Een nacht in Tunesië

Een fabeltje

[24 februari 1965] Het was even stil geweest in de gelagkamer van het Gelderse dorpscafé, maar nadat hij een klein slokje van zijn brandewijn genomen had begon het oude boertje weer te praten. ‘Daar ben ik nou drieënzeventig voor geworden,’ zei hij, ‘drieënzeventig lange jaren, en hoelang duurt het nou al? Elke keer als ik denk, kom, het wordt tijd om de aardappelen er eens uit te halen begint het weer van voren af aan. Dan komen die zogenaamde rebellen en daar gaan mijn aardappels. Een beetje sluipen, een beetje schieten, dan trekken ze Barneveld binnen, dan komen d'r weer van die Amerikaanse vliegtuigen over, dan komen de regeringstroepen, die pakken Barneveld weer terug, maar moet je zien hoe de boel er uit ziet als het allemaal over is. En denk je dat het ze in Den Haag iets kan schelen? Ben je gek man. Ben je gek. De ene regering na de andere. Generaal Kaan erin, generaal Kaan eruit, generaal Kaan er weer in, generaal Kaan er weer uit. Het lijkt het weermannetje wel. Daar kan toch nooit iets goeds van komen. Nou hebben we weer een andere generaal, straks is er geeneen meer over. Wat denk je dat die jongens in Groningen zich niet de beroerte zitten te lachen om ons? En die Amerikanen gaan toch helemaal verschut. Nauwelijks zijn ze van Dongen een hand komen geven of ze moeten weer op de kiek met Kaan.

En terwijl ze de lijm van de postzegel van de brief aan Johnson nog op hun tong hebben van ‘in Zuid-Nederland

[p. 169]

is een nieuwe premier geïnstalleerd’ kunnen ze weer een borrel gaan drinken met de nieuwe. Mijn broer zegt, ze hadden gewoon de familie van Nunen aan moeten laten. Dat waren harde lui, zegt hij, maar moet je kijken wat je nou hebt. Mevrouw Van Nunen, die nou in Parijs woont, heeft er destijds nog voor gewaarschuwd, zegt hij, maar ze wilden niet luisteren, hè, in Washington, en nou zitten ze met de brokken. Ik zelf had het niet zo op die Van Nunens, dat was het ook niet, maar met de brokken zitten we. Vorige week heeft er zich weer een in de fik gestoken, nog een wonder dat het daarbij gebleven is. Voor je het weet krijg je dat ook nog een keer, want als de zuilen zich ermee gaan bemoeien is het eind helemaal zoek. Jaja. Weet je wat ik niet begrijp? Dat wij gewoon blijven leven. Dat gaat nou al meer dan tien jaar zo. En denk je dat het de rest van de wereld iets kan schelen? Ben je gek. Die zijn d'r allang aan gewend. Die denken ook zolang de ellende daar blijft hebben wij het niet hier. Weten ze veel. Maar nou het ineens hard gaat, met die bombardementen en zo, nou zullen ze wel wakker worden. Nou, wij niet meer. Wij weten het wel. Die kleinzoon van mij werd gisteren zeventien, die heeft nog nooit iets anders meegemaakt. Die denkt dat dat gewoon de wereld is. Dan denk ik wel eens, zal ik hem vertellen hoe het vroeger was, maar ik zweer het je, soms weet ik het zelf niet meer.’

De deur van het café ging open en er kwamen twee Amerikanen binnen. ‘Adviseurs’ mompelde de oude man, ‘nou, je kan wel zien hoe leuk ze het vinden. Vorige week hebben ze d'r in Arnhem nog een stuk of wat opgeblazen. Voor hun lol hoeven ze hier ook niet te zitten, want wat moet je nou adviseren. Wat moet je nou met al je vlieg-

[p. 170]

tuigen en raketten tegen een stelletje jongens dat midden in de nacht komt, een bommetje neerlegt, en weer zachtjes verdwijnt. Daar kun je maar een ding op adviseren, en als dat gebeurt kan ik mijn aardappels wel voorgoed vergeten, en mezelf ook. Maar in Den Haag doen ze net of het bal is. Ze krijgen aardappels genoeg uit Amerika, dus daar hoeven ze zich niet druk over te maken. Het enige wat zij te doen hebben is met een paar tanks naar het Binnenhof oprukken en weer een nieuwe regering uitroepen, totdat een andere malle kolonel Hilversum bezet en weer een ander verhaal ophangt, staatsgreep noemen ze dat, het zijn me de grepen wel, het lijkt wel de operette. Als er hier niet elke dag een paar dooien vielen zou je misschien nog moeten lachen, maar als ik het nou probeer krijg ik pijn aan mijn kaken. Als ze ons nou allemaal es met rust lieten en hun grote-mensen-oorlog eens ergens anders gingen uitvechten, dan kon ik misschien nog eens aan mijn aardappels gaan denken.’ Hij stond op en betaalde. Toen hij de deur van het café opendeed hoorde je even in de verte, door het geluid van wat vogels heen, het al even bekende geluid van ontploffende granaten. ‘Epe,’ zei het mannetje met kennersblik en verdween in de middag.