Een middag in Bruay

Spionage-roman

[23 januari 1961] De oude heer Buylers kwam naar buiten. Hij was ontzaglijk moe en oud, dat kon je zo wel zien. In de taxi en bij de douane hield hij zich nog keurig, maar eenmaal in het vliegtuig liet hij zich als een vormeloos oud ding in zijn stoel zakken en viel in slaap. Het overstappen in Lissabon hinderde hem bovenmate, maar de stewardess, die een oude vader had die op Buylers leek, was erg vriendelijk voor hem. In het vliegtuig naar Mozambique weigerde hij alle aanbiedingen van eten, drinken, stukje kauwgum: als een somber stuk papier lag hij in zijn stoel gekronkeld en deed zijn grijze ogen pas goed open toen ze boven Lourenço Marques kwamen en begonnen te dalen. De witte vlekken van de gouvernementsgebouwen, de haven, de stofkleur met de vale toefjes groen van de palmen - hij had het al wel duizend keer gezien, dacht hij. De douane was niet lastig, en al een uur later reed hij met grote snelheid langs de stoffige, hete straatweg en zwaaide de ronde oprijlaan op naar het hotel Polona.

Nauwelijks had hij een douche genomen (hij had kamer

[p. 70]

51, dezelfde van altijd) of de telefoon ging al. Dat is vlug werk, dacht hij - en wachtte even met de hoorn op te nemen. Het gesprek was kort. De man aan de andere kant van de lijn vroeg - Buylers antwoordde, kort, zakelijk: ‘nee, hij had liever dat ze naar zijn kamer kwamen, nee, niet in de hal beneden’. Hoorn neerleggen, nu goed rechtop gaan zitten in zijn kamerjas, de lichtblauwe. Von Baren kwam eerst, daarna Nunez do Pinho en Benedetti, en even later nog Smoland. Ze groetten elkaar kort en gingen zitten - maar niet nadat Smoland nog even aan de deur geluisterd had.

‘Was het moeilijk?’ vroeg Benedetti. Buylers knikte: ‘de bvd wordt met de dag lastiger,’ zei hij met 'n zucht - en even dwaalden zijn vermoeide ogen over de modderkleurige zee in de verte. Daarna stond hij op en liep langzaam naar zijn bed. Van onder het kussen haalde hij een smalle kalfsleren aktentas waaruit hij een verzegelde envelop opviste.

Nunez do Pinho floot zachtjes toen hij de eerste foto's zag. ‘Wat is het Buylers?’ vroeg Benedetti.

‘De Militaire Academie’, zei Buylers niet zonder trots. ‘Goed werk Buylers’, zei Smoland - ‘daar zal Ostrovski blij mee zijn’. De foto's gingen nu van hand tot hand: een compagnie van de Studentenweerbaarheid (jammer dat 't geen kleurenfoto' is, dacht Buylers, en met een zeker heimwee zag hij plotseling de mosgroene uniformen en de vrolijk wuivende kippeveren voor zich) - 'n tweetal opnamen van een bekend groot slagschip (vaag helaas), een paar Piper Cubs op een landelijk aandoend vliegveld en verder nog één van enkele mijnenvegers in de haven van Den Helder. Met een vergrootglas kon je nog net de namen lezen: ‘Onverhoopt, Onverwacht, Onvermoeid’. Buylers vertaalde de namen, de anderen knik-

[p. 71]

ten. ‘En de atoomkoppen?’ vroeg von Baren. Buylers haalde zijn schouders op. ‘Volgende keer’, zei hij. ‘Het was te moeilijk - maar ik ben er aan bezig!’ Niet alles in één keer uitspelen, dacht hij bij zichzelf, er is nog genoeg.

Benedetti stond op en ging even naar de kraan om een slok water te drinken. Toen hij terugkwam zei hij: ‘Dat was goed werk Buylers, heel goed. Wat was je prijs ook weer?’ Buylers noemde zijn bedrag en voegde erbij ‘zware roebels graag.’

Smoland trok even zijn wenkbrauwen op maar zei niets. ‘Dat is dan afgesproken’, zei Benedetti, ‘je krijgt het geld volgende week. Het wordt via Zwitserland overgemaakt.’ Ze stonden op. De oude heer Buylers gaf ze allemaal een hand. Nunez do Pinho stak de foto's bij zich. ‘Morgen vlieg ik naar Farafangana, op Madagascar’, zei hij vertrouwelijk, ‘er is daar een van onze duikboten in de buurt. Dan heeft Ostrovski het nog volgende week, waarschijnlijk. Tot ziens.’ Toen de oude heer Buylers de deur achter de laatste had dichtgesloten kroop hij weer in bed en viel onmiddellijk in een diepe, droomloze slaap.

Het was drie uur de volgende middag en het regende toen hij weer op het vliegveld Melsbroek stond. Vanuit Brussel nam hij de trein naar Turnhout en vandaar de bus naar Tilburg. Wat een ellende voor een paar duizend gulden, dacht hij terwijl hij van achter het beregende busraam naar de tabaksbruine uniformen van de douane staarde. ‘Hoe is het gegaan?’ vroeg zijn vrouw toen hij thuis kwam. ‘Goed’, zei hij, ‘heel goed. Ze maakt het best. Je moet de groeten van haar hebben.’