De kleine pligten (4 delen)

[p. 1]

De kleine pligten.

XCV. Brief.
Mevrouw de Wed. R. aan Louise Derval.

Parijs, 30 Augustus 1808.

Lieve louise!

De bijzonderheden in welke gij treedt nopens uwe manier van zijn in het huis van den Heer en Mevr. S., vereischen van mijnen kant een naauwkeurig antwoord. Tot mijn leedwezen bemerk ik dat alles daar niet juist gaat zoo als gij Wel zoudt verlangen, voornamelijk schijnt gij met de moeder van uwe élève niet wel tevreden te zijn. Ik weet het, mijne lieve! er zijn wonderlijke menschen in de wereld, menschen die het onmogelijke van anderen verlangen, en zelve al doen wat er gedaan kan worden, om het ten uitvoer brengen van hunne verlangens tegen te werken, er moet zeemanschap gebruikt en veel geduld geoefend worden, om met dezulken te kunnen omgaan, maar het is de onontbeerlijke pligt van iemand die ondergeschikt is, zich

[p. 2]

voor zooveel het zonder kwetsing van eenige wezenlijke deugd geschieden kan, naar allerlei grillen te voegen, niet ligt geraakt te zijn over onheuschheden, tusschen tegenheden heen te laveren, en de zaken niet altijd van de zwartste zijde te beschouwen. Zoodoende wint men allengskens veld, terwijl eene tegenovergestelde handelwijze alles op het ergste doet uitloopen. Terwijl gij Mevr. S. berispt, onderzoek ook naauwkeurig uw eigen gedrag. Volgens uw schrijven, schijnt de Heer S. met u ingenomen. Zoudt gij ook (onwillekeurig dit vertrouw ik vast) eenige meerdere goedwilligheid jegens dien Heer getoond hebben dan het zijner echtgenoote behaagt? is het ook mogelijk dat zij, door haars mans spreken over of zich gedragen jegens u, eenige nadeelige vermoedens u aangaande heeft opgevat? bedenk, dat indien zulks gegrond of ongegrond het geval ware, zij inderdaad wel te verschoonen zou zijn, indien zij u niet altijd zeer minzaam behandelde, indien zij zelfs haar kind niet zoo geheel aan uwe zorg wilde toevertrouwen als gij dit wel verlangen zoudt? Wist zij, bij voorbeeld, het voorgevallene op dien zekeren Zondag avond - wist zij het later gebeurde, omtrent dien kus welke u ontstolen, dat geschenk hetwelk u gegeven werd - wat dunkt u? - stel u in hare plaats, en antwoord, zoo gij durft ontkennend op de vraag of zij geene reden zou hebben, om tegen u gebelgd te zijn? Niets van dat alles, zult gij misschien tot uwe verschooning willen zeggen, niets van dat alles was mijne schuld.

[p. 3]

Het was die, ik beken het, niet onmiddellijk maar middellijk wél, gelijk ik met reden, wat het laatste geval betreft, vermoede. Nadat de Heer S. op dien Zondag avond zich jegens u gedragen had op eene wijze, die u zelve verbaasde, hadt gij bij een tweede gesprek niet moeten beginnen met over zijne echtgenoote te klagen, maar liever hem eens onder het oog moeten brengen, dat hij u wezenlijk beleedigd had. Gij deedt zulks niet, en daarop verstoutte hij zich u nog erger te beleedigen. Waarlijk louise! dat geschenk in geld komt bij den man niet uit edelmoedigheid voort, die kus toont zulks genoeg. Uw nog onschuldig hart moge u alles in het gunstigste daglicht doen beschouwen, gij dwaalt, eigen vordeel ten koste van uwe eer, van uwe rust, van uw geluk wordt hier beoogd. Neem, neem, om 's hemels wil, u zelve in acht; bedenk hoe schandelijk het zij, dat iemand, die de eeretitels van echtgenoot en vader draagt, eene bijzondere liefde betoont aan en slinksche wegen inslaat om het hart te winnen van een meisje onder zijn dak gehuisvest, wier wederliefde hij niet verwerven kan, zonder haar ten hoogste schuldig en rampzalig te maken. Bedenk hoe gij u zelve verlagen zoudt, indien gij in het geringste voet gaaft aan zijne snoode vermetelheid. Doe wat emilia u geraden heeft, behoud dat geld niet, bekommer er u geenszins over, of de teruggave ook aanstoot aan den schenker zou kunnen geven, hij is geene omwegen van naauwgezetheid waardig. Voorts wees niet vriendelijk je-

[p. 4]

gens hem, vermijd hem alleen te spreken, maar indien het gebeurt dat zulks geschieden moet, neem dan eene fiere houding uwer kunne in de gegevene om omstandigheden waardig aan, verwijt hem zijne gehoudene handelwijze, en verbied hem u voortaan over iets anders te spreken, dan over hetgeen uw beroep en de belangen van zijn kind betreft. Helpt dit alles niet en blijft gij blootgesteld aan zijne vervolgingen, zoo verlaat zijn huis arm indien het wezen moet, maar eerlijk, onbesmet zoo als gij er kwaamt. Mijne armen zijn open om u te ontvangen indien gij onbezoedeld toevlugt bij mij komt zoeken, maar wee u, zoo gij u zelve vergeet! Het smart mij dat ik thans zoo ver van u verwijderd ben, maar emilia is daar, zij vervulle mijne plaats, gerustelijk vertrouw ik u aan hare leiding toe; vraag haar om hulp, om raad, zij zal u die voorzeker niet weigeren, en volg, wat zij u zeggen zal, zoo volvaardig op, als gij het, geloof ik, doen zoudt, indien het gezegde voortkwam uit den mond van

Uwe liefhebbende Tante

Wed. R.