De akkoorden van het gemoed

[p. 76]

Jan Pieters
Bij de gewenschte en heuchelijke aankomst van onzen geliefden herder, den eerw. heer pastoor (J.)A. Paredis te Roermond den 11 mei 1830

Wat vreugd heerscht hier alom, wat feest is ons bereid,

De straten zijn versierd, 't gejuich klinkt wijd en zijd!

Elk een ziet men op weg, elk wenscht vooraan te komen,
De vlaggen steken uit, van schip en jagt ontnomen.

Een eereboog is hier, een eereboog is daar,

Met Cronicums en bloem, met palmen door elkaar.

De school van rijk en stad, de welgekleede wezen
Kan men de vreugd uit hart en uit de oogen lezen.

Ook zij die meer geleerd en op 't Kollegie zijn,

Staan twee aan twee bijeen en volgen steeds den trein.

Het feestmuziek vooraan doet zich weêr treffend hooren
En streelt door Harmonie de luisterende ooren.

Veel Heeren zijn te paard; zij stellen zich op rij,

Versieren 't glansrijk feest en zetten luister bij.

Elk vader deelt die vreugd aan vrouw en kind'ren mede.
Men komt van vlek en dorp, met spoed te dezer stede.

Waarvan dat hooge feest, die algemeene vreugd?

Men haalt den Herder in, men eert zijn hooge deugd.

Geluk, driewerf geluk! geliefde stadgenooten,
Wilt door gepaste vreugd dit Roermondsch feest vergrooten.

Hij die tot eer van God, tot heil der menschheid leeft.

Den armen bijstand biedt, steeds naar volmaaktheid streeft,

Is wis de liefde waard, die hart en mond hem toonen,
Ja is nog zelfs te zwak om zijne deugd te loonen.

Dit tuigt het blij gejuich, dit tuigt de gansche stad,

Die Paredis bemint en nimmertoch vergat.

Ontvangt den trouwen vriend, ontvangt hem als een vader.
Ontroerd komt hij tot ons, al biddend komt hij nader.

Hij slaat zijn oogen neêr, heft dankbaar 't hart tot God,

Denkt aan zijn hoog beroep en zegent reeds ons lot.

Het waardig priestertal gaat hem met geestdrift tegen,
Vereert den dienaar Gods, wenscht hem den besten zegen.

Treedt nader die in nood of ellende zijn,

Uw helper is nabij, hij mindert uwe pijn.

Treedt nader, Roermondsch jeugd, hij zal uw leidsman wezen.
De goedheid van zijn hart staat op 't gelaat te lezen.

[p. 77]

 

Ook gij die hoog bejaard of arme weezen zijt,

 

Ziet op zijn vaderhart en zijn weldadigheid.

 

Aanvaard thans 't heilig ambt, de tempel is ontsloten,

 

O waarde Paredis, gij zult uw roem vergrooten.

 

Leef steeds door God gesterkt, geleid door zijne hand,

 

Tot heil van kerk en stad, tot heil van 't vaderland.

Dit gelegenheidsgedicht vormt, voor zover ons bekend, samen met de gedrukte Opdragt aan den hooggeleerden en zeer eerwaarden heer, Johannes Augustinus Paredis, den acht en zeventigsten pastoor van Roermond, Roermond s.a. (1830) van de hand van ene H. Weevers, waarbij het in het exemplaar van de Gemeentelijke Archiefdienst van Roermond in handgeschreven vorm is ingeplakt, het eerste Nederlandstalige gedicht dat in Roermond na de Franse tijd geschreven en publiek gemaakt werd. De signatuur van de druk, die in een gemarmerd cahierbandje gestoken is, is 22 F 308. Of het handschrift een autograaf van Pie-

Bisschop J.A. Paredis (1795-1886), gravure van F. Molenaar.

[p. 78]

ters is konden we niet vaststellen. Ter wille van de leesbaarheid hebben we de interpunctie van het handschrift aangevuld.

Johannes Augustinus Paredis (1795-1886), die in 1841 apostolisch vicaris van Limburg werd en bij het herstel van de katholieke hiërarchie in 1853 de eerste bisschop van het herstelde bisdom Roermond, was al vóór zijn benoeming tot pastoor-deken werkzaam geweest in Roermond. Van 1821 tot 1827 was hij kapelaan aan de Sint-Christoffel geweest en daarna korte tijd (1827-1828) rector aan de Kapel in 't Zand. Van 1828 tot 1830 was hij pastoor van Herkenbosch. Zijn intocht te Roermond op 11 mei 1830 wordt beschreven als een ware triomftocht. Hij werd 's morgens om 8 uur afgehaald bij de Kitskesberg, de grens tussen Herkenbosch en Roermond. Bij de Kapellerpoort werd hem de herderstaf overgereikt en werd hij welkom geheten door de burgemeester, het kerkbestuur en de onderwijzers van de lagere school, waaronder ook Pieters zich bevonden moet hebben. Na de inleidingsceremonie, toespraak van de nieuwe herder en plechtige hoogmis in de Sint-Christoffel werd Paredis naar zijn nieuwe woning gebracht, waar hem allerlei eerbetuigingen wachtten. Mogelijk is daar ook het gedicht van Pieters voorgedragen. Vervolgens werd Paredis door de heer Seipgens, waarschijnlijk de vader van Emile, met een rijtuig afgehaald om te zijnen huize de maaltijd te gebruiken. Na het lof volgde in de pastorie nog een ontvangst van ‘vele voorname heeren dezer Stad’. Zie: J.M. Gijsen, Joannes Augustinus Paredis (1795-1883) bisschop van Roermond en het Limburg van zijn tijd, Assen 1968 (Maaslandse Monografieën, 8), 138-139.

Paredis is waarschijnlijk wel de meest berijmde Roermondenaar van de negentiende eeuw. Bij tal van gelegenheden namelijk boden de gebroeders Pieters, Antoine Scheen, Michael Smiets, Jean Christoph Rijkers en anderen hem hun huldegedichten aan.