Een nacht in Tunesië

Elfde hoofdstuk, waarin de schrijver hiervan mediteert over de onzichtbare moeilijkheden die achter een film schuilgaan en waarin de onderwatercamera op eigen gelegenheid te water gaat, maar waarin vooral een vreselijke storm opsteekt waar kapitein MacKyle ons met vaste hand, zijn fraaie zeemansuiterlijk meer dan waar makend, doorheen voert, en waarin een vlag gestreken en gehesen wordt.

Wat altijd onzichtbaar zal blijven is de achterkant van een film, die voornamelijk uit zorgen, ruzies en belachelijke voorvallen bestaat alsmede uit heerlijke momenten die altijd fijner zijn dan de film zelf. Maar weinig heerlijke momenten vandaag, want toen de onvervangbare kaptein MacKyle en de schrijver hiervan in hun kleine bootje van het naakteiland terugkwamen, was de onderwatercamera inderdaad onder water verdwenen, maar dit keer op eigen gelegenheid, zonder iemand iets te vragen, en met medeneming van een gedeelte van de hijsinstallatie, zodat de leider van het geheel en zijn volgelingen verslagen in datzelfde water stonden te turen waar dat anders zo vrolijk brommende gele ding

[p. 224]

machtig en een beetje boosaardig en 400 kilo wegend op de bodem lag, en krijg het er maar eens uit. Smeken hielp niet, lange gesprekken op de bodem haalden niets uit, en pas na da Vinci-achtige constructies met ongedachte touwencombinaties kregen we hem weer aan de oppervlakte waar hij weer gezellig begon te brommen en te borrelen, alsof hij binnen in zichzelf een zeer bijzondere soep aan het koken was van de duizend meter film van de beeldschone filmster die volgens onze berekeningen in hem moesten zitten, maar tenslotte hebben we hem toch binnengekregen met het bekende ritmische geschreeuw en schrapzetten en vloeken, negen mannen tegen een camera, nou, dan win je, en liefst snel, want zorgelijke trekken verschijnen rond de anders zo pijprokende mond van de kapitein, en hij wijst in de er voor ons nog steeds als de zee uitziende verte, maar al meteen achter zijn vinger aan begint het allemaal te veranderen: witte koppen staan er op het water, de lucht wordt heel snel donkerder alsof er ergens een geweldige ballpoint is leeggelopen en de wind begint aan het schip te trekken en duwt de bomen aan de baai met een plotselinge kwaadaardigheid tegen de grond, en als we dan onze schichtige blikken wenden naar het gezicht van hem die ons veilig door dat alles heen moet voeren, zien we de argwaan in de kapiteinsogen toegenomen, de mond en het gezicht wat strakker, geen grappen meer, orders aan de matrozen om alles vast te sjorren, en dan weten wij het, niet voor niets vroeger Bontekoe gelezen en al die andere boeken waarin galjoenen en karvelen en klippers en schoeners de kaap ronden op weg naar de Oost en waarin gemuit wordt en gekielhaald en aan scheurbuik gestorven en in het want geklommen en aan de ra gehangen en een oorlam en een twee drie in godsnaam,

[p. 225]

er is storm op til, en terwijl de vlinderachtige persoonlijkheid en de filmster en de popachtige vrouw van het mannelijke Franse fotomodel en het fotomodel zelf en de vrouw en het dochtertje van de kapitein zich ergens diep in de huls van het schip opbergen om daar de uiteindelijke catastrofe af te wachten, nemen wij de poses aan die we sinds al die jongensboeken van onszelf verwacht hadden, maar als we eenmaal de baai uitvaren is het de storm zelf die ons onze poses voorschrijft en ons vastklampend aan leuningen, touwen, en aan elkaar als het moet staan we het aan te kijken voorzover de zee onze ogen niet dichtslaat met hard zout water.

De golven zijn zo lang als de hele zee en komen schuin van links op ons af. Ze zijn zwart en proberen het schip te grijpen en om te gooien. MacKyle wordt de man waar hij anders altijd op lijkt en dat is een aangename verrassing op zichzelf, want daardoor nemen onze kansen op lijfsbehoud aanzienlijk toe. Hij houdt het wiel met twee keiharde bruine handen vast en staat er op blote voeten achter, de golven en het schip tegelijk toesprekend in een lang Schots gesprek waarin hij de golven op grootte en gevaar waardeert en ze familierelaties toekent. Elke keer opnieuw zet hij zijn Annie-Loreen er met de kop bovenop en roept ‘en nou je broer nog en die daarginds is ook van de familie, die krijgen we straks nog’ en als het lukt zingt hij zelfs af en toe een stuk uit een Schotse ballade en dan komen er weer nieuwe broers en zusters, met enorme zwarte poten klimmen ze half op het schip, trekken het weg, willen het meehebben naar beneden, naar die grote zwarte lege zalen, ze slaan tegen het schip en breken dingen, de roeiboot die tot op de hoogte van de brug in de touwen hangt breekt los en

[p. 226]

slaat met donderende klappen tegen het achterdek. In de verte, grijs en nooit meer bereikbaar achter al dat zwart, ligt het land en dan verdwijnt het weer en staan we met onze hoofden in de hemel, zo hoog wordt het schip opgetild en dan weer neergesmeten.

Zich aan alles wat in zijn nabijheid bevindt vasthoudend, maakt de Franse matroos de roeiboot weer vast en strijkt dan ook meteen maar de vlag die aan het scheuren is, maar nu komen alle instincten van MacKyle boven, want alsof hij het voelt draait hij zich plotseling om, de hele zee vergetend en ziet daar die uitgewrongen jongen worstelend op het achterdek, het dundoek stevig onder een arm gekneld en staande met schip en al op de top van een golf schreeuwt hij, ook nog onzichtbaar in een witte haag van schuim, ben je helemaal hardstikke krankzinnig geworden, wil je dat we verzuipen, en dan pakt de volgende golf ons net even te schuin zodat we allemaal tegen elkaar aan gesmeten worden en het schip zich ineens aan de grote zwarte onderkant van die golf bevindt en een geweldige slagzij maakt en hij brult: ‘hijs die vlag verdomme als je wilt blijven leven’, en daar gaat dat rode ding weer in de mast en ongetwijfeld is het daar aan te danken dat ik hier nu op mijn Griekse eiland zit en naar diezelfde zee kijk die nu plat is en blauw en aan dat uit angst en extase opgebouwde geluksgevoel denk dat ons beet had, daar op die brug, en dat niemand van ons voor het bereiken van een danige ouderdom of tot het ogenblik van een mogelijk ontijdig afsterven zal willen of kunnen vergeten.