|
| |
Vierde deel.
Tvveede Vyt-komen.
Cleopatra, Iras, Charmion, Euphronius, Eros, Thyreus, Anthonius, Soldaet.
Wat sien ick al verderf? wat lijd' ick al verdriet?
Osire lijdt ghy dan dat my dit leedt gheschiedt?
Is u voorgaende macht tot ons verderf verloren?
Zijt ghy van Ione niet voor dit ons landt gheboren?
Is nu den nieuwen Godt, den Godt van't Roomsche rijck
Quirinus meer als ghy, of Goden all' ghelijck?
Of zijt ghy van uw' vrucht als u Bacchanten droncken?
Heeft Ganimedes u met Nectar we'er beschoncken?
Dat ghy niet eens en let op u verlaeten landt,
Dat door u dronckenschap moet lijden dese schand'?
Condt ghy u in den noodt niet als een Godt bestieren?
Zijt ghy van minder macht als uwe Panther dieren?
Gaet niet aen uwe sij' vrees', oorlogh en ghewelt?
Waerom en comt ghy niet (by ons) met haer in't veldt?
Zijn niet tot uwen dienst de wreede Corybanten,
Met d'Antipoden al, Satyren, en Bacchanten?
Die eertijdts (doen ghy waert als wy, hier op der aerd')
Onwinbaer yder hiel door uwe daden waerd'.
| |
| |
O Euan Euoe! vergheeft my doch dit raesen.
De wanhoop doet den mensch in sijn verstandt verdwaesen.
De wanhoop die mijn hert vervoert tot onghedult,
Heeft mijn verschrickt ghemoet met raserny vervult.
O Dyther ambe groot! ô Phila, die ons leuen
Door uw' verheuen vrucht soo soeten vreught condt gheuen!
Versoet het moedigh hert van die verwonnen heeft,
Dat hy mijn Coninckrijck doch mijnen sone gheeft.
Vyt.
Den gheuer vanden wensch wil u naer wensch bewaeren.
Zijn dan naer mijnen wensch mijn saecken wel ghevaeren?
Den wensch is noyt vernoeght, noyt heeft den aerdschen mensch
Door goddelijck gheset de volheydt vanden wensch.
Heeft hy my dan ontseydt daer ghy om waert ghesonden?
Ick heb' hem tot uw' saeck by-naer naer wensch ghevonden,
Maer wat Anthoni raeckt: hy wilt dat ghy hem doodt,
Of dat ghy hem verjaeght uyt gansch AEgypten groot.
Wilt hy dan-dat ick sou die my bemindt, verraden?
Tot welstandt van het Rijck diendt wijselijck beraden.
Voor die verwonnen is, en is gheen raeden meer:
Den winder door sijn macht stelt wetten als een Heer.
Maer sal hy mijnen soon mijn Rijck AEgypti gheuen?
| |
| |
Ick meyn voorseker ja, soo ghy hem brenght om't leuen.
Wat saecken heeft hy meer te segghen my belast?
Aen Thyreus heeft hy voort ghegheuen all' den last.
Laet hem vry comen in, soo hoor' ick sijn belieuen.
Verschoningh.
Vyt en valt een knie.
Ontfanght ô Coninginn' eerbiedigh dese brieuen.
Heft het op.
Valt niet voor my te voet, noemt my gheen Coninginn'.
Die door sijn groot gheluck my kenne sijn slauinn'.
Al dat den hemel gheeft, doet Caesar aen u wenschen.
En ick, dat hy versoet het lijden van de menschen.
Sijn aengheboren deught en wenscht gheen ander saeck.
Ach dat hy dan versoet sijn voorghenomen wraeck!
Misschien sal desen brief naer uwe wenschingh' wesen.
Soo sal ick hem met vreught en recht vernoeghen lesen.
Sy leest.
Niet dat rechtueerdigh is of billijck can bestaen,
Soo ghy mijn vyandt doodt, en sal ick u af-slaen.
Ach hemels wat verdriet doet ghy mijn ziel ghevoelen!
Can dan mijn droef gheween sijn gramschap niet vercoelen?
| |
| |
Waerom en wilt hy niet dat ick veel eer my self
Tot ruste van sijn wraeck mijn eyghen hert door-delf?
Heeft hy niet macht ghenoegh om seluer hem te wreken?
Wilt hy dat yder sou van mijn ontrouwheydt spreken?
Wilt hy dat ick den beul van mijn beminde zy?
Ach Tyreus! door u deught bidt Caesar doch voor my.
Meer als ghy seluer meynt sult ghy van hem verweruen:
Maer hy moet zijn verjaeght, of tot sijn ruste steruen.
Verschoningh.
Vyt.
Wel hoe Cleopatra! verraedt ghy die u mindt?
Is dit u valsch ghelaet, waer door ghy my verblindt?
Wilt ghy, die voor u heeft verloren schier sijn leuen,
Ghebonden als een slaef den ouerwinder gheuen?
Fy trouweloose vrouw, streckt nu den snooden list
Tot dees verradery, nu d'oorlogh is ghemist?
Vat Thyreus by den hals, en slaet hem met dees roeden.
Sy slaen.
Niet pijnight meer den mensch als't onghewis vermoeden.
Slaet stijff, en spaert hem niet, dat hy haer (vindt hy't goet)
Als ick daer niet en ben, sijn boodtschap weder doet.
O Goden! condt ghy dit met goet ghedult verdraghen?
Gaet dit aen Caesar nu naer u belieuen claghen;
Maer seght hem, dat ghy my door trotsheydt hebt veracht,
Waer door ick licht tot haet en gramschap wert ghebracht.
Hy weet soo wel als ick, dat wy ons licht ontstellen,
Als ons de wree' Fortuyn comt met ellenden quellen.
Op't cortste vindt hy't quaet van dat ick heb' ghedaen,
Dat hy Hipparchum hanght, of doet met roeden slaen.
| |
| |
Hy weet dat my dees slaef veel trouwheydt heeft bewesen,
Soo moghen wy ghelijck van dese misdaedt wesen.
Thyreus binnen.
Ach mijn volmaecte ziel, mijn hoop, mijn vreught, mijn croon,
Mijn wenschingh, mijn vernoegh', waer in ic vreughdigh woon,
Mijn troost, mijn toeverlaet, mijn heyl, mijn licht, mijn lusten,
Mijn liefde, mijn vermaeck, mijn sonn', mijn hooghste rusten!
O sleutel van mijn hert! ô-gheest van mijn verstandt!
O adem van mijn ziel! ô vonck van mijnen brandt!
Hoe condt ghy u slauinn' doch van verraedt beschelden?
Hoe condt ghy teghen haer soo droeuen woorden melden?
Ick maen u door de gunst die ghy van my vercreeght,
Of niet den valschen waen u moedigh hert beweeght?
Of niet de jalousy den haeter vande vreughden
My in vermoeden stelt aen u verheuen deughden?
Ick maen u andermael, op mijn ontsteken bloedt,
Op uwen sachten aerdt, op mijn ontstelt ghemoet,
Op u vermaerde deught, op mijn bedroeft verlanghen,
Op mijnen heeten brandt, en vreught van my ontfanghen,
Of ick door mijne min verdient hebb' dit verwijt?
Of ick oyt oorsaeck gaf, waerom ghy toornigh zijt?
Of ick bewesen hebb' soo trouweloose daden?
Waer door ghy dencken soudt, dat ick u heb' verraden?
Hebt medelijd' met my, met my, en mijnen gheest,
Die niet dan u en mindt, die niet dan u en vreest.
'Ken twijffel niet van u, noch van u vierigh minnen:
Maer vreese can den mensch beroouen sijne sinnen.
'Ken twijffel oock gheenssins dat sy veel eer een vrouw,
Als een manachtigh hert door schrick beweghen sou'.
| |
| |
Ick acht dat ghy door haer Seleuco hebt gheschreuen,
Dat hy Pelusium sou den verwinder gheuen.
Ick sterue daer ick stae. Ach hemels wat ick hoor!
Gheeft my u bloedigh sweert, dat ick my self vermoor.
Ach Goden moet ick dit om mijne min verdraghen!
Sendt ghy by al mijn leedt noch dees vervloeckte plaghen!
Al dat ick heb' gheseydt, dat seydt een yder een.
Een yder seydt het niet, ghy seght het maer alleen.
Met wat versekertheydt condt ghy dees daedt verschoonen?
Den brandt van mijne min sal u dat self bethoonen.
Heeft hy dan door hem self bedreuen dit verraedt?
Door hem, en niet door my, bedreef hy dese daedt.
Sijn kinders en sijn vrouw' die stell' ick in u handen:
Straft sijn vervloeckte daedt aen haer tot sijnder schanden.
Verschoningh.
De macht van Caesar is, ô Keyser, voor de stadt.
Dat is om my ghedaen, om my, en mijnen schat.
Heeft hy langhs Cydnum dan de vlecken inghenomen?
| |
| |
Tot in de Runbaen is sijn ghewelt ghecomen.
Hy slacht den verschen wijn, die uyt de vaeten berst,
Wanneer hy voor den tijdt te vast wordt toegheperst.
Sijn jonck en hittigh bloedt can sijnen gheest soo drijuen,
Dat hy met gheene rust op eene plaets can blijuen.
Tsa Eros gaen wy doen de staele wapen aen.
Dat wy hem t'onser eer van onse mueren slaen.
Ghy sult, Cleopatra, my in het hof verbeyden,
De Goden sullen my den wegh van eer bereyden.
Binnen.
Wanneer den schipper siet het onwe'er inde zee,
Soo soeckt hy tot sijn rust een wel bequaeme ree,
Of doet in alder haest al sijne zeylen strijcken,
Om met veel minder vrees' het ongheluck te wijcken.
Dit staet my oock te doen, nu ick sien dat den windt
Van Mars verwoetheydt groot mijn Coninckrijck verslindt.
Ick wil met mijnen schat in dese grauen vlieden,
Recht alsmen uyt den storm siet in de zee gheschieden.
Ghy Iras sylt daer in doen draghen all' den schat,
Die meer als't Coninckrijck van yder wordt gheschat:
Oock alderhande stoff, waer van men vier can maecken,
Als tortschen, rijs, en hout, en dierghelijcke saecken.
Wy sullen t'saem daer in vertrecken tot ons rust,
Tot dat Bellona wreedt haer gramschap heeft gheblust.
Soo haest men hoop verliest, waer op men plagh te bouwen,
Comt wanhoop in het hert, waer door wy licht mistrouwen.
Wanneer ghy legghen sult mijn uytghereckt lichaem
| |
| |
In dese grauen schoon soo endight dit alt'saem.
Mijn hoop sal, hoop ick nu, mijn recht vernoeghen gheuen,
Nu hy we'er by ons is uyt sijn eensamigh leuen.
Nu hoop ick dat ick sal met hem door eene doodt
Ontvlieden mijn verdriet en mijn ellenden groot.
Wat doodt dat hy verkiest, sal ick met hem verkiesen,
Waer door hy 'tleuen laet, sal ick het mijn verliesen.
Op dat ghy door een vier ons naer ons doodt vereert,
En Caesar niet van ons naer wensch' en triumpheert.
Denckt niet dat ghy van ons sult desen dienst verweruen,
Soo ghy te saemen sterft, wy sullen mede steruen.
Ons leuen en ons doodt sal wesen u ghelijck,
'Ken bleef naer uwe doodt niet leuen om u rijck.
'Twaer dwaesheydt, dat ghy soudt om ons het leuen laeten.
Dees onverdiende doodt en can ons doch niet baeten:
Ons ongheluck en leedt en pijnight maer mijn hert;
Mijn leedt en raeckt u niet, al voelt ghy mijne smert.
Blijft in het leuen doch, doet dat ick heb' ghebeden,
Soo doet ghy onsen wil, als wy zijn ouerleden.
Wilt ghy ghetrouwer dienst, dan dat men 'tleuen gheeft,
Voor wien men dat soo langh met wensch beseten heeft?
Wat dienst can grooter zijn naer u droef ouerlijden,
Dan dat wy oock de doodt met u ghewilligh lijden.
Verschoningh.
Vyt.
Vercreghen is mijn eer, ick heb' des vyandts macht
Verdreuen van de stadt, en in de vlucht ghebracht.
| |
| |
Sijn peerden hebben wy verdreuen en verslaghen
Tot daer hy in het veldt den Legher had' gheslaghen.
Het dun groenhaeyrigh loof was root van't menschen-bloet.
Die voor het leuen strijdt, strijdt met een vroom ghemoet.
Nu magh ick met meer vreught dees lieue lippen cussen,
Om mijn ontsteken hert naer mijnen wensch te blussen.
Cust.
Ach lieffelijcken cus! waer door ick Nectar smaeck,
Waer door mijn ziele crijght soo wenschelijck vermaeck.
Waer door ick gansch vergeet mijn droefheyt, mijn ellenden,
Waer door ick uyt mijn hert de vreese can ghesenden.
Den wel beraeden mensch, die wel let op sijn stuck,
Neemt sijn Fortuyne waer, en voordert sijn gheluck.
Ick wil oock voorder gaen, en mijn gheluck versoecken.
Fortuna thoont haer gunst aen die haer self vercloecken.
Laet sien of Caesar nu sal comen teghen my,
Ick wil dat onsen twist door ons vol-endight zy.
Ick heb' hem man voor man beroepen om te strijden,
Den hemel sal, die windt, in sijn gheluck verblijden.
Siet, Eros sien ick daer, wel wat heeft hy gheseydt?
Vyt.
Hy heeft, dat ghy versocht, met reden wederleyt;
En seyde dat de doodt heeft veel verscheyden weghen:
Maer dat hy haer, als dwaes, niet wilde loopen teghen.
Wel aen, soo wilt hy dan dat ick het leste waegh.
Laet ons op't aerdtrijck dan noch eten eens van daegh,
Terwijlen dat hy wilt dat ick met mijn ghesellen
Mijn auondt-eten moet gaen eten in der hellen.
Gheen hoop dan in hem self en heeft Anthoni meer:
In hem verlieft hy self de wenschingh van sijn eer.
| |
| |
Dan al wort hem ontseydt waer door men eer can eruen,
Soo heeft hy noch de macht om vroom in't velt te steruen.
Ick wil dan voor het lest versoecken mijn ghewelt,
En strijden teghens hem te water, en op't velt.
Ghy sult my tauont wel naer wensch te drincken geuen,
Of dat het leste waer misschien van all' mijn leuen:
Want ick en weet doch niet, of ghy naer desen dagh
My meerder dienen sult 't hanght al aen desen slagh.
Dan of ick uytgestreckt sal op der aerden legghen.
Den tijdt die't alles leert, sal ons de waerheydt segghen.
O aldergrootsten Heldt! verliest ghy dan den moet?
Heeft wanhoop door haer cracht verwonnen u gemoet?
Waer is u strijdich hert dat dickwils heeft geschenen?
Is dat door vrees', en schrick, te niet, & gansch verdwenen?
Denckt niet dat my de vrees' verwonnen heeft het hert,
Al word' ick tegen wil tot desen crijgh ghetert:
Ick hoop my in het veldt met eeren doodt te vechten,
Of winnen desen slach, om onsen twist te slechten.
Gaen wy verwachten 't endt; geen uytcomst heeft de saeck,
Voor dat wy sien vernoecht de noyt versaede wraeck.
Anthonius slapende hoort een ghesanck van eenighe mannen ende vrouwen, met wijngaert blaederen verciert, draghende den Godt Bacchum.
| |
| |
Vlecht van wijngaert bladen,
Die de droefheydt vliedt,
Soet zijn sijne crachten,
Maer als hy gaet vluchten,
Dat hy druck doet schouwen,
Laet ons vreughdich singhen,
Sijn vermaertheydt groot:
|
|
Auteursrechtvrij