Een nacht in Tunesië

[p. 227]

Twaalfde hoofdstuk, waarin de schrijver hiervan in ernstige twijfels verkeert of hij zijn lezers wel voldoende bezighoudt en waarin een nieuwe figuur, een Engelsman nog wel, op het toneel verschijnt en waarin wij bij avondlicht een film draaien waarin de echtgenoot van de beeldschone filmster een schurkenrol vervult hetgeen hem wonderwel goed afgaat - en waarin tevens de sterke zijn naam met een donderende klap waarmaakt en de leider van het geheel, de sterke, de vlinderachtige persoonlijkheid en de schrijver hiervan gevankelijk worden meegevoerd.

Er zijn van die bittere ogenblikken in het leven van een toch niet meer zo krankzinnig jonge schrijver dat hij zich afvraagt of hij het prachtige werk dat hij aan het vervaardigen is wel tot een goed einde zal brengen en de figuren erin, eens zo onsterfelijk door hem ontvangen, tot leven; ja, of hij zijn lezers in dat verre noordelijke land niet ten dode toe verveelt met een langdradige fabel waar zij geen brood in zien - en als zo'n schrijver zich dan bevindt op een rotsachtig eiland in het oosten waar zich op zijn beurt maar weer één auto bevindt, een erg ver eiland dus, en van elk contact met land en volk en, wat erger is, met zijn hoofdredacteur is verstoken, dan ziet het er lelijk voor hem uit, want hoe ook omgeven door pathetische landschappen en als een geit op al bijna tanig geworden blote voeten met scherpe keien bezaaide rotspaden beklimmend, de ijzers van zijn plicht zitten hem in de nek, en als hem van buitenaf geen hoorbaar halt wordt toegeroepen, gaat hij eenvoudig weg, zij het snel ouder wordend door. Vandaag is de dag van aankomst van het Engelse fotomodel, de man met het fraaie uiterlijk. Want wat ik tot op heden heb verzwegen dient nu boven te komen - naast de onderwaterfilm die de wereld het paspoort tot waarlijk rookgenot moet tonen, draaien we in de avonduren nog een andere film, ge-

[p. 228]

baseerd op het moeilijke maar mooie leven van James Bond, en er uitsluitend op gericht om de verkoop van een bepaald zeer bekend Amsterdams herenkledingmagazijn te stimuleren. Deze films zullen slechts één minuut lang worden, en de goedgeklede man met het fraaie uiterlijk zal in lange jaren een niet weg te cijferen hoofdrol daarin vervullen die uitsluitend zal bestaan uit 'n woordeloze, maar krachtige aanwezigheid, die boeven, bandieten, geheime agenten en ander gespuis als een insektenpoeder verjaagt, waarna vervolgens de aandacht op zijn kleding kan vallen. U zult dan ook begrijpen dat het heel moeilijk is daarvoor de juiste man te vinden, maar daarvoor zijn boeken, en voor wie dat nooit gezien heeft is dat een hallucinante ervaring: een heel boek, en een dik, vol Engelse mannelijke fotomodellen, het is niet niets. Bij het omslaan van de kunstdrukpapieren bladzijden doemt fraai gelaat na fraai gelaat voor ons op, starend in wazige verten of recht in uw klantenhart, dikwijls enigszins wezenloos, waardoor ik wel eens gedacht heb dat er toch iets zit in de Arabische theorie dat iemand die zich laat fotograferen zijn ziel verliest.

Korter, korter, de man van het reclamebureau is aangekomen, gereed in een luchtig polyadot pakje en vergezeld van een aantal fraaie kostuums die het noorden en de winter oproepen, daar hangen ze, in onze verveloze schuit, omgeven door een geur van zakenlunches, zullen we een borrel gaan drinken en waar kan ik u mee van dienst zijn, kortom naar de zojuist ontvluchte wereld, maar geen gezeur, de avond zakt met grote snelheid tussen de onbetaalbare muren van Saint Tropez, het Engelse fotomodel is zoals te voorzien was met achterlating van zijn ziel maar in het pakket van zijn mooie

[p. 229]

uiterlijk gehuld aangekomen, de beeldschone filmster die de rol van Een Belaagde Vrouw zal vervullen heeft zich ook al in onzomerse kleding gestoken en haar echtgenoot die zoals de echtgenoot van veel mooie vrouwen over een ongunstig uiterlijk beschikt zal de rol van schurk vervullen, en daar gaan we, de motor die de elektriciteit moet opwekken begint te razen, heldere lichten gaan branden onder de oude stadspoort, wij houden met indrukwekkende gezichten de opdringende menigte op een afstand, die helaas niet in de gaten hebben dat het hier om een eenvoudige reclameprent voor een Nederlands modemagazijn gaat, maar meent met iets groots te doen te hebben dat tot elke prijs van zo dichtbij mogelijk gezien moet worden en die dus zoveel mogelijk in het licht gaan staan om het maar aan te kunnen zien: hoe zij steeds opnieuw over de hobbelige keien aan komt rennen, achtervolgd door de schurk en door deze bedreigd wordt en hoe dan de held in een prachtig pak gestoken zich bij het gezelschap voegt en de schurk als een luis doet verdwijnen - en geef toe, het is ook heerlijk, want niet één keer doen wij die scène, maar wel vijftig, telkens komen zij aanrennen langs de van drie kanten hel verlichte Anton Pieckachtige stadsmuur, regelrecht naar het zwarte glinsterende water, en de menigte laat kleine zuchten los en zegt zachtjes Dzjeemze Bonde of maakt lekkere grote schaduwen in het beeld waardoor alles weer over moet, actie schreeuwt de leider van het geheel en al die zonnen gaan weer op en met van angst vertrokken gezicht nadert de beeldschone filmster alsof ze niet de hele dag onder water gezeten heeft, achter haar de villein met de zwarte hoed diep in het ongure gelaat gedrukt en dan komt Djeemz zelf en verstart na zijn goede daad tot een prachtige advertentie, elke plooi

[p. 230]

van zijn pak een meesterwerk, zijn overhemd witter dan de witste was en zijn gezicht daarboven van elke overbodige menselijkheid ontdaan, maar het was een vriendelijk mens en daarom geen woord kwaad over hem, trouwens geen tijd voor ook, want binnen tien minuten zullen we allen gezamenlijk worden gearresteerd en dat krijg ik er in dit hoofdstuk toch al niet meer in omdat ik aan het begin zo heb zitten zeuren over mijn moeilijkheden.

Dus op, razendsnel naar een nauw straatje waar een nachtclubeigenares in kennelijke staat tussen de in lange rokken gehulde engelen van het wereldse leven en de soms zo zachtaardige mannen die daarbij horen ons een halt toeroept bij het filmen en naar Frans type meent de schurk uit ons meesterwerk een bak met water in het gezicht te moeten gooien waarop de sterke, doorgaans zo vriendelijk, het nare type een ontzettende dreun in zijn maag geeft waar hij nu nog in het plaatselijk gasthuis van ligt bij te komen maar helaas ook de politie verschijnt die ons naar de beste Franse traditie scheldend en schreeuwend in beslag neemt zodat u, als u toevallig langs gekomen was, het volgende viertal om twee uur des nachts in het politiebureau van St Tropez had kunnen aantreffen: de vlinderachtige persoonlijkheid waarvan de bruine ogen fonkelen dat het een aard heeft, de leider van het geheel, de sterke die de klap heeft uitgedeeld, en de schrijver hiervan, die daardoor maar weer eens te meer bewijst dat voor de kunst geen offer te groot is.