Een middag in Bruay

Baccarat in Deauville

[7 juni 1961] Met de vermoeidheid van een oud kereltje achter in het hoofd zweefden we met onze twee autootjes tot voor het casino van Deauville: vier verkreukelde pretmakers, al voor de helft lamgelegd door geldgebrek en afgelegde kilometers. Maar niettemin - rechtop de draaideur door langs de aldaar opgestelde batterij admiraals en voorzichtig sluipend over de vleesetende tapijten naar een groepje heren dat geheel in avondkledij ons het hemd van het lijf vraagt over geboortes, herkomst en achteneenhalve nieuwe frank van ons speelkapitaal aftapt in ruil voor een onaanzienlijk kaartje met een zegel dat ons voor de komende acht dagen in staat stelt dit gevederde, wollen, geheel met goud en deftigheden versierde paleis te betreden.

Opwinding genoeg. Met de gezichten van vier jongens die er op uit zijn tussen de groten dezer aarde (die er natuurlijk ook allemaal waren) geen slecht figuur te slaan betraden we de speelzaal, en verdronken onmiddellijk. In een fraaie, enigszins ouderwets uitgedoste ruimte, staan enige grote groene tafels strategisch verspreid over het alweer vleesetende tapijt en rond die tafels wachtten de croupiers, het mes achter de oren. Met terneergeslagen blik wisselen wij onze schamele franken in tegen het plastic speelgoed dat in casino's de plaats van geld inneemt en treden op een tafel toe. De daaromheengeschaarde croupiers onderbreken hun nachtrust en nemen

[p. 115]

onze inzet op met de geringschattende blik van lieden die te veel groot geld aan zich hebben hangen om nog geïnteresseerd te kunnen zijn in de kleinere munteenheden. Vastbesloten weer spoedig aan de tuk te gaan draaien zij aan het grote wiel in de tijd van dertien minuten aan één stuk door de nummers waar wij niet op gezet hadden. Alleen de deftigste van ons vieren, die het aan een andere tafel was gaan proberen - en daarmee het genoegen smaakte vijf volwassenen voor zich alleen te zien werken - scheen het langer uit te houden. We besloten hem niet te storen, in de hoop dat we later op de avond wat van zijn winst zouden kunnen lenen om ons heilloos bedrijf verder voort te zetten. Zoals ik al eerder geschreven heb in mijn boek ‘De Speelbank, Hare Slagtoffers, en Hare Gruwelijke Gevolgen’ (verschenen bij P.N. van Kampen, najaar 1884) ‘het spel is een vloek, en wie zig er niet tydig aan ontworstelt, gaat ten onder’.

Aldus ten onder gegaan drentelden wij gedrieën door de van deftigheid stinkende ruimte, jaloerse ogen uitgooiend naar de met geld beplakte dames en heren die zich op koddige wijze vermaakten door kleine torentjes geld te bouwen op het forse fundament van wat ze toch al bezaten. Obers tintelden achter rolwagentjes aan waarop zich champagne bevond die nodig naar iemand toe moest, van alle kanten klonk het met geld doorweven geroezemoes van de uiterst kleine menigte, hele cordons croupiers zaten ons verveeld op te nemen met de ontledende blik van croupiers die weten hoe heren er wel uit moeten zien en door dat alles heen sliep het Louis Seize meubelwerk de perfide nagemaakte slaap van eeuwen en eeuwen, beschenen door goudachtige lampen die aan ellenlange gouden touwen aan de gouden? zoldering hangen. Het is altijd alles goud wat er blinkt. Belangwekken-

[p. 116]

der echter dan alles wat wij waar konden nemen was de tafel waar een bijzonder opwindend gezelschap bijeen zat om enkele jaarsalarissen te verspelen. De speeltafel verbroedert, want als een eensluidende kleine massa bezetenen zaten daar acht dames en heren van verschillende nationaliteiten een spelletje te doen waar elke overleden Russische grootvorst uit de jaren Biarritz het adellijk schuim van op de mond gekregen zou hebben. Het is heel simpel. U kunt het thuis ook doen. Je neemt de bank voor tienduizend gulden. Dan laat je de croupier aan je tegenspeler (die tienduizend gulden tegen gezet heeft) op een instrument dat er uitziet als een uiterst geslepen platgestreken palmblad zijn kaarten uitreiken. Hij kijkt er in. Hij heeft drie. U heeft zeven. Hij vraagt er een bij. Hij krijgt er een nul bij. U neemt er geen bij. Hij heeft er dus nog steeds drie. U heeft er nog steeds zeven. U heeft gewonnen, tienduizend gulden, en nu zit er dus twintigduizend gulden in de bank, dan veertig, dan tachtig. Wordt het volle bedrag niet tegengezet dan steekt u het resterende in de zak als ‘chocolade’. Zo heet dat. Een enig spel. Doe het thuis. In Deauville werd het gedaan door een groepje dat het niet eens gehoord zou hebben als buiten iemand de atoombom uit zijn hand had laten vallen. Een oude Engelsman, vergezeld door zijn van adel bijkans ontbindende zoon - die niet mee mocht doen en alleen maar zoet aan zijn champagne mocht zuigen, een Franse dame die zojuist fris gewassen uit twee modehuizen tegelijk was gestapt, een kleine heer met een ongetwijfeld gekocht lintje en het gezicht van een varkentje dat niet weet of het zal gaan sparen of in de modder rollen - voorts twee stoere Noren met vlaggen op hun das die in Hjammerfest toch nog een kleine fabriek hadden die ze konden verkopen zodat ze opgewekt, hun boeren-

[p. 117]

taal mompelend, doorgingen met grote bedragen naar de rest af te schuiven.

De enigen die echt opgewonden waren, waren wij drieën - de spelers bestonden helemaal niet eens. Geld suisde in ontzaglijke hoeveelheden over het (groene) laken, af en toe klonk het weemoedig knisperen van al te grote papieren, en met droge monden zagen wij daar stapels renpaarden, overdreven auto's, landhuizen en Mooie Vrouwen tot fiches gemetamorfoseerd heen en weer trekken over de tafel, van varkenspootje, naar hamsterhandje, en alles even vrolijk. Derhalve was het een opluchting toen onze vierde vriend ons riep, zijn winst onder ons verdeelde, en zich naast ons nijver aan het werk zette om dat alles in zo snel mogelijk tempo te verliezen. Nadat wij ons van deze taak op uitstekende wijze gekweten hadden, stapten wij de koele nachtlucht van Deauville in, luisterden even uit de verte naar wat misschien het geluid van de zee was, stapten in onze aut tootjes en zetten koers naar het vaderland, waar dit soorbelachelijke uitspattingen gelukkig verboden is. Dank u lieve regering, die zo goed voor ons zorgt. Maar iedereen weet hoe goedkoop de bus naar Knokke is.