De kleine pligten (4 delen)

[p. 119]

XLV. Brief.
Emilia P. aan Karolina M.

Zeist, 28 Mei 1808.

Hoezeer, lieve karolina! mij uw laatste brief verheugd heeft, kan ik u niet genoeg zeggen. Niet de lof, welken gij mij toezwaait, maar het bewijs, dat ik in uw schrijven vind van de edelmoedigheid uwer inborst, heeft mij getroffen. Niet zoo als wilhelmina Z. jegens u handelde, maar veel beter dan zij deed, hebt gij u omtrent mij gedragen. Ik dank er u voor en word er door aangemoedigd, om nogmaals openhartig met u te werk te gaan, en u het antwoord op een gedeelte van uwen brief van 14 Mei, hetwelk ik u schuldig gebleven ben, thans te geven. Van uwe handelwijze betreffende louise derval, is hier de rede. Gij vraagt mij, ‘waarom leven wij in de wereld, zoo het niet is, om zoo gelukkig te wezen, als wij worden kunnen? en vindt dat men niet al te kiesch kan zijn aangaande de middelen om zich te vermaken, mits evenwel niemand er door benadeeld worde.’ Op het eerste lid van dit voorstel, antwoorde ik: men leeft in de wereld, niet om de wereld; hier gelukkig zijn mag men, maar zulks te worden, moet geenszins ons hoofdoog-

[p. 120]

merk wezen, Ware ons bestaan geëindigd met de weinig vlugtige jaren die wij op aarde doorbrengen, o! ik zou volmondig zeggen, laat ons eten en drinken en vrolijk zijn! maar wij verkeeren hier in eenen proefslaat, wij zijn hier alle kinderen die tot het genieten van een beter bestaan opgeleid moeten worden. Dáár zal niets; dat naar wereldsche geneugten zweemt, ons geluk uitmaken, maar dat geluk zal in verhevene geestelijke genietingen bestaan, hoe en welke die wezen zullen heeft God om wijze redenen ons niet geopenbaard, maar wij weten dat zij grooter zullen zijn dan iets dat ooit in eener menschen hart is opgekomen. Om ons die alles overtreffende geneugten hoe langs hoe minder onwaardig te maken, en niet juist om hier beneden te genieten, of ons met beuzelachtige vermaken tevreden te houden, leven wij in de wereld. En hieruit volgt, in tegenstelling van het tweede lid van uw voorstel, dat men bij geene mogelijkheid kiesch genoeg kan zijn aangaande de middelen, welke ons eenig aardsch geluk zouden moeten aanbrengen, zij alle zijn te eenenmale ongeoorloofd, zoodra ze niet volkomen met deugd en reden overeen te brengen zijn, ja het is ons geboden te vermijden ook zelfs den schijn des kwaads. Wat nu de voorwaarde van niemand te benadeelen aangaat, deze is op ver na niet zoo gemakkelijk te vervullen als men wanen zou. Reeds zoodra men iets doet dat niet goed is, benadeelt men zich zelven, hetwelk in eenen zedelijken zin genomen even min geschieden mag dan eenen anderen persooon te benadeelen, en zulk eenen! de gevallen zijn waarlijk ontelbaar, in

[p. 121]

welke men dien, door het involgen van zucht naar vermaak, waarlijk schade doet. Gij hebt louise beleedigd door haar uit kortswijl dan eens norsch dan eens minzaam te bejegenen; gij hebt haar misleid door te doen vermoeden dat gij uit vriendelijkheid haar meênaamt om de intrede van lodewijk te zien, terwijl uw eigenbelang alleen u daartoe deed besluiten; gij hebt haar misschien wezenlijk benadeeld door tot hare komst in het huis van den zedeloozen heer S. mede te werken. Zoo even ontvang ik van haar de tijding dat zij zoo goed als geplaatst is - en ik beef voor haar. Oordeel nu mijne lieve! of gij niet ten onregte boos op mij geweest zijt, over mijne berisping in de zaak over welke ik uw weder geschreven heb, en of mijn thans gegeven antwoord op uwe vragen, niet met de gezonde rede overeenkomstig is. Over het andere gedeelte van uwen voorlaatsten brief, zeg ik niets meer, de uitkomst van de bewuste zaak en uw eigen hart hebben mij geregtvaardigd. Ik heb niets naders van den Heer Z. noch van den Franschman vernomen, ik hoop hartelijk, dat gij van den laatsten geen' last meer hebben zult, maar tot dat ik wete hoe de zaak met de geschaakte Juffer afgeloopen is, ben ik er altijd bevreesd voor. Wees verzekerd dat wanneer ik iets van belang verneem ik het u melden zal, ontvang intusschen mijne minzame groete.

Uwe toegenegene Vriendin

emilia P.