In dit stadium vallen de gedegen uitspraken. De Chinezen willen best vechten, maar alleen op het land, zegt de een, want ze hebben geen vloot en geen luchtmacht die tegen de Amerikanen opkan. Maar wat ze met dat landleger kunnen, is destijds aan de Yaloe, in Korea, bewezen. De ander, die dan niet toevallig Nixon heet, zegt ‘als Amerika Vietnam laat schieten, zal Azië de Verenigde Staten in de steek laten’. Een nogal vreemde uitspraak, want wélk Azië zal Amerika dan in de steek laten, en wélk Vietnam laat Amerika eigenlijk schieten - een onderling verdeelde Aziatische provincie waar de bevolking lang niet zo hard moet als men het ons wil laten denken, een uitgeput land dat nog eens in zijn overdadige bloedtransfusies zal stikken.
Het zal allemaal wel waar zijn, dat het de drempel is van Zuidoost-Azië, en dat als Amerika dit ‘laat schieten’, om Nixons term te gebruiken, het vuurtje ergens anders wel opnieuw zal beginnen. Maar het uitdoven met steeds grotere bommen is ook een onmogelijkheid gebleken, en het is allang zichtbaar dat een grote groep Amerikanen graag met fatsoen van het zo langzamerhand onverkoopbare wespennest af zou willen en onder fatsoen moet dan verstaan worden: neutralisering.
Maar de vraag is, neutralisering van wat, want het regime in het noorden ziet er (dat is nu eenmaal de aard van zulke regimes) beduidend duidelijker uit dan dat in het zuiden. Dat de Amerikanen graag willen dat er een westers gezind regime in Saigon blijft zitten zal in Moskou en Peking best begrepen worden. De vraag is alleen hoe hoog de schaduw van de bommen achter de conferentietafel moet klimmen voordat er een definitief gesprek plaats heeft. Terwijl de spelers met hun stenen schuiven, groeit de oorlog. Een eeuw vol
Auteursrechtelijk beschermd