Uilkema, een historisch boerderij-onderzoek. Boerderij-onderzoek in Nederland 1914-1934. Deel 2

[p. 319]

[Ovezande]

KU-154 (1922)
Ovezande (Zld.)
boerderij van J. Boonman

1:400

Van deze boerderij is alleen een lijntekening maar geen veldwerk bewaard gebleven. Zowel uit de foto's als uit de tekening kan echter worden opgemaakt dat het hier een boerderij betreft uit het begin van deze eeuw, die ten tijde van Uilkema's bezoek dus nog vrij nieuw moet zijn geweest. Het is dan ook zeer wel mogelijk dat Uilkema hiervan niet persoonlijk een opmeting heeft hoeven maken, maar dat hij een bouwtekening ter beschikking heeft gehad, zoals wel vaker gebeurde. Het gehele complex bestond uit het woonhuis met een aangebouwde bakoven, een schuur met daarin opgenomen het wagenhuis en een mestvaalt met aangrenzende varkenshokken.

Dat het hier inderdaad om een relatief nieuwe boerderij moet zijn gegaan, blijkt onder meer uit de indeling van het woonhuis met zijn symmetrische opzet en centrale gang. Ook de schuur, die een pannendak en hoge zijgevels had, en een constructieve opzet met balken van muur tot muur, ondersteund door twee rijen tussenstijlen, doet modern aan. De indeling van het bedrijfsgedeelte was echter traditioneel, met grondtasvakken voor hooi en graan, gescheiden door twee dwarsdelen. Door de hoge zijgevels hoefde het dakvlak boven de deeldeuren niet te worden onderbroken. In de inrijdeuren bevond zich het karakteristieke kleine deurtje voor personenverkeer, het klinket. De koestal inclusief voergang bevond zich langs de andere zijgevel; deze had de moderne opzet met grup en achtergang, terwijl zich in de gevel aan deze zijde de gebruikelijke mestdeuren bevonden. Aan deze kant van de schuur lag de mestvaalt. Het achterste deel van de schuur was, getuige de op de foto zichtbare lagere inrijdeuren, blijkbaar ingericht als wagenhuis. Op de tekening staat echter een andere indeling aangegeven en ook de inrijdeuren ontbreken hier; mogelijk gaf de tekening op dit punt een oudere situatie weer. In Uilkema's concepttekst over Zeeland zou deze boerderij figureren als het prototype van de moderne Zeeuwse hoeve.

(geen veldwerk aanwezig)