Uit mijne sportportefeuille

Blijft kalm.

Als ware er een knuppel in een kippenhok geworpen, is er een druk gepraat in de pers ontstaan.

Een paniek.

Een paniek in ‘optima forma.’

De onzetting heeft zich niet alleen van den handel, maar ook van het publiek meester gemaakt.

Men achtte zich bedrogen; men sprak van schandaal, van oplichterij; de filosofen lachten veelbeteekenend, alsof zij zeggen wilden: ‘Ja, wij wisten 't wel; wij hadden 't al lang voorspeld.’

En nu vormt 't het onderwerp van den dag; iedereen in onze kringen spreekt er over.

* _* *

Welk is dat brandende vraagstuk dan?

Het is niet meer of minder dan een geprofetiseerde verlaging der prijzen van rijwielen.

Geen f 300 meer, geen f 250, geen f 200 of f 150. Neen, voor f 60 zal men binnenkort een uitmuntend rijwiel kunnen krijgen!

Alleen vergeet men er de adressen der fabrieken bij te voegen, die deze wonderen zullen leveren; evenmin vermeldt men van welk materiaal zulke fietsen gemaakt zullen zijn en door welke menschelijke wezens ze zullen worden vervaardigd.

't Is en blijft een raadsel.

* _* *

[p. 23]

Laten we daarom onze zinnen bij elkaar houden en eens kalm bepraten wat er nu eigenlijk gebeurd is.

Het was toch een publiek geheim, dat de inrichting der prijscouranten van de Engelsche rijwielfabrieken lang niet meer deugde. De machines werden daarin op allerlei fictieve prijzen genoteerd; haast niemand betaalde zijn rijwiel met het bedrag, hetwelk daarvoor in den catalogus werd gevraagd.

Wanneer men den fabrikanten vroeg welke de reden was, dat zij dergelijke fictieve prijscouranten de wereld inzonden, dan was hun antwoord steeds, dat zij dit deden ten bate hunner agenten. Met opzet noteerden zij te hooge prijzen ten einde den handelaren vrijheid te geven, al naar gelang der locale toestanden en gebruiken, den koopers meer of minder reductie toe te staan.

De Amerikanen hebben echter aan dezen ongezonden toestand een einde gemaakt. In plaats van 150 dollars voor de 1^c klasse machines te vragen, welke prijs zelden of nooit door de koopers werd betaald, noteerden zij ze eenvoudig-weg op 100 dollars, welk bedrag de eigenlijke koopwaarde dier machines vertegenwoordigde.

De nieuwe 1897 prijscouranten uit Amerika brachten dan ook al eenigen schrik onder de koopers van Engelsche machines. Bij vergelijking scheen het dat Amerika zooveel goedkooper produceerde en dat men de Engelsche rijwielen te duur betaalde.

Men hield echter geen rekening met de omstandigheid, dat de Engelsche prijzen zelden werden betaald, terwijl aan die der Amerikaansche prijscouranten de hand werd gehouden.

Hadden dus eenige Engelsche fabrieken, welke haar fabrikaat gewoonlijk beneden catalogusprijs verkoopen, er in tijds voor gezorgd, dat ook haar prijscouranten de werkelijke verkoopwaarde der machines juister hadden weergegeven, dan zou de prijsverlaging, waarvan thans sprake is, niet zoo enorm gauw hebben kunnen geschieden.

* _* *

En nu volgt er nòg iets.

Toen eenige groote Amerikaansche fabrieken bleken goede winsten af te werpen, verrezen in de Nieuwe Wereld de rijwielfabrieken als paddestoelen uit den grond. Met de oprichting van een rijwielfabriek meende men een goudmijn te stichten; kapitaal in overvloed was er voor deze ondernemingen te vinden.

Het resultaat is geweest, dat er in Amerika, met zijne reusachtige fabrieken met automatische machinerieën en massa-productie, weldra overproductie ontstond en er daar ter plaatse geen genoeg-

[p. 24]

zame afnemers meer gevonden konden worden. Om een nieuw débouchée te vinden, verscheepte men toen de machines in groote hoeveelheden naar Europa, en het is ons bekend dat op dit oogenblik in de entrepôts van Engelsche en Duitsche havens duizenden Amerikaansche machines zijn opgeslagen, die op goed geluk of op speculatie naar Europa werden geëxpedieerd in de hoop om door buitengewoon lage aanbiedingen koopers te vinden. Ja, wij weten zelfs, dat er zich thans in Holland de reiziger eener Amerikaansche fabriek bevindt, die honderden machines heeft meegebracht en ze zelfs beneden fabrieksprijs te koop aanbiedt, omdat als de fabriek in Amerika geen geldt ziet, ze onmogelijk kan worden opengehouden.

Deze Amerikaansche overproductie is dus de oorzaak van een nieuwen schrik in de prijzen der Engelsche machines geweest.

* _* *

Maar nu hebben wij nog op een derde feit te wijzen.

De Pope Manufacturing Co. heeft enkele weken geleden, nu de drukte van het eerste seizoen over is, de prijzen harer Columbia's van 100 tot 80 dollar teruggebracht.

Dit voorbeeld van een leading-fabriek zal wel tengevolge moeten hebben, dat andere Amerikaansche merken in het na-seizoen eveneens naar beneden zullen gaan.

En deze mogelijkheid heeft den laatsten stoot aan een groote verwarring op de prijzenmarkt gegeven.

Het schijnt, dat de geruchten van de overzijde van den Oceaan eenige Engelsche maatschappijen de vrees om het hart hebben doen slaan.

In Coventry en Birmingham, de centra der rijwielindustrie van Engeland, heeft zich onder de, in minder gunstige financieele omstandigheden verkeerende fabrieken een paniek geopenbaard. En de weeromstuit van deze paniek schijnt ook de directeuren der Whitworth-fabriek naar het hoofd te zijn geslagen. Plotseling, als een donderslag in een onbewolkte zomerlucht, annonceeren zij, dat hunne machines, die voor £ 29 genoteerd stonden voortaan voor £ 16 verkocht zullen worden!

Dit is nu eigenlijk in korte woorden alles wat er gebeurd is en wat aanleiding heeft gegeven tot de malle berichten, dat men binnenkort 1^e klasse machines voor f 60.- zal kunnen koopen!!

* _* *

Wij merken evenwel op, dat de Whitworth-fabriek nooit een schitterende geldbelegging is geweest en dat zij in haar strijd om

[p. 25]

het bestaan heel wat strubbelingen heeft doorleefd. Op de financieele markt heeft zij dan ook nooit de leiding aangegeven. Hare plotselinge prijsverlaging is dus wederom niets anders als een hernieuwde ‘coup de désespoir’. Want een fabriek, die kans ziet hare machines voor £ 29 te verkoopen, zal er niet vrijwillig toe overgaan, ze tot £ 16 te reduceeren en zich aan het wantrouwen van het publiek prijs te geven.

Deze maatregel schijnt dus voor genoemde fabriek de beteekenis te hebben ‘er op of er onder’. Zij meent wel, dat haar omzet door deze prijsverlaging zal vergrooten, en ook wat zij thans minder voor elke machine afzonderlijk ontvangt, zal worden ingehaald door hetgeen ze nu op een meerder aantal machines zal verdienen. Maar het blijft natuurlijk de vraag of zij deze prijsverlaging op den duur zal kunnen volhouden zonder schade voor grondstof en afwerking van haar fabrikaat.

Zullen nu de andere groote Engelsche fabrieken dit voorbeeld van de Whitworth volgen? Wij gelooven van niet. Wel veronderstellen wij, dat eenige kleinere met de paniek zullen meegaan. Maar de groote werkelijk 1^e klasse fabriek, die thans nog zoo volop werk hebben, dat zij op hun orders ten achter zijn, zullen er natuurlijk niet aan denken vooreerst hare prijzen te verlagen. Zij weten, dat haar artikelen een zekere waarde op de markt vertegenwoordigen, en zoolang zij door het publiek in de gelegenheid worden gesteld hare noteeringen te handhaven, zullen zij niet vrijwillig tot een prijsreductie overgaan.

Wat het volgend jaar zal gebeuren, ligt nu nog in het duister, en is ook niet op te maken uit de verschijnselen van den dag. Want deze verschijnselen vinden hun oorzaak in een groote verwarring op de markt - een verwarring, die het gevolg is van geheel van elkander onafhankelijke oorzaken. Men is het hoofd een weinig kwijt, zooals wel meer bij panieken gebeurt, en daarom kunnen de prijzen, die thans in een oogenblik van schrik genoteerd worden, niet gelden als een leiddraad voor de toekomst.

Onze nationale industrie zal, in alle geval, onder het gebeurde in Amerika en Engeland niet lijden: onze Hollandsche fabrieken zitten nog druk in de orders en zijn zelfs op haar bestellingen ten achter. Zij hebben dus geen enkele reden om vrijwillig de prijzen te verlagen.

Wij denken, dat het in de toekomst gaan zal zooals het tot heden ook is gegaan, nl. dat men voor een goed rijwiel, geconstrueerd door knappe ingenieurs, door goede werklieden uit goed materiaal vervaardigd, altijd een goeden prijs zal moeten blijven betalen.

[p. 26]

Dat een 1^e klasse machine voor f 60 zou kunnen geleverd worden, zal wel tot de onmogelijkheden blijven behooren, zoolang een rijwiel niet door toovenaars maar door menschen wordt vervaardigd.

Men late zich dus niet door opgeschroefde berichten van niet-deskundige schrijvers het hoofd op hol brengen, maar men blijve kalm.