Carmiggelt

[p. 27]

Enige biografische gegevens

Simon Johannes Carmiggelt werd op 7 oktober 1913 in Den Haag geboren als tweede zoon van Herman Carmiggelt, geboren in Brummen, Gelderland, en Jeanne Bik, geboren in Gouda. Zijn vier jaar oudere broer Johannes Simon, evenals hij vernoemd naar de beide grootvaders, studeerde economie en was, voor de eerste wereldoorlog, economisch redacteur van ‘Het Volk’ in Amsterdam. Ook over muziek, waarvoor hij veel belangstelling had, heeft hij veel gepubliceerd. Tijdens de bezetting werd hij, wegens het verlenen van hulp aan joodse landgenoten gearresteerd en kwam om in het concentratiekamp Vught.

Simon Carmiggelt bezocht in Den Haag de lagere school aan de Lijnbaan dicht bij het Westeinde waar zijn ouders, op nummer 172, het nieuwe hoeden- en pettenmagazijn dreven. Zijn vader was bovendien vertegenwoordiger van een conservenfabriek. Na de lagere school werd Simon naar de Handelsdagschool op het Stadhoudersplein gezonden. Zijn ouders kozen deze opleiding voor hem omdat hij als kind een ware verslaafdheid aan het winkeltje spelen aan de dag legde en veel rondzwierf op de markt - toen nog op de Haagse Prinsengracht - waar hij op zo goede voet kwam met de kooplieden, dat ze hem wel eens een uurtje hun kraam toevertrouwden.

Ofschoon deze liefhebberijen in de richting van de handel schenen te wijzen, mislukte hij op de Handelsdagschool al spoe-

[p. 28]

dig. Hij verklaart dit zelf uit het feit dat hij ‘een zeer lastige puber was’ en uit zijn grote onbedrevenheid in vakken als wiskunde en handelsrekenen, die hem in zijn leven nooit verlaten heeft. Enige maanden nadat hij in de tweede klas was blijven zitten en zich liet aanzien dat dit weer zou gaan gebeuren (hoge cijfers had hij alleen voor geschiedenis en tekenen) verliet hij de school. Hij wilde in de journalistiek, want zijn behoefte om versjes en verhaaltjes te schrijven openbaarde zich al vroeg en leefde hij uit door, onder allerlei pseudoniemen, te schrijven in ‘De Schakelaar’, een twee maal per maand verschijnend blad, bestemd voor alle middelbare scholen in Den Haag met uitzondering van de gymnasia, waaraan hij erg veel van zijn tijd besteedde.

Na de school was Carmiggelt ‘volontair’ bij het dagblad ‘Het Vaderland’, waar hij na enige maanden werd ontslagen. Korte tijd werkte hij vervolgens bij een persbureau dat de provinciale kranten van ontspanningsrubrieken voorzag. Daarna kwam hij, in 1932, bij ‘Vooruit’, de Haagse editie van ‘Het Volk’ (nu ‘Het Vrije Volk’ genaamd). Zijn chef K. Voskuil leidde hem grondig op in de journalistiek. Tot 1936 deed hij er het verslaggeverswerk (vergaderingen, branden, moorden, rechtbank). Daarna werden hem de toneelrecensies toevertrouwd en begon hij de rubriek Kleinigheden. Een selectie uit laatstbedoelde stukjes verscheen in 1940 onder de titel ‘Vijftig dwaasheden’.

Toen de Duitse bezetting begon verliet hij het dagbladvak. Hij was in 1939 getrouwd met Tiny de Goey, voor haar huwelijk enige tijd als redactrice verbonden aan ‘Het nieuwe modeblad’ in Utrecht, op grond van haar ervaringen in de haute couture, die ze vier jaar in Parijs had opgedaan. Uit hun huwelijk werd in 1940 dochter Marianne en in 1942 zoon Frank geboren. Carmiggelt voorzag in het onderhoud van zijn gezin door het verrichten van allerlei baantjes. Zo gaf hij het agendablad ‘Deze week in Den Haag’ uit, dat ten offer viel aan de papierschaarste,

[p. 29]

deed publiciteitswerk voor het Residentie Toneel en werkte als rapportenschrijver bij de Stichting voor Psychotechniek in Utrecht. Via vrienden kwam hij in aanraking met het illegale blad ‘Het Parool’, waar hij vrijwel uitsluitend technisch werk deed, te weten het vinden van drukkers en het produceren van de krant. Hij schreef er slechts een paar verhalen in - zoals Honger, Der Paul en ‘Warum denn? - in 1946 opgenomen in de bundel ‘Honderd dwaasheden’. Toen ‘Het Parool’ na de bevrijding een dagblad werd had Carmiggelt - die in 1944 met zijn gezin naar Amsterdam verhuisde waar hij thans nog woont - korte tijd de leiding van de kunstrubriek. Daarna werd hij toneel- en filmcriticus. In 1946 startte hij bovendien in deze krant een aanvankelijk drie maal per week en later dagelijks verschijnend cursiefje, dat hij ondertekende met ‘Kronkel’, een pseudoniem dat hij ontleende aan een door Jeanne Roos voor kinderen geschreven feuilleton. Na een aantal jaren legde hij zijn werk voor de kunstrubriek neer en specialiseerde zich geheel op zijn dagelijkse stukje. Uit zijn grote produktie selecteerde hij, vrijwel jaarlijks een bundel. Veel van zijn verhalen heeft hij voorgelezen voor radio en televisie; voor de televisie treedt hij nog steeds regelmatig op. Naast zijn werk voor de krant heeft hij, onder het pseudoniem - Karel Bralleput, drie bundels ‘raillerende rijmen’ gepubliceerd. Hij schreef teksten voor Wim Sonneveld en Wim Kan. Voorts verzorgde en sprak hij het commentaar bij twee films van Bert Haanstra Allemaal en De stem van het water. Verhalen van Carmiggelt werden, voor radio en t.v., ook gebracht door Kees Brusse, Ko van Dijk en anderen. In 1961 kreeg hij de Constantijn Huygens prijs voor zijn gehele werk.

Het echtpaar Carmiggelt, dat thans drie kleinkinderen heeft (Simon 7 jaar, Klaartje 2 jaar en David 1 jaar) woont afwisselend in Amsterdam centrum en in een dorp in Gelderland. Carmiggelt's enige hobby is schrijven.