De kleine pligten (4 delen)

[p. 68]

CVII. Brief.
Kaatje Wilkes aan hare moeder.

Zeist, 9 October 1808.

Och mijne allerliefste moeder! wat is ons huishouden veranderd! ware het niet om Jufvrouw, ik zou nu nog tegen November mijnen dienst opzeggen, zulk een lastise snoeshaan is die nieuwe Mevrouw, die Mijnheer ons daar uit dat vreemde land heeft meegebragt! Had zij Jufvrouw niet, ik weet niet hoe het huishouden gaan zou! Tot tien ure ligt zij in haar bed, dan moet haar sukela en warm geroosterd brood boven gebragt worden; als dat op is komt ze beneden; wat zij dan uitvoert weet ik niet, want van zijn leven zien wij haar niet in de keuken; om half twee presies moet ze boljon hebben, die alle dagen van een kuiken gemaakt wordt, (denk eens welk eene onkoste!) dan gaat ze kuijeren als het mooi weer is, dan eten, dan slapen in eenen grooten armstoel, als of ze nogzoo ziek was, en haar scheelt niet met al; 's avonds speelt zij een kaartje met Mijnheer, en om elf ure gaat zij alweer naar bed! Al heeft jufvr. het nog zoo drok, zoo als laatst met kweepensjes maken, of wel met ons te helpen aan de wasch - nooit

[p. 69]

steekt dat mensch hare handen eens uit. Maar ook die handen, daar maakt zij een' afgod van, die worden gesmeerd, ik weet niet waarmee ingewreven, 's nachts met handschoenen bedekt en wat weet ik het! zij zijn zoo wit als sneeuw - maar wat helpt dat als men ze niet gebruikt! Nu in het geheel is dat mensch nog al op haar lieve korpus gesteld; ik gaf er wat om moeder, dat gij eens gezien hadt, welk eene menigte koffers en hoeden-doozen zij mêe bragt; ook doet ze alle dagen eene andere japon aan, meestal draagt zij wit, en als daar maar het minste kreukeltje in, of spatje aan is, moet het weg, in de tobbe, zonder dat er ooit aan gedacht wordt welk een tijd en hoe vele moeite er noodig is, om een kleed met zoo vele strooken weer in orde te brengen. Ik ben blij dat er eene kamenier voor haar alleen komt, want ik zou het niet uithouden, ik ben dat met mijne goede jufvrouw zoo heel anders gewend. Wij hebben eene noodhulp gehad, maar die is na acht dagen weer weg gezonden, en raad eens waarom? om dat zij eene spinnekop die in Mevrouws tolet-tafel wandelde, niet aan durfde, en Mevrouw was net zoo bang als zij. Toen kregen zij woorden, terwijl Mijnheer het arme beest doodtrapte, en 's anderen daags moest de meid weg. Nu moet ik haar helpen. O lieve deugd! welk een lastige post! alleen het korset te rijgen duurt een kwartier, hoe het mensch het uithoudt begrijp ik niet; ik moet aan den veter trekken, als of ik een' bos

[p. 70]

stroo toesnoerde, trouwens al wat zij aandoet is te naauw, en het moet evenwel toe. Kijk, al zijn we diep in het najaar, ik zweet er van als het gedaan is, en nooit krijgt men een vriendelijk woord. Ik geloof dat men in haar land door zwarte slaven bediend wordt, want dat dikwijls schellen en roepen, dan om te vragen hoe laat het is, dan om iets aan te reiken dat aan het andere eind van de kamer ligt, dat knorren en graauwen als men niet spoedig genoeg komt, is voor geen christenmensch uit te houden. Maar ik moest van mij zelve niet spreken, ik kan uit mijn' dienst gaan als ik het verlang; voor jufvrouw is het wat anders te zeggen! Dat lieve mensch is er voor al haar leven mee opgescheept. Wel is waar zij hoeft madam niet te kleeden, nog zóó naar hare pijpen te dansen als ik, maar al die viezevazen en kuren moeten haar toch ook wel vervelen; eerst had zij nog maar den ouden Heer alleen naar de oogen te zien, en al was die dikwijls lastig en brommig, hij bleef toch haar vader daar ze alles van velen moest, maar nu heeft ze madam daarbij te ontzien; dan moet zij beneden komen als zij wel boven wilde blijven, dan naar boven gaan, als ze wel bij het gezelschap zou willen zijn; dan wordt ze midden uit haar werk gehaald om te wandelen, dan zou ze wel willen kuijeren, en Vader en Moeder zijn al uit zonder haar ergens van verwittigd te hebben. Zij klaagt niet, dat is waar, maar ik merk wel zonder dat zij iets zegt, dat het bij lang niet alles

[p. 71]

naar haren zin gaat. Evenwel als ik wat zeg, antwoord zij: ‘Houd u bedaard kaatje, gij moet denken de vrouw is hier vreemd, alles is haar ongewoon, zoo als haar bijzijn aan ons is, tracht door u naar haren wil te voegen u behagelijk bij haar te maken, dan zal het met den tijd wel beter naar uw genoegen gaan!’ - Zoo wordt mij den mond gestopt, en omdat ik niet vrij uit mag praten, heb ik toch eens willen schrijven. Wat raadt gij mij moeder, zou ik blijven of gaan? Ik had al zoo half gedacht, om maar wêer bij mijn' ouden heer den Hernhutter quesel te gaan, dan bleef ik toch in de nabijheid van mijne lieve Jufvrouw, en kon haar van tijd tot tijd eens zien, maar daartoe is de kans verkeken, want pas had zich hier door het dorp het gerucht verspreid, dat onze Mijnheer van de reis terug kwam, of quesel pakte zijn boeltje zoo wat bij malkander en vertrok. Geen mensch weet waar hij naar toe is, de een zegt hij was bang voor Mijnheer - dat kan ik niet gelooven want hij heette altijd zijn vriend; een ander zegt, hij zat zoo diep in de schulden, dat vind ik eer mogelijk, want ik weet wel dat hij, toen ik bij hem woonde, altijd schraal bij kas was, en den slager en bakker bedroefd om hun geld liet zuchten, ook mij niet altijd mijne huur op den tijd betaalde, maar dan ging hij maar wat flikflooijen en schimpen op de Franschen bij Mijnheer P., en die stopte hem de hand vol. Waarom hij nu niet weer op die manier zich heeft zoeken te redden,

[p. 72]

weet en begrijp ik niet. Maar zeker is het, dat niemand weet waar hij gestoven of gevlogen is Adi moeder, groet broeder en zuster van uwe

Bedroefde Dochter

kaatje wilkes.