Claudius Domitius Nero
(1618)–Guilliam van Nieuwelandt–
Auteursrechtvrij
[pagina 27]
| |
Moet ick, als uwe slaef in u ghewelt oock raken,
Om mijnen val daer naer gheweldigher te maken?
Ick weet, ô snoo Fortuyn, dat die verheuen staet,
Licht swijmelt, als hy d'oogh tot inde leeghte slaet,
En vreest den swaren val door swackheyt der natueren,
Om dat hy niet en can het hoogh ghesicht verdueren.
Noyt hadd' ick meerder vreught, dan doen ick leefde, wijt
Van alle nijdicheyt, in mijnen ionghen tijt,
Noyt hadd' ick meerder rust, dan doen ick was ghebannen,
Door dat ick doen ontghinck de boosheyt der tyrannen.
Noyt hadd'ick meerder vré, dan doen ick Cirno sach,
Met ouervloet verciert, daer ick te woonen plach;
Al waer ick hadd' den tijdt, om met verstant te leeren,
Hoe dat dit groot ghebouw des hemels can omkeeren,
En wat voor wetenschap, dat de natuer daer in
Soo wel geschapen heeft, en of het hadd' beghin:
Hoe dat de clare son' soo snel en ras can rijden,
En hoe de zee beroert, door hare maen ghetijden:
Waer door den dagh beghint, blos verwigh roosen root,
En wat den nacht verthoont, als Phoebus deckt sijn hoot:
Wat de planeten ons voor teeckenen bedieden,
En al wat door natuer natuerlijck can gheschieden.
'T scheen dat Saturnus doen den gulden tijt vol lust
My smaken liet, vol vreught, en aenghename rust.
O! recht onsaligh hof, vol nijdicheyt, en haten,
Hoe sijt ghy van de deught verschouen, en verlaten?
Hoe is de schoone maecht, Astrea, vol van goet,
Ghevloden voor de gheen, die baeyt in menschen bloet?
Die twist en oorlogh baert; vol hongher en ellenden,
Dat grouwelijcken can de menschen droeuich schenden?
Die noch den waghen voert van den vervloeckten Mars:
Die hem in 't stael verthoont met vreeselijck geknars:
Die door de bloedtschand' doet de rijcken gansch vernielen:
En door sijn wraeck vervoert de swackheyt onder zielen.
Wat heeft dees schoone stadt (ô Goden) doch ghedaen,
Dat desen bloedthondt wreet haer schoonheyt doet vergaen?
Heeft sy, als ick, haer self door dwaesheyt oock vergheten,
Dat sy 't gheluck versuymt met reden af te meten?
Soo hebt ghy wel ghelijck (ô Goden) ick bekent,
| |
[pagina 28]
| |
Dat ghy haer dwaesheyt straft, en dat ghy plaghen sendt.
Daer comt den wreeden Vorst, hooghmoedigh aenghetreden,
'T schijnt dat het aerdtrijck beeft, door sijne trotsche schreden:
Sijn ooghen branden hem, ghelijck het helsche vier,
'T schijnt dat hy 't wesen heeft van eenigh Tyger dier.
O Goden keert sijn hert tot redelijcken weghen,
Tot dat ick mijnen wil volcomen heb vercreghen.
Nero.
Den ghenen die den naem van Mars voert in het velt,
En tot een machtich hooft in 't oorlogh is ghestelt;
Moet doen, dat hem den raet voorsichtich heeft gheboden,
En houden haren raet, ghelijck den raet der Goden:
Maer ick, die ben het hooft van dit oneyndich rijck,
Ben sonder ouerhooft, en sonder mijns ghelijck.
Mijn onbepaelde macht doet al het aerdtrijck beuen;
De vrees' van mijne daedt can my mijn ruste gheuen:
Den naem van mijn ghewelt maeckt heerlijck mijn ghedacht:
Den wil, en niet den raedt, vermeerdert mijne macht.
Wat toeval can 't gheluck van Nero toch vervaren?
Seneca.
De Goden willen 't rijck, en Caesar langh bewaren.
Nero.
Den wensch, die deughdich is, gaet weer tot die hem gheeft:
Maer hy en doet gheen cracht, aen die sijn wenschen heeft.
Seneca.
Mijn wenschen is alleen, dat ghy hoort mijne reden.
Nero.
Seer geeren, spreeckt vry op, dat is vergheefs ghebeden.
Seneca.
Ghy weet (ô machtich vorst) dat ick u kindtsche ieught,
Nu veerthien iaren langh', gheleyt hebb' tot der deught:
En acht waer naer dat ghy tot Keyser sijt vercoren,
In welcken dienst ick gansch' mijn iaren hebb' verloren:
Maer voor mijn tijdt-verlies, hebt ghy my rijck ghemaeckt;
Iae soo, dat ick schier ben ter hooghster eer gheraeckt,
En dat aen mijn gheluck niet meer en dient te wesen,
Door dat ick, neuen u, bemindt word' en ghepresen.
Ghy weet oock (grooten Vorst) dat, naer de moyt, de rust,
Den mensch is aenghenaem, en sijnen meesten lust:
En dat de Keysers oyt de moeyt wel deden loonen,
Dat ick, met goet bewijs, en reden, can betoonen.
En liet Augustus niet vertrecken wt der stadt,
Agrippa, naer dat hy veel eer, en goet besadt,
Om gaen tot Mitylin, met ruste stil te leuen,
Om van den dullen nijdt niet meer te sijn ghedreuen?
| |
[pagina 29]
| |
Maecenas van ghelijck, vercreeg hy niet, dat hy
Mocht leuen in sijn huys, van alle lasten vry?
Den eenen hadd' met hem ten oorlogh langh ghetoghen,
En d'ander was sijn saem ten hemel toe ghevloghen.
Van rijckdom, deught en eer nochtans ghequelt, met nijdt,
Die vol afgunsten volght het groot gheluck altijdt.
Maer, wat van my belanght, 'ken can my niet bedencken.
Wat reden Caesar heeft, soo grooten schadt te schenken,
Dan dat ick, met veel sorgh, met moeyten, heb gheleert,
En gheen en onderrecht, wiens schaduw' my vereert;
In voeghen dat ick self ghedwonghen ben te segghen,
Als ick mijn groot gheluck met reen gaen overlegghen:
Maer is 't oock moghelijck, dat ick, die was soo slecht,
Nu ben vol gunst, en eer, en hebb' het Roomsche recht?
Oock mede van 't ghetal van Caesars beste vrienden,
Die alleen heuren naem, door sijne goetheyt vinden?
Heeft eenen nieuwen naem, by haer, die ouder sijn,
Wel connen munten wt, of gheuen eenen schijn?
Maer waer is mijnen gheest, die matigh hem con voeghen,
Hoe neemt hy nu dus out in houen sijn ghenoeghen?
Hoe wandelt hy met lust door all' sijn huysen schoon
Wat treckt hij all' profijt van die hem brenghen loon:
Sijn landen en besidt seer wijt en breet vvtrecken
De winningh van sijn ghelt en can hy nauw' intrecken:
Sijn wenschelijck gheluck maeckt hem tot bouen toe
Soo vol, dat hy dat gantsch verdrietigh wort en moe.
Maer mijnen plicht doet my dan weer door reden dencken,
Dat my niet toe en staet te weyg'ren u gheschencken.
Siet, Caesar, onse schult is dan seer wel voldaen,
Ghy gheuende soo veel, dat eerlijck mach bestaen,
Voor een soo grooten vorst, en ick, dat ick ontfanghe
De gunst van uwe deught, met wenselijck verlanghe.
Wat aengaet mijn gheluck, vol rijckdom, eer en staet;
De nijdighe fortuyn verweckt haer tot den haet,
En siet my nijdigh aen: maer ghy cont haer ontmoeten,
En treden haer ghewelt, door cracht, met uwe voeten.
Voorwaer, indien ick waer in 't oorloogh' wreet ghestelt,
Oft dat ick ghinck te voet, verdrietich ouer 't velt,
Soo sou ick sijn verblijdt, dat d'oorloogh' waer volcomen;
| |
[pagina 30]
| |
En dat ick waer, daer ick mijn reys hadd' voorghenomen,
Is 't dan niet redelijck, daer ick des leuens wegh,
Verdrietich, en met eer, doorreyst hebb', dat ick segh,
Dat ick in stille rust wil eynden dit mijn leuen,
Dat, door den ouderdom, van crachten is begheuen
Den rijckdom heeft my langh verblint, door sijnen schijn,
Maer nu wil ick daer van en gansch ontslaghen sijn.
Doet die van stonden aen tot u schadtcamer keeren,
Om yemant, die 't verdient, daer mede te vereeren.
Neemt, segh ick, all' den schadt, die my onrustheyt baert,
Ick wilder los van sijn, ick hebb' hem langh' bewaert.
Den tijd sal ick voortaen in studi wel besteden,
Daer ick ghewoon in was mijn houen te betreden.
V moghentheyt is ionck, en in sijn meeste cracht,
En al het aerdsch' gheluck in uwe groote macht:
Maer wy, die sijn gheweest uw' oude trou dienaren,
Verliesen onsen loon, door loop van onse iaren.
Eerst daerom, die den tijdt begunsticht, mt sijn ieught;
Soo doet ghy schijnen 't licht, en glans van uwe deught.
Nero.
Wel aen, ghy wilt dan sien hoe ick ben onderwesen,
Om dat ghy daer door sout noch meerder sijn ghepresen?
Ghy wilt dat ick verweyr op staende voet de reen,
Die langh is ouerdacht in u ghedacht alleen?
Wel, 't is door u alleen, en door u onderwijsen,
Dat all' de werelt ons moet voor verstandigh prijsen:
Maer wat Augustus raeckt, dat hy Agrippa, met
Maecenas rusten liet, daer dient wel opghelet.
'Tis waer, hy gaf haer rust, in haer veroude daghen:
Maer 't was, doen hy, en 'trijck haer as sijn con verdraghen.
Doen hy door sijn gheluck het rijck met vré besadt,
En doen de lieue rust was in dees groote stadt.
Maer, hoe liet hy haer gaen? was 't niet met all'haer goeden,
Om haer naer haren wensch', en haeren staet te voeden?
Ick weet, en ben ghewis, waert dat Bellona wreet
Haer grouwelijck ghewelt hier baerde, met veel leet,
Dat uwe wapen my oock niet en sou verlaten,
Maer straffen door u deught, die wy rechtueerdigh haten,
Den staet van mijn gheluck hebt ghy, door u verstandt,
Van in mijn ionghe ieught, voorsichtelijck gheplandt;
| |
[pagina 31]
| |
Want soo men houeniers siet teere boomen enten,
Soo siet men u door leer verand'ren ons ghewenten.
Al 'tghene ghy besit, van houen, goet, en ghelt,
Staet onder de Fortuyn, en hanght aen haer ghewelt.
Ick schaem my, dat ick sien dat vryghemaeckte slauen
Veel rijcker sijn dan ghy, van renten, goet, en hauen.
Ick schaem my, dat ick hoor, dat eenich sterf'lijck mensch,
In hoogheyt u beschaemt, door volheyt van den wensch.
Wat aengaet u versoeck, dat ghy het goet wilt deruen,
En biedt my weder aen te renten, ghelt, en eruen;
Dat is bedeckten schijn, ghebruyckt ghy self het goet,
En denckt, dat ghy dit al om Caesars wille doet.
Maer ghy acht u misschien met minder eer verheuen,
Dan wel Vitellius, die dry mael is ghegheuen
Het borghemeester ampt, en prijst noch bouen my
Den Keyser Claudius, die min was van weerdy,
Recht oft ick niet en con door mildtheyt, en gheschencken,
Beloonen die my dient, en haren dienst ghedencken;
En of ick niet en con ghegheuen soo veel schadt,
Als wel Volusius, door spaersaemheyt, besadt.
Neen hout dat ghy besit, en blijft in u beuelen,
En wilt my niet den raedt van u verstandt ontstelen.
Ghy recht mijn ionghe ieught, door uwen cloecken raedt,
Wanneer die slibb'rich valt, onwetend', in het quaet.
V cloecke wackerheyt vermeerdert mijn vermoghen,
En dwinght my tot de deught, al wort my die ontoghen.
'T waer my een groote schandt, en qualijck ouerdocht,
Soo men all' uwen schadt in onse kisten brocht;
Want niemant dencken sou dat ghy wel waert te vreden,
Maer dat ick dit u goet aen ander wou besteden.
En al waert dat dees daet u maticheyt bewees,
En soo, datmen daer door u deughden meerder prees,
Soo waer 't nochtans gheen eer, sijn eere te vermeeren,
Waer door men sijnen vriendt met schanden can onteeren.
Seneca.
Laet mijnen ouderdom beweghen uwe deught.
Nero.
Dat doen ick, want ick soeck sijn aldergrootste vreught.
Den couden ouderdom doet ghierigheydt verwecken.
Seneca.
Dat's waer, maer haer alleen die 'tgoet voor eere strecken.
Dan uwen grooten wil bedwinght my mijn ghemoet,
Dat ick, wel teghen wil, u noch bedancken moet.
|
|