Een middag in Bruay

Bad Neuenahr

[2 januari 1962] Met de nacht als een ontzaglijke hoed diep in onze ogen gedrukt rijden we de grens over. De man met de hoge pet draagt een uniform van geschuurd kerstbomengroen, maar zijn ziel is er niet naar. Op de toon die we kennen van film en televisie sommeert hij ons de wagen te verlaten en begint een millimetrale speurtocht. Daarna vraagt hij wàt we in Duitsland gaan doen. We antwoorden dat we niets in Duitsland gaan doen. De ontzetting waaraan hij ten prooi valt is niet te beschrijven, wordt niet beschreven. Om ons heen hijgen en slikken de huizenhoge vrachtwagens, een verlicht kerstboompje in de cabine en van buiten door de winter afgemaakt met een dun laagje ijzel, vreeswekkend om te zien. Misselijk sluipen wij er met ons speelgoedautootje doorheen, schuren langs de benen der reuzen en haasten ons het vrije veld in.

Het is een van de holle dagen voor Kerstmis. Stilte borrelt overal uit het landschap omhoog en wordt daar opgestapeld, er valt niets te beleven. Pas na een half uur of een uur komen we op de autobaan, die pijlsnelle rolweg waarop Duitse auto's met afgezette motor door de gou-

[p. 124]

wen geschoven worden. Wie zich op zo'n weg nog vergist moet wel een Hollander wezen. Overal borden, zwijgende wijzers en opdrachtgevers. Lange witte vingers duwen Keulenaars en Bonnenaars de weg af naar beneden, Frankforters mogen doorrijden over Adolfs Droom. Het is de weg uit de geoliede nachtmerrie, de weg zonder voorbijganger. En dan 's nachts! Je ziet elkaar niet eens meer achter het stuur zitten. Bijna geluidloos schuiven de verlichte dozen en doosjes langs elkaar, knipperend met rode of witte lampen, op weg naar een duister doel. De blauwe borden die vanuit den hoge op ons neerzien lokken ons bij Bonn van de weg af. Wij hobbelen tussen de ouderwetse poten van de regeringszetel door, denken even aan een zeer oude man die daar waarschijnlijk ergens zit te dutten of stukken te tekenen en klimmen dan resoluut een klein heuvellandschap in, op weg naar Bad Neuenahr, met Ostende het 't dichtst bij ons vaderland gelegen Casino. Een hefboom gaat geruisloos omhoog, portiers slaan aan, en met de driehonderd kilometer nachtrijden in kleine rimpels onder onze ogen zetten we onze vermoeide voeten in het welige gras der casinale tapijten. Dezelfde houten heer van Deauville, Nice, Estoril, Knokke, Chaudfontaine schrijft ons in, naam, geboorte, sterfjaar. Slinks wordt er ondertussen in het Groot Casinoboek geloerd of er geen zwart kruis voor onze naam staat, maar dat staat er niet en dùs worden we lid van ons éénentachtigste Casino. Met een altijd weer kloppend hart de zaal in. Aarzelen op de drempel. Adem halen. Veldheersblik. Alles meteen gezien. Drie tafels. Alle drie roulette. We zijn met zijn vijven. Verspreiden. De sfeer is wollig. De croupiers hebben een zachte spraakwijze over zich, en een Elzasser taalverwarring, want ze zeggen wel schwarz maar ook impair en daar komen intereuropese

[p. 125]

zinnen van, zoals: zwei, schwarz, pair und manque. Maar het waren lieve, gelijkgevende croupiers, zoals de groene mevrouw moest ondervinden. De groene mevrouw was een kruising tussen een uitgestorven insekt en een vetplant van de zeldzamere soorten en zij graaide voortdurend het geld van anderen van tafel, bij voorkeur van mij, en ruzie maken in het Duits is moeilijker dan ik dacht. Met zacht ritselen van zijn vleugels wist de croupier de strijd vijfmaal in mijn voordeel te beslechten. Spelers in de zaal zullen mijn ontroering volgen bij de kleurverandering der fiches. Beginnen met de twee-marker. Die is meestal in de kleur van het tapijt, en nooit meer terug te vinden. De vijver is groter, maar niet veel donkerder. Na een half uur winnen worden ze plotseling zilverachtig (van tien) en na een kwartier dan ook paarsrood (van twintig). De grote klap kan nu niet meer uitblijven: het vijftiger roze en het honderdtallige goud stromen ons toe. Bewondering en afgunst van de medespelers! Haat van de groene mevrouw! Hoop der croupiers! Herstel van het ego! Klikkend en frutselend van de plastic muntstukken verlaten we jodelend het pand, de portier gaat saluerend in het tapijt ten onder.