Het bosken en Het theatre

[p. 127]

^*Een vermaen om dese voors. sonden te schouwen, en hem aen tgoet te houwen. ^*

* I.iiij.v^o

* vermaen: vermaning; voors.: voorseide, bovengenoemde; schouwen: schuwen, vermijden; hem aen tgoet te houwen: zich te houden aan het goede

Vanden wyn, vanden Coninck, vande vrouwe, ende vander waerheyt, wt het 3. boeck Esdre, int 4. Capittel. ^*

Den wyn is sterck en hy baert groote crachte, ¹

Ouer hem dies te vele nut oft drinct, ²

Hy werckt in hem dicmaels twist en tweedrachte, ³

En doet hem gaen ghelyck een mensch die hinct:

Iae hy beneemt hem verstant en ghedachte.

De Coninck heeft oock groote heerschappye

Ouer syn volck, den eenen maect hy groot,

Verheft hem seer, en maect hem ryck en blye: ⁸

Den anderen veriaecht hy naect en bloot, ⁹

Iae en verstoet hem als een onreyn prye. ¹⁰
Maer de vrouwen gaen deés twee verd' te bouen, ¹¹

Want den coninck en die den wyngaert plant,

Syn al deur heur: Sy chieren alle houen, ¹³

Een man verlaet om heur vrienden en lant, ^{* 14}

Iae rooft, strydt, brant, suect schat om heur te louen. ¹⁵

Maer bouen al verwint de waerheyt schoone, ¹⁶

Die eewich blyft als alle dinck vergaet:

Den wyn, het wyf, den Coninck met syn croone

Syn al seer cranck, onrechtverdich ia quaet: ¹⁹

De waerheyt gheéft elcken mensch synen loone.

* wt het 3. boeck Esdre: uit (het apocriefe boek) III Ezra, waar verhaald wordt van een wedstrijd tussen drie der lijfwachten van koning Darius tijdens een gastmaal, over de vraag wie of wat het allersterkste is. De eerste spreker noemt de kracht van de wijn het grootst, de tweede die van de koning, de derde die van de vrouw, maar stelt daarboven nog die van de waarheid. Aan hem (een Jood) wordt de prijs toegekend, waarvan hij gebruik maakt om de terugkeer van zijn volk naar Jeruzalem te vragen. Van der Noot geeft vrij en sterk bekort de argumenten der verschillende sprekersweer, int 4. Capittel: dit is niet geheel juist, want de eerste strofe is ontleend aan het slot van het derde hoofdstuk.

1 baert groote crachte: openbaart een grote macht

2 dies te vele nut: die er te veel van gebruikt

3 dicmaels: dikwijls

8 ryck en blye: vermogend (in de dubbele betekenis) en gelukkig

9 veriaecht: (hier voor) verbant

10 verstoet: verstoot; prye: rottend dier, kreng

11 verd': verre

13 syn al deur heur: zijn er allen door haar (zijn allen uit vrouwen geboren); Sy: nl. de vrouwen; chieren: sieren

* [I.5.r^o]

14 om heur: om harentwille

15 suect: zoekt; om heur te louen: haar ter ere

16 bouen al verwint: allen gaat te boven

19 al: allen; cranck: zwak, van weinig betekenis.

Een vermaen. 6. heeft - T heef
18. wyf - T vyf