De kleine pligten (4 delen)

CLVI. Brief.
Mevr. de Wed. R. aan Emilia P.

Parijs, 27 Februarij 1809.

Niet lang, mijne Waarde! heb ik mij behoeven te bedenken over het antwoord, hetwelk ik u moest geven op het in uwen brief van 15 dezer vervatte, waaromtrent gij mijne meening verlangt te kennen, maar ik heb niet voor heden tijd gehad om zulks naar behooren te doen. Zie hier wat ik in gemoede denk. Men mag trouwen schoon men niet voor den man met welken men zich verbindt, die vurige liefde gevoelt, welke ons hart in onze prille jeugd voor een ander voorwerp deed blaken. Zelden, ja nooit misschien bemint men in eenen meer gevor-

[p. 255]

derden leestijd zoo hartstogtelijk als wanneer men zeer jong is. Tot een gelukkig huwelijk is die overgroote drift ook geenzins onontbeerlijk, innige genegenheid en wederzijdsche achting is genoeg. Deze bestaan zelfs uit haren aard langer, dan de eigenlijk gezegde en op zich zelve staande liefde. Iedere menschelijke drift verflaauwt met den tijd, de gevoelens op reden gegrond, verkrijgen daarentegen door den tijd meerdere kracht. Niet aan ieder meisje voorzeker zou ik zoo schrijven, want er zijn er die daaruit zouden afleiden, dat eene koele goede vriendschap genoeg was om eene gelukkige vereeniging te verwachten, en dat is zoo niet. Maar ik ken mijne emilia, ik weet dat zij aan mijne woorden geene meerdere uitbreiding geven zal dan zij hebben moeten, ik weet dat zij door genegenheid en achting zich zoo naauw aan haren echtgenoot zal verbonden rekenen als eene andere door de vurigste liefde, ik weet dat zij jegens haren gemaal hare pligten zoo trouw zal betrachten als ware hij het voorwerp van hare eerste keuze geweest. Dan niet zonder alles te zeggen wat er voorheen in uw hart omgegaan is, niet zonder te bekennen dat gij u nog niet zonder aandoening uw' jeudigen minnaar kunt voor den geest halen, moogt gij den Heer IJ. of wie het ook zij, uwe hand geven; hem met zoo veel opregtheid als ik eisch behandelende, zal de begoocheling, gelijk gij het noemt, niet verbroken worden, maar de man wien gij toelaat in uw hart te lezen, zal u daarom te meer achten,

[p. 256]

te meer vertrouwen - hij zal te meer begrijpen dat gij hem waarlijk hoogschat en als uw' welmeenenden vriend beschouwt. - Mijn's inziens loopt gij niet het minste gevaar van u eene gewetensonrust te berokkenen indien gij handelt zoo als ik daar heb afgeschetst, integendeel daar toch adolf voor u verloren is en dat voor altijd; het en zij dat uw Vader van gedachte veranderde en dat Mevr. V. kwame te sterven, het eerste van welke dingen gij niet denken kunt dat geschieden zal, het tweede gij zeker niet hoopt en niet hopen moogt, - zoo is het misschien eer een pligt, dan het eene kwade daad wezen zou, een' anderen man te nemen. God heeft de vrouwen tot het huwelijk geschikt en zij die zich daaraan moedwillig onttrekt, zal mogelijk eenmaal met smart gewaar worden, dat zij aan hare bestemming niet beantwoord heeft. Stond u de Heer IJ. te eenenmaale tegen, zoodat gij meendet niet eens tamelijk gelukkig met hem te zullen kunnen zijn, zoo moest gij hem niet nemen - maar hij behaagt u, dunkt mij, genoeg om te denken: zoo er geen adolf ware, ik koos dezen man - verbeuzel dan uw mogelijk ja waarschijnlijk geluk niet, denk: adolf leeft niet meer, want hij is waarachtig dood voor u, en geef uw hart en uwe hand aan IJ. Wil ik u eens openhartig zeggen, hoe ik geloof dat gij gestemd zijt? Toen de dokter u verleden voorjaar vraagde, wekte zijn aanzoek oude gewaarwordingen in u op, uwe oude liefde ontbrandde, gij vergeleekt den verwijderden met den

[p. 257]

tegenwoordigen minnaar, de eerste won het spel en gij vondt er iets edels in, u aan den misschien nog levenden, misschien nog getrouw geblevenen toe te wijden, hoe slecht de kans tot uwe vereeniging ook stond. Gij bedanktet dus zoodra mogelijk voor het uw aangeboden huwelijk. Maar sedert gij weet dat de Heer V. eene partij gekozen heeft die u volstrekt van hem afscheidt, nu het u daarenboven bekend is dat een nieuwe band hem aan zijne echtgenoote bindt en gevolgelijk van u losmaakt, ontstaat er eenige twijfel in u of gij misschien beter gedaan zoudt hebben, ettelijke maanden geleden niet zoo spoedig te beslissen; meer omgang met den man van wiens genegenheid gij nog overtuigd zijt, doet hem u behagelijker voorkomen, hem meer bestuderende, ontdekt gij nieuwe goede hoedanigheden in hem, zijn stand in de wereld meer met den uwen gelijk geworden zijnde, vallen de hinderpalen van dien kant ook weg. - Kortom gij wordt bestreden door een zeker verlangen om u met hem dien gij hoogacht te vereenigen, en de vrees om zoodoende de klove tusschen u en hem die u beminde, te verwijden, en strijdig met hetgeen pligt gebiedt te handelen. Heb ik juist geraden, lieve emilia! zoo zal mijn gegeven raad u gepast voorkomen, en wie weet of ik niet eerlang van u de tijding bekom, dat gij gansch voordeelig voor den Heer IJ. hebt beslist. Indien de man u naar eisch waardeert en van zijnen kant uwer waardig is, zoo wensch ik van ganscher harte dat de zaak zoo uitvalle, en bid ik god u zijnen

[p. 258]

besten zegen te schenken. - Meer zal ik bij dezen brief maar niet voegen, want bij het behandelde zou alles anders te veel afvallen, niet waar? Ontvang dan slechts nog mijne minzame groete en geloof mij altijd

Uwe liefhebbende Vriendin

Wed. R.