Het bosken en Het theatre

Doctor Gerardus Goossenius, ^*

* [*A.4.r^o]

Philosophus, Medicus ende Poët modern.
Tot den studieusen Leser.

Compt Edel artisten die in consten groyt, ¹
Oft die syt bespoyt met begheerte om weten, ²
Ouerleest dit boeck waer inne dat vloyt ³
Die fonteyn alder consten, vol secreten: ⁴
Hier siedy hoe elcke Nymphe is vervleten, ⁵
Den Poët te hulpen syn werck volbringhen.
Arithmetica leuert hem het ghetal onghemeten,
Grammatica wilt een soete tale ghehinghen, ⁸
Rhetorica wilt goy ordene daer onder minghen, ⁹
Dialectica maect syn reden vast en warachtich,

1 groyt: (groeit), behagen schept

2 bespoyt: besproeid, (hier) vervuld

3 vloyt: vloeit

4 vol secreten: geheimnisvol

5 siedy: ziet gij; elcke Nymphe: bedoeld worden de later opgesomde ‘nimfen’ der ‘vrië consten’; is vervleten: van liefde en ijver gloeit

8 wilt: wil; ghehinghen: toestaan

9 goy ordene: goede orde; minghen: mengen

[p. 188]

 

Deur Phisica ondersoect hy die nature der dinghen,

 

Dus deurleest en verstaet hem met sinnen aendachtich.

 

 

 

Noch suldy vinden dat hy is bemint, ¹³

 

En troulijck ghesint tot die const der Musycken,

15

Siet dan hoe ghepareert haer pictura hier vint, ¹⁵

 

En architectura niet om verrijcken. ¹⁶

 

VVaer was oyt Poët dit poëts ghelijcken?

 

In die borst van Belgica d' Neerlants quartier, ¹⁸

 

Ontwaect nv Rhetorica wilt droefheyt strijcken, ¹⁹

20

En oock alle minnaers onder v banier,

 

Maer wat naer Zoilus fenijn is ghier, ²¹

 

Moet terstont vluchten als thert voor die honden,

 

VVant alle Poëten draghen den Laurier, ²³

 

Die synen blixem weerstaet tallen stonden.

 

 

 

Wiet denct, niet crenct.

 

Goossenius.

13 noch: bovendien; suldy: zult gij; bemint: nl. door ‘die const der Musycken’ uit reg 14

15 dan: verder; hoe ghepareert haer pictura hier vint: hoe schoon Pictura zich hier voordoet (de verwijzing naar Pictura en Architectura zal wel slaan op de vele platen in deze bundel, waarop ook Van der Noot zelf meermalen nadrukkelijk de aandacht vestigt)

16 niet om verrijcken: die het toppunt van rijkdom heeft bereikt

18 d'Neerlants quartier: het Nederlandse gebied

19 ontwaect: (imperatief!); wilt strijcken: verwijder, laat af van

21 wat naer Zoilus fenijn is ghier: wat begerig is naar het venijn van Zoilus (het klassieke voorbeeld van de nijdige, kleinzielige criticus)

23 den Laurier: de krans van aan Apollo (de god der dichtkunst) gewijde lauwerbladen, als symbool van het goddelijke dichterschap
synen blixem: nl. de aanval van Zoilus Onderschrift. Wiet denct, niet crenct: wie zijn gedachten onuitgesproken laat, krenkt ook niet (blijkbaar de zinspreuk van de dichter).