De kleine pligten (4 delen)

LXXIX. Brief.
De heer D. aan Emilia P.

Amsterdam, 13 October 1814.

Wel-Edel Geb. Jonkvrouwe, Lieve Vriendin!

Ik zie uwe verwondering bij het ontvangen van dezen brief. Dan ik vlei mij, dat uwe uitroep bij het herkennen van het handschrift eerder wezen zal: ‘Ha dat is goed, mijn oude vriend denkt nog aan mij!’ dan: ‘Wat is het lastig, dat karolina's oom mij herwaarts ook al schrijft!’ Trouwens ik ben lang besluiteloos geweest of ik de pen al dan niet zou opvatten, en dat niet zoo zeer omdat ik vreesde, dat gij mij het schrijven op zich zelve kwalijk zoudt nemen, als omdat ik beefde op de ge-

[p. 88]

dachte, dat gij over den inhoud van den brief gebelgd zoudt kunnen zijn. ‘Wat ga ik dan lezen?’ zult gij hier wel vragen. Ik wil u dat zoetjes aan te kennen geven. Als de vriendin van mijne nicht leerde ik u, staande het leven van mijne huisvrouw, hoogachten; als de dochter van mijn' braven vriend P. of liever als de stiefdochter van zijne thérese, leerde ik u bewonderen; als de door den dood van uwen geliefden IJ. ongelukkig gewordene, leerde ik u hartelijk beklagen. Na het overlijden van mijne echtgenoote, smolten al mijne oude gevoelens voor u, daar ik steeds uw gedrag bij uitstek goedkeurde en vele uwer daden ten hoogste prijzenswaardig vond, in eene warme genegenheid te zamen. Ik leefde echter, hoe weinig aangenaams het gezelschap van mijne schoonzuster M. ook voor mij had, stillekens met haar voort, en verwijderde steeds de gedachte, die wel eens in mij opkwam: ‘Wat zoudt gij met eene vrouw als emilia gelukkig kunnen zijn,’ want ik begreep vooreerst, dat emilia nog wel eens iets beters, dan een man die zestien jaren ouder dan zij zelve is, zou opdoen, ten tweede, dat ik mijne arme schoonzuster niet wel kon laten vertrekken; en ten derde, dat u voor te stellen om mij uwe hand te schenken, terwijl Mevr. M. bij ons zou blijven inwonen, zoo goed was al wilde ik perfors een blaauwtje loopen. Ik zweeg dan, maar iederen keer dat ik u in het Vaderland eens weder ontmoette, wiesch mijne genegenheid voor u aan. De laatste maal, was ik op het punt u daarvan iets

[p. 89]

te zeggen, maar gij vondt u pligtshalve verbonden om met Mevr. R. op reis te gaan, en ik begreep dat het mijn pligt was, u in dat vroome oogmerk niet te belemmeren. Thans is de stand van zaken veranderd. Volgens hetgeen ik van julie van L. vernomen heb, is uw voornemen om weldra in Holland voor goed terug te komen, en volgens het geuit verlangen van karolina en van hare moeder, zal na verloop van eenige weken de laatstgenoemde mij verlaten en bij de eerste gaan inwonen. Schoon dit plan geheel buiten mijne medewerking gemaakt is, heb ik niet kunnen nalaten het zeer goed te keuren, toen er mijne denkwijze over werd gevraagd; maar wanneer het ten uitvoer gebragt zal wezen, zal ik geheel alleen blijven zitten, mijn huishouden zonder hoofd, mijne dienstboden zonder behoorlijk opzigt zijn. Emilia! lieve, beminde, hooggeachtte emilia, zoudt gij nu ook kunnen besluiten alles, ja veel meer dan alles wat ik missen zal, voor mij te worden? Zoudt gij ook kunnen stemmen in mijne vurige bede, van met mij door den echt vereenigd, mijne laatste dagen veel gelukkiger te maken dan mijne jeugd immer was? Indien gij mogt overhellen tot het geven van een gunstig antwoord op mijne vraag, maar u misschien weerhouden gevoeldet door de gedachte dat uw broeder fredrik weder geheel op zich zelven zoude staan, zoo moet ik vooraf zeggen, dat ik er overgaarne in zou bewilligen, dat uw broeder zijn' intrek in mijn huis

[p. 90]

name; twee kamers zouden daar te zijner beschikking zijn, en hij zou van mij geene de minste onaangename bejegening te duchten hebben, maar zoo vrij zijn, als gij zoudt kunnen goedvinden, dat hij ware. Geld hebt gij niet noodig, maar ook ik behoef dit niet te zoeken. Onze jaren verschillen veel, dit ontken ik niet, maar (ik geloof toch dit zonder u te beleedigen te kunnen zeggen), mijn's inziens, zal het verschil thans minder, sluitende wezen, dan het geweest zou zijn toen wij beide tien jaren jonger waren. Ik geniet nog eene vaste gezondheid en ben zoo welgemoed en opgeruimd als ik immer was. O indien gij de gezellinne mijnes verderen levens wildet worden, welk een heilrijk vooruitzigt zou zich voor mij openen! Te huis, zoude ik zoo onuitsprekelijk gelukkig zijn. Buiten 's huis zou ik mij zoo verheugen in de gedachte emilia is de mijne! straks ga ik haar wederzien! Wij zouden gezamelijk karolina helpen, in haren droevigen weduwen staat, wij zouden haar ondersteunen, troosten, en de opvoeding van hare kinderen gemakkelijk maken! - Vergeef mij hooggeachtte vriendin, dat ik zoo lang uwe aandacht tot mij zoek te trekken, maar ik moet mij bedwingen om nog niet veel langer te schrijven. Leen een gunstig oor aan mijne bede, ten minste antwoord mij niet zonder de zaak in ernstige overweging te hebben genomen. Zeker zal ik niet zonder ongerustheid uw besluit afwachten, niet zonder ontsteltenis den brief openen in welken dit besluit

[p. 91]

waarschijnlijk vervat zal wezen, maar misschien heb ik tot straf van mijne vermetelheid verdiend, dat mijn geduld een weinig op de proef gesteld en ik aan het uitstaan van (waarlijk geene geringe) verlegenheid onderworpen worde. O wildet gij door eene gunstige uitspraak mijnen angst in geluk doen veranderen, hoe dankbaar zou zich daarvoor betoonen

Uw Onderd. Dienaar en opregten

Vriend D.