zebedeijus et misgelle. Geluif ger wel, tot iech mene rök nog neet dörref dreje? En noe mós iech eigelek vemiddag ins eve nao mene zoon goon zien op Klavarie, anders lik miech tee dao op zoenen daag ouch, of er van God verlaote-n-is’.

- ‘Aoh, jeh, wie geit et mèt em?’, imformeerde ziech te gelegenheidsklant.

- ‘Stèllekes, stèllekes’, zögde medam Tuitelmans. ‘Heer zal wel e

[p. 136]

sjievelbein hawe. Geer kint dinke, et is miech ouch mer niks es zoe'n ganse mèskaar d'reuver is gegange. Waos heer mer weer toes bij z'n vrouw en z'n kinder, want, zeet geer, op Klavarie laote ze de lui verdruge’.

- ‘Wat miech betröf höb iech neet te klaoge gehad’, betuigde meister Winthaoke. ‘Geer wèt, iech höb ins t'rop gelege mèt 'n imflammaassie op te speijaojer, wie miech t'n dokter zag, mer iech höb euver et ete en drinke neet te klaoge gehad’.

- ‘Aoh nein, zoe mein iech et neet, wat tat betröf. Iech mein mer, ze laote dao de lui verdruge van weges t'n aofgaank. 'n Donderdaggemiddag góng iech em bezeuke en toen zag er miech, tot er in gein drei daog mie ontlasting had gegad. ‘Da's niks, jong’, zag iech ziech zezoe, ‘iech zal diech wel hellepe.’ Iech winkde ins op te knech, stobde dee e wöllemke in z'n voes en zag: ‘geef miech te lavvemintspruit ins’. En toen zat iech em e lavvemint. Dat had em opgeloch, dat belaof iech uuch! Mer noe laog tao ene boeremaan neve-n-em en dee zögde zoe. Iech vroog em, boeveur heer zoe zögde. ‘Heh’, zag er, ‘dat waos miech nog ene napoleong weerd, es iech ouch zoe e lavvemint kós höbbe’. Iech zèk tege-n-em: ‘wètger wat? iech bin 'n getrouwde vrouw gewees en de begijn is toch zjus oet te zaol, zjeneert uuch mer neet, drejt uuch mer um...... en toen zat iech tee ouch e lavvemint. Mer noe wouwe miech werechtig al die ander kraanke ouch eint höbbe. Jeh, wat mós m'r doen? Iech höb hun mer eint gegeve. De kaans te lui toch neet laote verdruge’.

- ‘En toen, wie al de lui tegeliek móste purgeere?’, vroog meister Winthaoke vol intres.

- ‘Jeh, dat weet iech neet, toen bin iech gegange......’

Meister Winthaoke stónt op, bónt ziech te kleppe van z'n kattevelle möts euver z'n oere, winzde häör nog ins alle gelök en zege en stabde de straot op.

Wie er e kerteer later veurbij Kalvarieberreg góng beloerde heer ins sjuins et gebouw, trok e veis geziech en heel in gedachte mèt vinger en doum z'n neus tou tot heer langs waor.