Ierusalems verwoestingh door Nabuchodonosor
(1635)–Guilliam van Nieuwelandt–
Auteursrechtvrij
[Folio H4r]
| |
Syn Rijck, niet zijn, maer 't mijn, moet zijn in mijn gewelt,
Sijn ontrouw, en mijn recht, heeft my in 't Rijck gestelt.
Soo ick bleef sonder wraeck, ick roofde self mijn glory
En waer de vrucht niet waert, van een so schoon victory.
'k En waer den naem niet waert, van Assurs heerschappy,
Die nu vercregen heeft des Weerelts monarchy.
Ha! Goddeloosen Boef, wat quaet hebt ghy bedreven?
'k En kan al wou ick self u misdaedt niet vergeven.
'k En can, neen ick en kan, niet anders doen als wraeck
(Tot ruste van mijn Rijck) van so vervloeckten saeck,
Zedech. wt.
Daer komt den booswicht aen. Ha! Schellemsen Verrader,
Eer avont sult ghy zijn, een Kinderloosen Vader.
Voort sleypt hem hier voor my, maer bindt syn handen vast,
'k En gun hem d' eere niet dat hy mijn kleedt aentast.
Treet hem met den voet.
Soo moest ick op den neck van all' mijn haters treden,
Sou mijn wraeckgierigh hert vernoeght zijn, of te vreden,
Vervloeckten snooden mensch, wat hoop heeft u verleydt,
Dat ghy mijn deught veracht, door u meyneedigheyt?
Heb ick om uwen 't wil, u voorsaet niet verdreven,
En u het Coninckrijck uws Vaders weer gegeven?
Dacht ghy dat u dees daedt, ten besten sou vergaen,
Dat ghy gantsch Israel deedt tegens my op staen?
Quam dit door uwen Godt of wel door syn Propheten,
Die licht voorseggen 't geen, dat sy te vooren weten.
Spreeckt op Verrader, spreeckt, geeft antwoort op mijn vraegh
Of vreest ghy voor het recht om dat ick selver claegh?
Zedech.
Den Godt die ghy veracht, en noemt den Godt der Ioden,
Is Godt van al dat leeft, ja Godt van all' de Goden,
In Hemel, Zee, en Aerd', strekt syn verheven macht,
Al dat in wesen is, is door hem voort gebracht.
Geen Godt en is als hy, all' d' ander zijn geschapen,
Hy voert het Oorlogh uyt door menschelijcke wapen,
Wanneer hy wort gewaer, datmen int quaet volhert,
Aen niemant geeft hy raedt om eenigh quaet te plegen,
Hy straft den Sondaer straf, en staet de sonde tegen,
Hy sendt syn Dienaers uyt, om ons te geven raedt,
En om ons sondigh hert, te trecken van het quaet:
Maer laes ons swack gemoet, verstopt somwijl ons ooren,
Dat wy naer zijn Gebodt niet eens en willen hooren.
Dan is 't dat hy vergramt, en geeft ons in de macht,
Van die syn thoornigheyt heeft tegen ons gebracht.
Dan geeft hy ons tot roof 't sy aen u Assirieren,
't Sy aen de Philisteen, of wreede Arabieren,
Zijt seecker andersins, geen menschelijck gewelt,
En sou voor onsen naem, gedueren in het Veldt.
| |
[Folio H4v]
| |
Voor my ick ken mijn schult, ick heb het quaet bedreven,
Doch wie can sonder schult, of sonder misdaedt leven.
Ick ben in u ghewelt, wreeckt u aen my alleen,
Alleen heb ick misdaen, en straft toch anders gheen,
Vernoeght u met mijn straf, spaert toch mijn ondersaten.
Die niet en zijn ghewoon haer Vorsten te verlaten.
Nabuch.
Ghy hebt dan Ioodtschen hondt door u meyneedigheyt,
Het sweert self op den neck, van all' het Volck gheleydt,
En noch zijdt ghy soo stout, daer ghy my hebt verraden,
Dat ghy my bidden dorst, voor die mijn Wet versmaden.
Hoe can ick zijn te wreet, aen soo vervloeckten quaet?
Zedech.
Gebruyckt toch in de straf o! Koninck middel-maet,
Nabuch.
Men moet een yeder een naer syn verdiensten loonen,
Aen u en 't Iootsche volck, moet ick mijn wreetheyt thoonen,
Sy hebben u altsaem ghedient en bygestaen,
'k En weet niet hoe ick haer, met reden sou ontslaen.
Zedech.
Door Conincklijcke deught, condt ghy het al vergeven,
Nabuch.
Vergeven, jae wanneer, ghy al zijt om het leven,
En wacht van mij gheen deught, naer u verdiende doodt.
Zedech.
Ons leven hanght aen u, die zijn ons Overhoot.
Nabuch.
't Is waer het hanght aen my, daerom sal ick het rooven,
Zedech.
Dat ghy soo wreet soudt zijn en can ick niet ghelooven,
U Conincklijcke ziel sal maenen u ghemoet,
Dat ghy toch niet en stort, soo veel onschuldigh bloedt.
Nabuch.
Om u die schuldigh zijt, moet ick my aen haer wreecken,
Zedech.
Weeght toch mijn waerdigheyt, soo wel als mijn ghebreken,
Nabuch.
Wat waerdigheyt hebt ghy, nu ghy zijt sonder staet?
Zedech.
Den Coninck houdt zijn waerd', hoe wel 't hem teghen gaet,
Nabuch.
Den Conincklijcken naem, wort met het rijck verloren.
Zedech.
't En can niet als den Vorst, is Conincklijck gheboren,
Als is 't dat my Fortuyn, vertreedt met haren voedt,
Soo blijf ick niet te min, van 't Conincklijcke bloedt.
Nabuch.
Een valsch meyneedich Prins, soo ghy u hebt bewesen,
Verbastaert zijn gheboort, en mach geen Coninck wesen.
Zedech.
Aen wie condt ghy meer deught bewijsen als aen my?
Nabuch.
Aen een die niet soo boos, noch soo meyneedigh sy,
Zedech.
Let op mijn misdaedt niet, soo seer als op u glori,
Sijt wel in 't oorlogh wreet, maer soet in u Victory,
U eer is dat ghy wint, en dat ghy 't quaet vergeeft.
Nabuch.
Mijn eer is dat ick win, en straf die trouwloos
leeft,Zedech.
Wat eer is 't, soo door u, het leven wert ghenomen.
Die door Fortuyns gheluck, het onweer zijn ontcomen,
Gevanghen en geboeyt, als slaven gantsch ontwaerd',
Versoeckend' u ghenaed', gheboghen op der aerd'?
Nabuch.
Wat weldaet meynt ghy doch, voor uwen dienst t' ontfanghen?
Zedech.
Die ghy begeeren soudt, indien ghy waert ghevanghen.
| |
[Folio I1r]
| |
Nabuch.
Verrader als ghy zijt, meynt ghy door desen list,
't Ontcomen uwe straf? Ha booswicht, neen ghy mist.
Veel eerder sal op my, den gantschen Hemel vallen,
Eer ick laet onghestraft, den minsten van u allen.
U straf is al bedacht, 'k en acht u bidden niet,
Flocks vat syn kinders op, en worght haer, dat hy 't siet.
1. Soon
Ach Vader staet ons by,
2. Soon
Och wilt ons toch beschermen,
In u leyt onsen troost, och vat ons in u ermen,
Zedech.
Doodt my in plaets van haer, verschoont haer, thoont u deught,
Om haer onnoselheyt, en om haer teeder jeught
Ick ben die heb misdaen, doet my de straf oock lijden,
'k En vrees' noch pijn, noch smert doet my in stucken snijden.
Verlost mijn Kinders maer, al dat ghy willen sult,
Sal ick om mijn misdaet, verdraghen met ghedult.
Nabuch.
Ick wil dat sy voor u, en voor u ooghen sterven.
1. Soon
Ick sien wel dat hy ons, altsamen wilt verderven,
Mijn vader zijt ghetroost, en zijt soo niet bedroeft.
Nabuch.
Doet dat ick heb belast, waer naer is 't dat ghy toeft?
1. Soon
Ach Vader, Vader ach!
Zedech.
Ha! Kinderloosen Vader
Nabuch.
En acht, sijn bidden niet, hy is toch een Verrader.
Zedech.
Laet my ten minsten toe, dat ick mijn kinders kus,
Op dat ick 't brandigh vier, van hare liefde blus.
Ach eenich toeverlaet, ach leven, van mijn leven,
Hoe moet ick u tot roof, van mijn vyanden gheven?
Och kost ick u naer wensch, weer dringhen in dees borst,
Op dat ghy mocht ontgaen, die naer u leven dorst.
Nabuch.
't Is langh ghenoech gheklaeght,
1. Soon
Siet toch op onse jaren
Wilt ons in dienstbaerheyt, als slaven doen bewaren,
Ick blijf, ghelijck het clijf aen uwe beenen vast,
Tot dat ghy voor ons saeck, yet anders hebt belast.
Nabuch.
Voort ruckt hem van mijn lijf, doet dat ick heb bevolen.
Zedech.
Ach alderliefsten Soon, hoe wort ghy my ontstolen,
1. Soon
O! Vader staet my by in mijnen lesten noodt.
Wort gedoot.
Zedechias
Valt hemels, valt op ons, my kindt dat wort ghedoodt,
Bloedt-gierighen Tyran, en hebt ghy gheen beweghen,
Heeft u vervloeckte ziel, noyt medelijd' ghekreghen,
Seght grouwelijcken beul, heeft een onnosel kindt
U boos hertneckigh hert, soo door de wraeck verblindt?
Waerom en slaet ghy niet, aen my u grouwsaem handen,
En scheurt mijn lichaem op, met u vervloeckte tanden?
Nabuch.
Hoe dat ghy meerder klaecht, hoe ghy my meer verblijdt,
Maeckt hem syn ander kindt, oock als syn eerste quijt.
2. Soon
Ach Vader!
| |
[Folio I1v]
| |
Zedech.
Ach mijn kint, hoe can ick u beschermen,
Men ruckt u als een Schaep, tot slachtingh uyt mijn ermen.
2 Sone
Verschoont mijn jonckheyt doch, en mijn onnoselheyt,
Nabuch.
Voort, voort, voort met hem wech, 't is langh genoech geschreyt.
Wort gedoodt.
Zedech.
Vervloeckten wreeden Leeu, ha! Tyger onversadich.
Hoe sal den hoogen Godt u wreetheyt zijn genadigh?
Vreest ghy syn Godtheyt niet dat ghy soo grousaem moort.
Meynt ghy niet dat hy noch, in 't lest sal zijn verstoort?
Voort sendt u Beulen uyt, dat sy my oock ontzielen,
Of maeckt mijn handen los ick sal my self vernielen.
Te weynich is het bloedt dat ghy hier hebt ghestort,
Het mijn gebreeckt u noch, eer dat ghy droncken wort.
Nabuch.
Seght vry al dat ghy wilt, eer ick van hier sal keeren,
Sal ick u valsche tongh wel anders spreken leeren
Zedech.
Doet al dat ghy begeert, spouwt u vervloeckt fenijn.
Wt uwen wreeden krop 'k en vrees' noch doodt, noch pijn,
Onmenschelijcken gier, wilt vry mijn vleesch verslinden,
En soeckt geen ander aes, hier is genoegh te vinden,
Den roof is in u handt, suyght, Tyger, suyght mijn bloedt,
Dat u so wreedt doet zijn, en my so klagen doet.
Nabuch.
Ruckt hem syn oogen uyt, en werpt haer voor mijn voeten,
Dees straffingh sal ten deel mijn thoornigheyt versoeten.
Zedech.
Wel aen so ben ick vry, u wreetheyt meer te sien,
Wort d'oogen uytgesteken.
Ach! Hemels hoe laet ghy, so wreeden daedt geschien.
Nabuch.
De wanhoop maeckt hem stout hy meynt door moedigh spreken,
Mijn voorgenomen wraeck, en thoornigheyt te breken.
Neen, ick ben als een rotsch in mijn voor-nemen vast,
Die op de dulle Zee, noch winden niet en past.
Dat hy terstont wel vast, met Ketens wort gebonden,
En in Gevangenis naer Babel wort gesonden.
So moet een moedigh Vorst, die syn vermogen heeft,
Bethoonen syn gewelt, aen die meyneedigh leeft.
Binnen.
Zedech.
Brenght my voort om den hals, voort Beulen rooft mijn leven,
Veel liever doodt, als blindt, ick sal het u vergeven.
Treckt my uyt mijn ellend door mijn gewenste doodt,
Den weedom van mijn ziel ach Hemels is te groot.
Wat toeft ghy? Hoort gaet aen, scheurt my het lichaem open,
Verlost my van mijn pijn, en schrickelijck wanhopen.
Waer zijt ghy? Brenght my toch, tot aen des Conincx stoel,
Ach! Godt 'k en vind haer niet, waer dat ick tast of voel.
't Schijnt dat den Hemel wreedt, jalours was van mijn oogen,
Dat hy dees grousaemheyt, en wreedtheyt liet gedoogen.
Die nochtans is versien, van Sterren, Son, en Maen,
Die aen syn blauw gespan, als 't licht der oogen staen.
'k En sal o! Gulde Son, u licht niet meer aenschouwen;
Maer ghy sult altijts sien, mijn droefheyt, en benouwen.
| |
[Folio I2r]
| |
Een Coninck sult ghy sien berooft van Vrouw, van Kindt,
Van Vrienden, Stadt, en landt, en met syn ooghen blindt.
Waer hebt ghy oyt gesien, van dat ghy waert geschapen,
Een, die soo seer als ick, vernielt wert door de wapen?
Verschooningh.
G. Gods
Door u ondanckbaerheyt, hebt ghy het Rijck beroert,
Daerom heeft Godt den Heer, syn gramschap uytgevoert.
‘Den ondanckbaren mensch, wordt van den Heer verdreven,
Maer die ootmoedigh is, wordt uyt het slijck verheven.
Een die den Heere kent, met een oprecht gemoet,
Die looft den Heer soo wel, voor 't quaet, als voor het goet.’
Zedech.
Den Heer moet zijn gelooft voor alle syn weldaden,
Ich heb, helaes my self, verdorven, en verraden,
Meer als thien duysent mael heb ick den Heer verstoort,
Daerom doet hy my recht, dat hy my niet en hoort.
Ick heb syn toornigheyt, doen van den Hemel dalen,
En heb Ierusalem, mijn misdaedt doen betalen.
Rechtveerdich is syn straf: maer waerom straft hy my,
Door een die booser is? En niet so goed als wy,
Die syn genaed' veracht, en bidt syn eygen Goden,
Dat hy toch in syn wet, ten hooghsten heeft verboden.
G. Gods
Weet ghy dan niet dat den Heer, de sondaers wel verdraeght;
Maer dat hy haer in 't lest, naer haer verdiensten plaeght,
Dat hy haer macht gebruyckt, om hem, door haer te wreken.
Als hy de syne siet, verdorven in gebreken.
‘De Heer die doet gelijck, een Moeder met haer Kindt,
Die 't Kint met roeden straft, hoe wel sy het bemint.
Die daer naer als het Kint, wort beter van manieren,
De Roede werpt in 't vier, of doet de rugge stieren.’
Den Heer sal van gelijck, hem straffen oock gewis,
Als hy naer synen wensch, door hem gewroken is.
Hy sal hem als een Beest, doen cruypen op zijn handen,
En Babylon eer langh, tot asschen doen verbranden.
Zedech.
Och dat hem syne straf, doch voor mijn doodt geschiet,
Op dat hy haest gevoel, mijn droefheyt, en verdriet.
G. Gods
Godt sal in toornigheyt, syn handt van Babel trecken,
En eenen scherpen windt, tot haer verderf verwecken,
Hy sal oock over haer, syn Wanners senden uyt,
Om wannen all' het Landt, en geven haer tot buyt.
De Dochter Babylons sal eenen dors-vloer wesen,
Daer yder dorschen sal, en schoven op sal lesen.
Haer Reusen sullen haer, verschricken in het veldt,
En sullen in haer hert, als Wijven sijn gestelt.
Dan sal sy zijn bedroeft, en clagen met versuchten,
Nabuchodonosor verslindt all' onse vruchten.
| |
[Folio I2v]
| |
Als eenen wreeden Draeck, verslindt hy mijne Stadt,
En maeckt my dat ick ben, recht als een ledigh vat.
Hy heeft den buyck ghevult met mijnen teere leden,
En my verstooten gantsch, hoe seer ick heb ghebeden.
Doch eer dit sal gheschien, of Godt u wreecken sal,
Sal thien-mael seven jaer, vervullen het ghetal,
Dan sal een Persis Vorst, 't Assyrisch Rijck vernielen,
En senden weder 't Huys, seer veel ghevangen zielen,
Hy sal door syne deught en Conincklijck Gebodt,
Weer bouwen doen de Stadt, den Tempel en het slot,
De Poorten sal hy doen met vaste grendels sluyten,
Om voor des vyandts macht, bevrijt te zijn van buyten,
Den Autaer sal hy doen, tot alder Goden schandt,
Weer roocken voor den Heer, met dienstbaer Offerhandt:
Doch dees manier van dienst, sal naer veel eeuwen enden,
Als God van synen Throon syn eenigh Kindt sal senden.
Als uyt de Stam van Iess', een roede sal opgaen,
Die eeuwigh bloeyen sal en noyt en sal vergaen,
Op wie des Heeren Geest sal rustelijcken woonen,
En met gherechtigheyt ons wercken sal beloonen.
Als Christus onsen Heer waerachtigh Godt, en mensch,
Op 't Aerd'rijck sal voldoen, syns Vaders hooghsten wensch,
Die door syn blijde comst en Goddelijck voorweten,
Sal eynden doen 't gheroep van alle de Propheten.
Die segh ick, die de Wet vervullen sal al-om,
En rechten voor ons op, het lofbaer Christendom.
Die storten sal syn bloedt, en voor den mensch sal lijden,
En uyt den Helschen poel de Vaders sal bevrijden.
Die op den derden dach, sal opstaen van de doodt,
Wiens lichaem eeuwichlijck sal wesen 't Zalich broodt.
Die lijden sal voor ons dat wy ons souden schamen,
Om ons naer synen wensch uyt jonsten te versamen.
Dient uwen Al. FINIS. |
|