De akkoorden van het gemoed

[p. 257]

Dr. Louis Simons
Aan het klokje van Roermonds college

Nog troont gij daarboven in hooger sfeer,
En blikt op het woelige volkje neer,
O, Roermonds Collegeklokje.
Nog waggelt gij daar op uw steltenpaar
Met rusteloos schutterig rompgebaar,
Gehoorzaam aan 't minste schokje;

En roept met een stemmetje schril en schel
De jonkheid tot arbeid, gebed en spel,
Steeds wakker gelijk 't geweten.
Wordt heden ook alle gezag verkracht,
Gij ‘IJzren Professortje’ houdt de wacht;
Nooit vreesdet gij oproerskreten.

Zeg, denkt gij misschien aan den tijd van weleer,
En zoekt gij de lustige schare weer,
Die eens - 't is zoo ver reeds - speelde
En dartelde schaterend aan uw voet,
Met rozen op wangen en in 't gemoed,
Waar 't koor van de lente in kweelde?

Zeg, daagde voor u het verleden op
En schudt ge, een grijsaard gelijk, den kop
Bij 't tobben met verre droomen?
Zeg, hoordet gij weevol in 't grijs verschiet
't Geheimnisvol ruischen van 't aardsche lied,
Dat murmelt van ‘gaan’ en van ‘komen’?

Schoorvoetend kwam de kleine,
Gedost in 't nieuwste pak.
Arm vogellijn, verlatend
Voor 't eerst het oudrendak.

Hoe keek hij naar de muren
Met roodbekreten oog!
Wat zag hij naar ‘de grooten’
Met schuchtren blik omhoog!

[p. 258]

 

Doch van de tinne lispte

 

Hem vriendlijk toe de bel:

 

‘Geduld maar, lieve kleine,

 

‘De tijd vervliegt zoo snel.’

 

 

 

‘Gewerkt, maar ook gebeden!

 

‘Uw geest gericht tot God!

 

‘Ziedaar den troost van boven

 

‘Bij 't wisslend menschenlot!’

 

 

 

‘Al blijve in 't later leven

 

‘U leed noch schuld gespaard,

 

‘Wel U, zoo gij dit troostwoord

 

‘In 't harte trouw bewaart!’

 

 

 

Zes jaren spoedden henen

 

Gelijk bij tooverslag;

 

Hij had al lang vergeten

 

Dien droeven, eersten dag,

 

 

 

Had sinds zoo menigmalen

 

Het vaderhuis begroet,

 

Om weer terug te keeren

 

Met frisschen, nieuwen moed.

 

 

 

Had al de studiebanken

 

Doorloopen na elkaar,

 

Tot waar ‘de grooten’ tronen

 

Op hoogen lessenaar.

 

 

 

Hij had de vroeger makkers

 

Zien weggaan, één voor één,

 

En bleef van heel die menigt'

 

Met enklen nog alleen.

 

 

 

Toen hij vertrok, met hoopvol

 

En tevens zwaar gemoed,

 

Toen zond hem 't oude klokje

 

Den laatsten afscheidsgroet.

 

 

 

Het zag hem droef vertrekken

 

En lispte als met een traan:

 

‘Er is een tijd van komen,

 

‘Er is een tijd van gaan.’

 

 

 

Verre van dit zonnig Eden,

 

Schuilplaats van hun schoonsten tijd,

 

Zijn zij een voor een getreden

 

In den ruwen levensstrijd.

 

 

 

Brood en arbeid, lach en tranen

 

Deelden zij zoo menig jaar.

 

Thans? Verscheiden zijn hun banen

 

Nimmer kruisen zij elkaar.

 

 

 

In de schaduw der altaren

 

Zochten velen veilge ree;

 

Buiten dreigen woeste baren,

 

Hier is hemelklaarte en vree.

 

 

 

Hier, te midden der gebeden,

 

Dringt de verre naklank door

 

Van het klokje, dat hun schreden

 

't Eerst geleidde op 't goede spoor.

 

 

 

Andren gingen 's wereld gangen,

 

Tuk op glorie, macht, gewin,

 

Of beperkten hun verlangen

 

Tot de zorg voor 't klein gezin.

 

 

 

Hoe het zij, geluk en vrede,

 

Ach! de wereld gaf ze niet;

 

't Droombeeld, dat hun jeugd zich smeedde

 

Rukt steeds verder in 't verschiet.

 

 

 

Dan, bij 't lustloos ongenoegen,

 

Dat het aardsch genot verzelt;

 

Bij den wrevel, die, bij 't zwoegen,

 

Somtijds uit het binnenst welt;

 

 

 

In die nare twijfelstonde

 

Klinkt een stem, zoo heimlijk zacht,

 

Als toen aan onz' kindersponde

 

Moeder zong bij bangen nacht.

 

 

 

't Is de stem uit jonkheids oorden,

 

Die van Roermonds klokje daalt,

 

Die de welbekende woorden

 

Weder voor 't geheugen haalt:

[p. 259]

 

‘Gewerkt maar ook gebeden!

 

‘Uw geest gericht tot God!

 

‘Ziedaar den troost van boven

 

‘Bij 't wisslend menschenlot!’

Dit gedicht werd door Dr. Louis Simons in 1896 geschreven als feestgroet van de oud-leerlingen van het Bisschoppelijk College bij gelegenheid van het zilveren priesterfeest van de toenmalige directeur Th. Dirix. Het werd gepubliceerd in het eerste jaarboek van het Bisschoppelijk College (Roermond 1935-1936, pp. 11-14), dat aan het gedicht zijn naam Collegeklok dankt.

In de tweede strofe wordt gezinspeeld op het gedicht ‘Het IJzeren Professertjen’ van Dr. Michael Smiets, in 1865 in Alberdingk Thijms Volksalmanak voor Nederlandsche Katholieken verschenen en eveneens in deze bloemlezing opgenomen, dat ook over het klokje van het Bisschoppelijk College handelt.

Het Bisschoppelijk College te Roermond in 1908. Boven de gevel het door Dr. Louis Simons bezongen ‘klokje van Roermonds college’, of, zoals Michael Smiets het noemde, ‘het ijzeren professertjen’.