Het inwendig leven van Paul

XVIII Paul ontmoet God aan de zee

Nooit was Paul naderbij de scheppende hand van God den Vader als toen hij, weken nadien, aan het zeestrand lanterfantte en de groen-porphieren watervloer zag. Meer dan oud-eeuwsch: oer-bijbelsch. Hij had dadelijk een sterke herinnering aan psalm XCII en in triomfantelijke liefde jegens den Heiligen Geest bad hij aan de uiterste keien van een baarbreker: ‘De

[p. 63]

waterstroomen hebben, o Heer, de waterstroomen hebben hun gedruisch doen hooren; de waterstroomen hebben hun baren verheven, onder het bruischen van groote wateren; wonderbaar zijn de opbruischingen der zee: echter wonderbaar is de Heer daarboven’.

De brandende zee klotste tusschen de keien; de visschige reuk der mosselbaarden aan de harde palen en scharrelende krabben in de heldere plasjes. Paul wandelde langs het strand: de schelpen kraakten als oud gebeente onder zijn voeten en hij wist zijn eigen beenderen niet beter, straks als de dood kwam. De gedachte aan zelf-nietigheid kwelde hém zoo fel dat enkel de Keuwigheid leefbaar bleef en dan ook zand, duinen, zee als waarachtige dingen die hem straks overleefden.

De zee verwrakte langs het glazig strand: o, die eigen zielsontoereikendheid; ook, hardnekkige waterontploffingen aan de strandpalen: waren dit niet de ‘elationes mari’ waarvan de Heilige Geest spreekt?

Achteloos raapte Paul nagelroze en leipaarse schelpen die God den Vader had gekleurd uit dage-

[p. 64]

raad en storm en hij overdacht, inzichtelijk op eeuwigheid en eigen kortstondig leven, het bleeke kreng van een krabbetje dat dood in het zeewier lag en nauwelijks van het leven bewust was geweest.

Het wassen der namiddag-tij ving aan en Paul bleef langen tijd mijmeren naar de knettering van het water tegen den rooien strandmuur: het gooien van zijn eigen ziel tegen Gods hart. Telkens die schuimkroon aan een ducdalf waar Paul dan wist dat de zee een neerlaag leed: de neerlagen der ziel Er was een gonzing van water en wind als uit den Geest Gods en de groene zee stekelpuntte; de duinen: verbleekte meel-heuvels; de on-persoonlijke badstoelen: ijdele en onnutte prullen. Meer en meer knalde de zee tegen de losse basaltsteenen: het ondergrondsch schot dat Paul zoo duidelijk bij-zich-zelf kende in de bekoring van duivel, wereld en vleesch.

De grootste hoop voor Paul waren minder de duinen dan de vuurtoren waartegen de zee kruifde als de witte krullen van een pruik. Geloofsvastheid! ‘O, mijn God’, bad Paul, ‘dat mijn hart een harnas

[p. 65]

des geloofs zij en niet minder dan deze vuurtoren; maak mijn hart gelijkvormig aan zijn heerlijke sterkte!’

In de witte en heete kim-lijn de zee golfde: een gouden rups. De rookflarden van een onzichtbare stoomboot somberden uit de richting van Engeland en Paul was getroffen door de gelijkenis van dien rook met de bruine wol van een bel-hamel. Aan de klacht der zielen des Vagevuurs moest hij geruimen tijd denken toen een onbekende brul-boei bleef klagen, ergens ver uit de zee.

Des voor-avonds, op een hoog en tochtig duin, staarde Paul verlangend naar den horizont waar de zon onderging; de Rozenkrans ritselde tusschen zijn vingers en hij had vreeselijke kwelling aan Gods afwezigheid, alhoewel hij verstandelijk zuiver en helder wist niet alleen Gods onmiddelijke nabijheid maar zijn Tegenwoordigheid in hem; des te feller was Gods schijnbare verborgenheid hem een pijn daar Paul tusschen de menschen en zich-zelf een Egyptische duisternis had opgeroepen: een ondoordringbaar ziels-

[p. 66]

gordijn waardoor heen enkel God en zijn biechtvader konden kijken. Maar nu God zich dikwijls in dezelfde duisternis terugtrok werd hij vreezig en zwermde zijn gemoed in het donker-zonder-rustpunt. Toch had Paul steeds zijn God als de inwoner zijns harten betracht en daarom zich de menschen tot vreemdelingen gemaakt.

De zee broeide warm: een oud en geronnen zilver. In het grijze onderkleed des Vaders rustte het verborgen vuur der zon; de sintels stortten neer op de zee; de offer-rook der wolken vorderde; uit de groote handen Gods was immers de zon in roode stukken gevallen tegen den aard-rand en flonkerde tusschen Gods voeten dood.

Het werd voor Paul een allerheiligst moment: de norsche vuurtoren, op een grijs duin, deed zijn éen-oog open en dicht als een ontzaggelijk vermaan en terwijl Paul de glorierijke mysteries aan zijn Rozenkrans prevelde hoorde hij een stem binnen in zijn hart: ‘Paul, hebt ge me lief?’ ‘Heer, gij weet dat ik U lief heb’, antwoordde Paul eenvoudig en hij was sterk ontroerd.