Van de Inwoonders van 't Eylandt Hispaniola.
HEt eerste landt, 't welck de Spangjaerden in de ontdeckinge van America ofte West-Indien, onder het beleydt van den beroemden Christoffel Columbo, betraden, is geweest het doenmaels volck- en goudt-rijcke Eylandt Hispaniola.
De Inboorlingen zijn middelmatigh gestelt van lijf en leden, en bruyn van verwe: sy gaen geheel naeckt, uytgesondert datse de schamelijcke teel-leden bedecken: het geheele lichaem beschilderen ofte bekladdense met verscheyde, maer meest zwarte verwe, om soo sy sich inbeelden haer schoonheyt hier door te vermeerderen. De neus, lippen en ooren doorboorense, om daer in yets tot cieraet vast te maecken.
Om haer tanden in de mondt te bevestigen, en voor de bedervinge te bewaren, bereyden sy een seecker menghsel van paerl-oesters-schelpen, en bladeren van seecker kruydt, axi genaemt, t'samen tot assche verbrandt, en met water onder een geroert, hier mede bestrijcken en wrijven sy de tanden: doch krijgen hier van een zwarte verwe.
De voornaemste nemen soo veel Vrouwen als 't haer goedt dunckt, waer onder een de voornaemste is, en over de andere gebiedt. Het gemeene volck laet sich met drie ofte vier vergenoegen, en indiense haer te oudt van jaren zijn, nemen sy wederom jonge in de plaets. De maeghdom der Bruyden wordt aen hun Priesters, Piacchi genaemt, besteet, die hier toe van de Bruydegoms vriendelijck versocht, en met geschencken voor haren arbeydt beloont worden.
In plaetse van bedden gebruycken de voornaemste Heeren een deecken, en het gemeene volck een net-wijs gebreyde hang-mat, de welcke sy aen staecken uytspannen, en aen beyde zijden vuur stoocken, niet soo seer om de warmte, als om de vuyle dampen uyt het aertrijck uytwasemende, te verdrijven. Het vuur ontvonckense door 't wrijven van twee houtjens van den boom Cacavate, die hier door in een lichte vlam uytbarsten.
Sy houden onder haer verscheyde dans-feesten, en als dan komt een groote menighte der Inwoonderen te samen, waer onder een de voor-dans heeft, en wordt van de andere drie en drie, ofte vier en vier t'samengevoeght, in ordre gevolght: hier by vertoonense wonderlijcke gesten en posturen, d'een keert hem herwaerts, d'ander derwaerts, die heft het been op, die roert den arm, d'een maeckt den blinden, d'ander den mancken, dese lacht, en een ander krijt: en aldus met veel ander geraes, ondertusschen altijdt drinckende van hunnen dranck Cacavata, danssen sy den geheelen dagh, en somtijts een goet deel van den nacht. Haer musicale instrumenten zijn een uytgeholde stronck van een boom, met een vel trommels-wijs omspannen, en gedrooghde kauwoerden met kleyne steentjes gevult, daer onder vermengende een wonderlijck getier, 't welck veel eer het gebrul van wilde dieren, als het gesangh van redelijcke Menschen nabootst.
De wapenen diese ten oorlogh gebruycken, zijn bogen met vergiftige pijlen, van palm-tacken ofte eenige dunne rieten gemaeckt, de welcke in plaetse van yser met harde visch-graten, of scherp gesleepen steenen gewapent zijn: dese besmeerense met een lijmachtigh vergiftigh sap, 't welck nochtans door ouderdom veel van sijn kracht verliest en minder schadelijck is.
Sy hebben in groote menighten eertijts dit Eylandt bewoont, soo datse op twee milioenen Inwoonderen geschat wierden, maer zijn door de wreede en onverdraeghlijcke heerschinge der Spangjaerden op een seer kleyn getal gebracht. Veele der Inlanders bemerckende datse met onlijdelicke en zware lasten bezwaert wierden, en geen herstellinge van haer voorgaende vryheyt beoogende, hebben als wanhoopige Menschen, den doodt liever als dese slaverny uytgekoosen: waerom veel haer selfs in de bosschen verhingen; andere haer kinderen voor af gedoodt hebbende, storten sich selfs van de steyle bergen ter neder; sommige