|
| |
| |
| |
Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap
I.
Vrijheid! lieflijk roosje,
Vrijheid, vaek geschonden
'k Durf het nauw verkonden,
Als 'k te na aen 't lijf u kwam,
Zoudt gij aen mijn zangen
| |
| |
Vangt gij groot en kleen.
Elk boeleert met u ter sluik:
Tusschen kroes en kannen;
Buiten, dol aen 't zwieren;
Zeg mij, goede vrouw van 't huis,
Of ge aen 't hart niet Hauw waert,
Met zoo'n Heer-Oom Blauwbaerd
| |
| |
Vrijheid voor de vrouwen:
't Spinwiel in den hoek staen;
En met manliefs broek aen
Vrijheid, vrijen, vrijster, één
Vrijster moog ze blijven:
Met de godsdienst spotten,
De oogen blind voor 't licht;
Hoogst verdraegzaem in den schijn;
| |
| |
A-bé-bof! het kost geen duit
Maer voor buermans klagten
Zelfs publieke magt er bij
| |
| |
Vrijheid voor de drukpers:
't Onbeschaemdste krukvers
Jongens, schrijft maer toe:
Wie zou 't ooit gelooven,
Die 't niet daeglijks zag?
Vrijheid!.... Geen verzoenen:
Zoo 'k er een moest kiezen,
Eéne vrijheid waer' de mijn';
'k Ving haer op met blijheid:
| |
| |
| |
II.
Gelijkheid, als het hoogste goed
In kranten vaek geprezen,
'k Heb veel van u gelezen,
Maer heb u nooit of nooit ontmoet.
'k Zie u, hoe 'k om mij henen kijk,
Alleen op drukpapier voorhanden;
Slechts theoretisch woordenrijk,
En practisch met een mond vol tanden.
'k Zoek, oost en west, mij de oogen blind;
Ik snuffel rond, doch speur u nergens:
Gelijklieid, zeg, waer huist gij ergens,
Dat 'k hier op aerde uw schuilhoek vind'?
| |
| |
Zijt ge, als de zangen van de lier
Waerop de dichterdrom krast,
Maer deugt gij inderdaed geen zier?
Slaet ge enkel wind en blufvertoon,
Als wonderafgod opgevijzeld,
En heeft van uwen wolkentroon
't Gezond verstand u stuk gebrijzeld?
Of zal 'k op last der sprookkronijk
Als ingebeelde mythe u boeken,
En 't regte in 't averegtsche zoeken:
Gelijkheid, zijt ge ook ongelijk?
Natuer houdt voor uw leer zich taei;
't Proces is daer verloren:
't Gaet practisch 't achterst voren,
Hoe theoretisch magtig fraei.
Raep korrels zand aen d'oeverstroom;
Schep uit het bronnat druppels water,
Pluk blaedjes van den eigen boom,
En zeg, gelijkheid waer bestaet er?
Uw hinkend stelsel heeft het mis.
Hoe ge ook het troetelkind wilt heeten,
't Verschil blijft vaêmbreed, bij mijn weten:
Gelijkheid of gelijkenis,
| |
| |
Maer neen, - 't systeem bedoelt misschien
Gelijkheid onder menschen?
Voor mij, ik help 't u wenschen;
'k Schonk graeg een fooitje om 't eens te zien.
Tot nu is 't schriklijk kakelbont,
En tel 'k zoo veel verschil als neuzen:
Pufdik, plankmager, krank, gezond,
Verminkte dwergen, gave reuzen;
Hier kaersregt, ginder met een bult;
Hier alles fraei, daer alles naerheid;
Ik weet niet, op mijn woord van waerheid,
Waer ge uw gelijkheid halen zult.
Wilt ge op het zedelijk gebied
Ook daer tast ge in den blinden;
Gelijkheid troont in Babel niet.
Hier vrolijke aerd, daer slecht humeur;
Hier goede trouw, daer fieltenstreken;
Gewetens met eene achterdeur;
Konfijt van deugd en zielsgebreken;
Rondborstigheid en valsche mom;
Naest vrome zieltjes, onverlaten:
Assortiment van heilge vaten,
Maer met verdoemde hoepels om.
| |
| |
Of zoekt ge in onze maetschappij
Gelijkheid. van de standen?
Ginds rijzen marmren wanden,
En 't strooijen dakje geelt er bij.
Hier 't potten van den rijken vrek,
Of onbezonnen geldverbruiken;
Daer bittere armoê, broodsgebrek:
Verschil van holle en volle buiken.
Nu laeg, dan hoog, nu knecht, dan heer;
Een adelstand en klein gepeupel;
Gaet uw gelijkheid hier niet kreupel,
Dan ken 'k geene ongelijkheid meer.
Gelijkheid op 't geleerd terrein:
Valt de eene al heel wat schrander,
Hier weetal, daer gespleten brein.
't Genie, - vergeten in een hoek;
Alom gevierde pillendraeijers,
En slikkers voor hun wonderkoek;
Verwaende gekken, vliegers, kraeijers;
Die 't hardste schreeuwt verkrijgt het meest.
Hoe maller vond, hoe hooger premie.
Een dolhuis en eene akademie,
Ziedaer gelijkheid voor den geest.
| |
| |
Maer dan... gelijkheid voor de wet?...
Ik zal me er niet aen wagen
Heur weegschael te verklagen,
En houd haer liefst voor nauwgezet.
Toch weet ge wat het spreekwoord zegt:
‘De groote dieven laet men loopen,
De kleinen komen voor het Regt.’
En dan ‘Met geld is veel te koopen.’
Is 't hier zoo niet, dat 't elders zij;
Gelijkheid zal er niet bij winnen:
Daer valt geen goeden draed te spinnen,
't Is steeds dezelfde litanij.
Gelijkheid, zoo gekend.... bij naem,
Verbeelding moge u voeden,
Slechts doekjes voor het bloeden,
Niets anders vind ik in uw kraem.
Gij, tweede schoonheid van de trits
Die 'k mij ten zang heb uitverkoren,
'k Gun u uw hemelsche af komst, mits
Ge ons hier beneden niet komt storen.
Althans wij zijn de kool niet waerd
Die ge ons zoo smaeklijk gaer wilt stoven;
Blijft bij uw Zusters liever Boven
En laet ons vrede en rust op aerd'!
| |
| |
| |
III.
Op 't randschrift van het fransche geld
(Waeronder dan nog valsche stukken)
Vind 'k u, o Broederschap, vermeld
Van uw twee andre zusterkrukken;
Of wapprend, op eene oproervlag
Met gulden letters ingeschreven,
Ziedaer hoe ik u eenmael zag,
Maer elders nergens, bij mijn leven!
Was 't meening, was 't slechts voor de grap?
| |
| |
Twee knapen leefden met elkaêr:
't Was rosbaerd Kaïn, de ongelikte,
Bij 't vechten steeds van zessen klaar,
Hoort, hoe dat broederpaer zich schikte:
Broêr Kaïn zwaeide een knuppel rond
En sloeg, met onbehouwen slagen
Broêr Abel mors-dood op den grond.
Zoo was, reeds in de vroegste dagen,
Een bloedig pleit uw eerste stap,
Of 't sedert dien veel beter ging,
Dat scheelt voorzeker geen twee druppels.
't Schijnt me altijd 't zelfde pleitgeding
Al vliegen overal geen knuppels.
't Is steeds oremus wat men ziet:
't Zijn Kaïns, norsche bullebijters,
Of Abels, bevende als een riet;
Hier, reuzige krakeelers, wrijters,
Daer sukkelaers met krauw en krab:
| |
| |
Ginds komen legers op de been,
Trawanten van gekroonde schrokken.
Partijen raken handgemeen;
En vechten nijdig om de brokken.
De scherpgeladen blaespijp hoest
En spuwt kartetsen dat het dondert;
De steden zijn ontvolkt, verwoest;
De velden liggen kael geplonderd.
't Is links een houw en regts een trap:
De klein-munt van dat groote geld
Zijn brammen van gesloten knuisten,
Den rug als hagel toegeteld;
Gevolg van 't daeglijksch krabbelvuisten;
't Zijn meerdren, ongelikt fatsoen
Van snorbaerds, grof gespierde venten,
Die 't weeke hart u krimpen doen,
Bij 't hooren van hun dreigementen.
De mindren slaen zij lam en slap:
| |
| |
Ginds valt, bij 't akeligst rumoer,
Het schorremorrie aen 't krakeelen:
De meubels dansen van den vloer;
En grijpt naer tang en bezemsteelen.
't Verwijt gudst stroomvloeds uit den mond,
En de elleboog schiet uit de mouwen;
De flarden waeijen op den grond:
Tafreel van ruzie onder vrouwen.
Vaertwel, sloof, halsdoek, kraeg en flab:
'k Spreek van geen diefstal, brand of moord
Als keur van broederlijke plagen
Zijn ze alledaegsch goedje in hun soort;
Waervan de kranten steeds gewagen; -
Noch van 't gedistilleerd venijn
Dat zusterkransjes meesmuils lispen,
Als ze, opgewekt door vromen schijn,
De heele buert door heeklen, gispen,
En 't mondwerk rammelt van 't gesnap:
| |
| |
Ook scheld ik u het schouwspel kwijt
Van politieke galgenvrinden;
Van Esaus, in modern habijt,
Bij blinden Jacob toegang vinden.
Voor 't communistisch linzenmeel
Staet hij zijn regt af aen den leepert;
Maer 't kooksel walgt hem in de keel
En smaekt figuerlijk sterk gepeperd.
Een erfdeel mist ge, en lust geen pap:
Hoe meer ik kijk, hoe meer ik merk
Dat 'k op geen Broederschap mag bouwen,
Dan op de Broederschap der Kerk.
Die ik fatsoenlijk kan betrouwen.
Maer 't Broederiijke van onze eeuw,
(Men noem' mij al een Jan Contrarie)
't Is ijdelklinkend woordgeschreeuw,
Kwakzalverskunst en zuivre larie.
Wie 't beter weet, de vent is knap:
|
|
Auteursrechtvrij