Een nacht in Tunesië

[p. 90]

Varen naar Engeland?

[23 maart 1964] Ik weet dat er mensen zijn die het echt menen als ze zeggen dat je beter naar Londen kunt vliegen omdat je er dan in een uur bent, maar ik geloof er niet altijd in. Dat zijn mensen met vlugge zielen, en zo een heb ik er niet. Om als een zak aardappels in één uur tijd overgeheveld te worden via een luxe hijskraan, en dan meteen midden in Londen te staan is aardig voor heren die geen tijd hebben, maar ik heb er veel van, en bovendien, Engeland is geen land dat je met haast moet benaderen, als het niet hoeft, want eilanden bezoekt men per boot. Het is al donker (20.53) als de trein van het Centraal Station vertrekt.

Een dikke anderhalf uur later ben ik in Hoek van Holland. Hier is het al niet helemaal Nederland meer. Een ijskoude bries met veel zeelucht erin wappert over de kade, waaraan de boot, een mooie hoge witte, al klaar ligt. Aan boord is het personeel Engels. Een steward, die ik nauwelijks versta omdat hij een ruw soort geheimtaal bezigt, brengt me ergens ver en diep weg en bergt mij daar op. Voor hij weggaat vraagt hij of hij me morgenochtend thee zal brengen, en dat zal hij. Ik weet dat het kleine kamertje waarin ik nu vertoef hut genoemd wordt, maar het lijkt er niet op. Er is een mooie schrijftafel die opgetild in een wastafel verandert, een klein bed met een rode deken, een onpeilbaar instrument dat koele lucht naar binnen blaast, en ik voel een grote tevredenheid in mij opkomen. Dat ik daar, geheel alleen, de nacht zal doorbrengen, terwijl het schip mij over de nogal stormachtige zee naar Engeland zal vervoeren over golven, duizenden vissen, zandbanken, met officieren die duivels goed uitkijken dat er geen afschuwelijke dingen zullen

[p. 91]

gebeuren en dat we niet zullen verdwalen, ik blijf erbij dat de wereld keurig is ingericht.

Na al die tevreden gedachten dwaal ik het labyrint weer in en uit, en ga aan dek. Het schip bromt zachtjes. Over de kade lopen nog wat mensen met koffers. Aan bakboord de rivier, groot, wijd en stil. In de verte zie ik oranje lichten, en een hoge, vuurspuwende toren van de shell. Een licht van het schip staat wit op het water gericht, en in die witte cirkel zie ik meeuwen af en aan vliegen. Er is iets geheimzinnigs aan dat vliegen, dat draaien en wentelen boven het duistere water langs het witte schip, en plotseling weet ik wat het is: ze maken geen enkel geluid, als spookvogels glijden en strijken ze over het wiegelende water, zonder één schreeuw. Verderop drijven ze voorbij en ik zie dat het water snel stroomt. Ze slapen, witte ballen leven op het water, als ze niet oppassen worden ze in Schotland wakker. Het licht van de vuurtoren maakt lange, haastige rondes over de rivier, en in de verte, waar de zee begint, antwoordt een ander licht.

Een klein bootje met rode lampjes nadert, het knippert naar ons met een witte schijnwerper, en het schip geeft drie lange, treurige schreeuwen terug, alle drie anders van toon. Daarna ook geschreeuw van mensen, trossen worden losgegooid, commando's, een driftig trillen begint, we varen, en tamelijk snel. De oranje lichten van de kade verdwijnen. In de nachtelijke kou sta ik op het voordek en zie hoe jonge matrozen in jeans en met witte petten op hun koude gezichten, de kabels oprollen. Ik hoor wat kreten, maar door de afstand kan ik ze niet verstaan. Een man naast me wijst aan een ander de sterrenbeelden in de hemel die zo volledig is als een

[p. 92]

planetarium - Cassiopeia, Orion, de Beren, de avondster.

Ik ga naar binnen. In de lounge zijn drie schrijftafels waarop schrijfpapier ligt met de naam van het schip, ss Avalon, night service Hook of Holland-Harwich. Ik schrijf een brief aan een aardig iemand en krijg van een steward een glas dun en bitter Engels bier. Als ik uit het raam kijk zie ik ook de laatste wiegelende lichten van de boeien verdwijnen. Het schip begint te slingeren, ik moet er weer even aan wennen. In de bar beneden zitten een stuk of vijftig passagiers als grote, rechtop zittende nachtvogels bij elkaar en drinken bedachtzaam hun glazen leeg. Het zijn merendeels Engelsen, en misschien is het daardoor dat alles, nauwelijks een kilometer uit de Nederlandse kust zo onvoorstelbaar Engels aandoet. Ik drink twee glazen, blader wat door een boek en ga naar bed als een tevreden kind na een dag speeltuin, denkend aan de enorme hoeveelheden zee onder me, en het weinige, maar veilige dat me daarvan scheidt, en terwijl de bewierde hand van de zeegod ons met schip en al heen en weer wiebelt, val ik in slaap.