De kleine pligten (4 delen)

[p. 238]

XLVI. Brief.
Mevrouw de wed. P. aan Emilia P.

Lauzanne, 15 November 1813.

Wel-Ed. Geb. Jonkvrouwe, beminde dochter!

Tot mijn leedwezen bemerkt hebbende dat uw broeder, mijn lieve zoon fredrik, sedert eenigen tijd mijn huis vermijdt en niet meer., zoo als vroeger, van mijne tafel, aan welke hij altijd zoo welkom was, gebruik maakt, heb ik gemeend u hier van kennis te moeten geven, wijl ik vrees dat er bij hem iets schuilt, hetwelk tot die vreemde handelwijze reden geeft, en wijl misschien uwe pogingen met de mijne vereenigd, iets tot de teregt-brenging, desv dwalenden jongelings mogten kunnen bijdragen. Het is nimmer een goed teeken wanneer jonge lieden de fatsoenlijke gezelschappen, in welke zij toegelaten zouden worden, ontvlieden, en hunne gangen en bemoeijingen met zekeren sluijer bedekken. Nu, meenende bemerkt te hebben dat fredrik

[p. 239]

al eenen geruimen tijd afgetrokken van gedachten en niet zoo opgeruimd was als ik hem gewend was te zien, noopte mij de moederlijke teederheid welke ik altijd voor de kinderen van mijnen overledenen dierbaren echtgenoot gevoed heb, eene poging te wagen om zijn geheim te ontdekken. Te dien einde sprak ik hem onder vier oogen aan en gaf voor te meenen dat hij op mijne jongste zuster marianne verliefd was, ik zeide hem (gelijk de waarheid is) dat zij hem zeer genegen is, en dat er van mijnen kant geene reden bestond om welke ik mij tegen een huwelijk tusschen hen beide aankanten zoude; hij was bedremmeld, verlegen, en antwoordde mij niets stelligs, alleen gaf hij voor, geene liefde voor mijne zuster te gevoelen. Ik drong aan op wat ik van het tegendeel had gemeend te bemerken, maar hij bleef bij zijne ontkenning. Toen schilderde ik hem de droesheid af van marianne indien zij zich in hare hoop om hem te behagen te leur gesteld zoude zien, en beriep mij op zijn geweten indien hij zich eens zou te verwijten hebben de oorzaak van het ongeluk, misschien wel van den dood mijner zuster geweest te zijn. Dit deed ik op hoop dat hij mij zeggen zoude op wie, indien dan al niet op Jufvr. des saules, hij zijn oog had laten vallen, meenende hem indien hij haar genoemd had, eenige waarschuwingen die hem heilzaam konden wezen, te geven, dan hij zweeg, en stond zeer verlegen voor mij. Bij ongeluk kwamen er toen juist eenige menschen mij bezoeken, waar-

[p. 240]

door ons gesprek afgebroken werd. Sedert heb ik, vooral om dat fredrik gelijk ik zeide niet meer aan mijn huis verschijnt, geene gelegenheid gehad om dit gesprek te hervatten, maar ik ben daarom niet werkeloos blijven zitten. Ik heb regts en links nasporingen gedaan en ben zoo ver gekomen van te ontdekken dat de gangen van den jongen heer zeer dikwijls naar het landgoed van zekeren Baron V. gerigt zijn; daar gaat hij kwanswijs om dezen heer (die onlangs zijne echtgenoote op eene droevige wijze verloren heeft) wat gezelschap te houden, maar eigenlijk om zeker boeren meisje hetwelk zeer schoon moet zijn en op eene in die buurt gelegene landhoeve woont, te bezoeken. Indien het nu waar is dat hij met dat meisje eene intrigue aangeknoopt heeft, stel ik u voor met mij zamen te werken ten einde hij van haar afgetrokken worde en aangespoord, om liever zijne genegenheid op marianne te vestigen. Mijne zuster is jong, niet onbevallig, en heeft den jongeling lief, zij zoude dunkt mij voor hem eene zeer sortable partij zijn, en de teedere band welke reeds uwe en mijne familie vereenigt, zoude door dit huwelijk nader toegehaald worden. Ik onderstel dat fredrik u over het tusschen hem en mij voorgevallene zal geschreven hebben, misschien heeft hij u de zaak voorgesteld op eene wijze welke u zou kunnen doen denken dat ik ongelijk had, en van het laatst door mij gemeldde zal hij wel niets hebben gezegd, daarom verhaal ik u alles voor de vuist weg. hoopende dat

[p. 241]

gij met mij erkennende, hoe veel beter meer bejaarde lieden voor jongere, ook in liefdes gevallen, dan deze laatsten voor hunzelven kunnen oordeelen, mijne pogingen ten nutte des lieven fredriks zult billijken, hem doen begrijpen, dat ik, het zoo goed met hem meenende, tot zijn vertrouwen geregtigd ben, en hoe zeer hij het mij eens zal dank weten, wanneer hij door mijn toedoen zich van eene grillige teederheid verlost en verbonden ziet aan eene hem minnende gade. Schrijf hem bid ik u in dezen geest, breng hem zoo doende tot mij en op den goeden weg terug, gij zult dan zeker u op nieuws bij hem verdienstelijk maken, en uit hoofde der teedere betrekking welke ik op den jongeling heb, mij verpligten. Ontvang de verzekering van mijne moederlijke genegenheid en van de hoogachting met welke ik mij noem

Uwe liefhebbende

Wed. P.

‘Nog gevoel ik (zeide emilia hier) hoe deze brief mij verlegen maakte, dan eens bleef ik bij de overtuiging dat fredrik de waarheid gezegd had, dan eens dreef bij mij de vrees boven dat hij waarlijk iets verkeerds in den zin kon hebben. In het eerste geval dacht ik, verdient Mevr. P. dat ik haar op eene scherpe wijze antwoorde, en toch zou het mij spijten zulks gedaan te hebben, indien zij onschuldig bevonden wierd. In het andere geval ben ik verpligt mijn' broeder zijne ver-

[p. 242]

keerdheid onder het oog te brengen, en het zou misschien goed zijn, hem om raad naar moeder te verwijzen. Maar moeder's karakter heb ik altijd van zekere overhelling tot intrigeren niet vrij gedacht en in fredrik heb ik nooit de minste achterhoudendheid, noch onopregtheid bespeurd - evenwel een jongeling zoo als hij, kan zich ligt door eene voorbijgaande neiging laten weg slepen en van zijne grondbeginselen afleiden: indien dit het geval ware, en ik gave eens, door mijne handelwijze in deze zaak, tot zijne verdere verbijstering, rede welke smart, welk berouw zou ik dan naderhand niet gevoelen, van niet meer geloof aan Mevr. P. geslagen te hebben!? Na alles lang gewikt en gewogen te hebben, besloot ik eindelijk beide brieven dien van fredrik namelijk en dien van Mevr. P. benevens het antwoord dat ik, eer ik den laatsten ontving aan fredrik gezonden had, aan mijn' broeder willem te zenden, en hem te verzoeken mij met zijnen raad voor te lichten. Hij vond goed onmiddellijk zich tot den heer V. te wenden en schreef hem een' brief van welken hij mij een afschrift zond. Hier is die brief. Ik zal hem u maar eerst voorlezen, om bij de bewuste zaak te blijven, schoon die van den Heer D. in de volgorde der dagteekening thans aan de beurt zou liggen.’