Het inwendig leven van Paul

[p. 84]

XXIV Paul is een held

Een der avonden uit den Advent - hij was na het Lof op zijn mansarde teruggekeerd - besloot Paul aan zuster Angelina een brief te schrijven waarin hij zou betoogen: de uiteindelijke mislukking harer persoonlijke houding als eenige regel des geloofs en de feitelijke verstands-fout in haar theologische aanvoeling van goddelijke en menschelijke verdiensten; niet gansch zijn antwoord zou een kerkelijke apologie zijn: er bleef iets sterks en naders te zeggen over de evolutie van haar hartstocht naar hem. Paul immers meende dat haar vergissing hoofdzakelijk voortkwam uit een onbewuste, moreel-sexueele oorzaak waarvan het onderwerp in zijn eigen persoon bepaald bleef; de laatste passus van haar brief versterkte dit vermoeden tot groote zekerheid; en verder kon zij zich-zelf geen ruimte geven naar de richting zijns persoons zonder vooraf haar zielshouding tot de Kerk te wijzigen zoodat haar begeerte vrij kwam, het tuchtkader der Kerk verviel en terzelfdertijd haar geloof in Christus behou-

[p. 85]

den bleef. Zijn grootste benauwdheid was na haar persoon de zijne: bij mogelijke afval zou God niet een herstel, een rehabilitatie eischen?... En kon hij - naar het woord van den Psalmist - zonder zonde ‘gemeenschap hebben met den zetel der ongerechtigheid’?

Paul stond voor het venster; de mansarde was duister: ook zijn hart. Hij bad: ‘Heer, ga toch van mij niet, want de verdrukking is nabij; daar is niemand die mij helpt’. Aan de horizont der stad was de aanwezigheid der vol-maan; Paul keek eerbiedig op als naar den sacramenteelen Jezus. Meteen filmde door zijn herinnering een vers uit Kind's ‘Freischütz’: ‘Milch des Mondes fiel aufs Kraut!’ Hij verbeterde: de witte melk der Heilige Moeder Gods lag bevroren over daken, kerken en torens; dit inwendig gezicht kon geen profanatie zijn. Hij beluisterde een oogenblik het kil letter-getik eener schrijfmachien in de buurt en zag toen met vrome oplettendheid naar de Kerk rechts van hem; de hooge ramen zilverden als apocalyptische harnassen; de westelijke

[p. 86]

muren: zwart staal en de zware zilveren speer van den toren. Hij hoorde onmiddellijk: ‘Paul’. Gods stem was helder en sterk. Paul begreep en antwoordde: ‘Deus, fortitudo mea! God is het die mij omgordt met kracht. Hij maakt mijn armen als een metalen boog’.

Met kalme beslistheid ontstak Paul de lamp en begon te schrijven.