Brieven. Deel 5. Minnebrieven-tyd 1861

X.

Woensdag morgen.
[Poststempel: Amsterdam 29 Maart 1861].

Lieve beste Tine. Ik kryg daar je briefje van gisteren met het viooltje. Het spyt my innig dat je zoo melancolique bent, maar dat zal physique wezen. Wat helpt het my nu of ik je 100 maal schryf: houd je goed, tracht maar uit te houden, enz. Ik heb ook tegenheden maar ik wurm voort. Nu dring je my om vóór 10 april weer by een te wezen. Dat valt my heel hard. Niet omdat ik er niet aan hecht, maar juist omdat ik er zooveel aan hecht om by u te zyn dat ik dadelyk thuis kwam met of zonder den datum van 10 april. Ik verzeker je dat als ik naar huis verlang het niet om een datum is. Dacht je dat ik weg zou blyven als ik komen kon? Het geld waarmede ik de reis zou gedaan hebben om thuis te komen, heb ik u gezonden. Wat kon ik meer doen? Ik bewonder

[p. 51]

my dat ik het nog uithoud. Te Rotterdam heb ik betaald. In den Haag niet, en hoe ik hier weg komen zal, weet ik niet. Ik ben in 't Poolsche Koffiehuis, je weet hoe logementskosten oploopen, welnu, ik heb nog één gulden. En in weerwil daarvan was ik opgeruimd, en had hoop op uitkomst. Daar kryg ik nu je verdrietigen brief van gisteren, en dat aandringen op 10 april. Ik kan je verzekeren dat ik innig naar huis verlang ook buiten dien gedenkdag. Ik verzeker je dat ik bly zal wezen als ik thuis kan komen ook al was 't 2 of 6 of 12 april. Ook schryf je dat dat andere je niet schelen kan... goed... als je maar niet verlangt dat ik het mooi vind of deugdzaam of braaf. Ik vind het eenvoudig flaauw en onpleizierig, anders niet.

Ik sloof my uit en slik veel. Ik heb je al de beschryvingen daarvan gespaard, hopende dat te vergoelyken voor je gevoel, door eindelyk een goeden uitslag daarby te kunnen geven. In die hoop ben ik nog, maar als ik dan zulke lamme verdrietige brieven kryg maak je 't my moeielyk. Dat je zware dagen hebt, weet ik. Ik lyd daaronder genoeg... maar ik lig ook niet op rozen. Als je wist wat my die f 25 en die f 60 gekost heeft, zou je nu niet my als 't ware aansporen door my datums te stellen. Je geeft den laatsten

[p. 52]

op als decisie om te verhuizen, en 10 april als een wensch om thuis te komen. Welnu als ik kan zal ik je zenden [geld voor het verhuizen, namelyk] ook al waar er geen kwestie van den laatsten, en als ik kan kom ik thuis ook al waar er geen kwestie van 10 april. God weet, dat ik zulke aansporing niet noodig heb. 't Is my heel bitter.

Ik smeek je den boel gaande te houden. Ik ben tegen verhuizen. Als ik kans zie zal ik u naar den Haag brengen.

Volgens van Straten (en ook volgens de brieven die hy my voorlas) is de schuld van 't uitstellen der inschryving te wyten aan van Vloten, die, toen alles klaar was, en den dag toen het stuk in zee zou gaan, op eens nog eerst wilde confereeren. Van Straten is er kwaad om. Hy wil nog altyd. Heden spreekt hy met Veth, - maar de heele positie is zoo gecompliceerd vooral door de aanbieding van den minister om naar Indie te gaan - of wel het wachten op den nieuwen Gouverneur-Generaal - dat ik je niet alles kan vertellen. Ik moet geduld hebben.

Wy zeggen dikwyls: het is erger geweest. Welnu, dat is thans de waarheid. Ik ben wel met Rochussen. Als van Zuylen, G.G. wordt, dat nog mogelyk is zoolang er geen ander benoemd is, zou hy my steunen. De tegenwoordige

[p. 53]

minister van Koloniën wil my helpen (schoon niet royaal, maar enfin 't is toch iets). Van Straten wil de zaak van de inschryving weer opvatten. De wyze hoe is wel weer niet geheel naar myn zin, maar 't is toch weer wat. Zie je, alles saamgenomen broeit er wat, moet je nu, na zoolang geduld en lyden, ongeduldig worden? 't Is wezenlyk waar dat alles erger geweest is.

Ik ben nu weer in Amst, en in Polen. Het publiekje in dat koffiehnis is heel vriendelyk. Iedereen kent my. Siet is heel hartelyk en zelfs hartstogtelyk. Daar komt my in eens wat in den zin. Is dat ook de reden van je onnoodig aandringen? Zeg 't eens opregt. Ik beken dat ik veel van haar houd. Tine, kind, hoe kan je zoo achteruitgaan? En ik zeg haar altyd dat je daarboven bent! Zul je my nu een démenti geven? Had ik je al geschreven dat ik een brief heb gekregen van Ottilie te Cassel? Dat is ook een hartstogtelyk kopje, maar als je de brieven leest, zal je zien dat zy gedurig over u spreekt. Ook Siet verlangt naar je. Ik zeide haar gisteren dat als zy by ons kon wezen, zy gaauw zich meer aan u dan aan my zou hechten. Zie je, zoo doe ik voor u, en nu ga jy op eens worden als een ander. Ik voel my door het vurig gestel van Siet zeer aangetrokken want, noch voor haar, noch voor my

[p. 54]

zelf, zoek ik deugd in flaauwheid van temperament, maar nooit heb ik u een haarbreed opgeofferd noch in myne gedachten noch in myne gesprekken. Je zult het zien uit Ottilie's brieven, hoe zy over je spreekt. Dat moet toch een weerslag zyn van de indrukken die ik haar over u heb medegedeeld. Lieve, ik wou dat je my daarin vry liet. Je waagt er niets by, integendeel.

Abrahamsz gaat in April weer naar zee. De meisjes, Anna en Siet leeren nu op myn aandrang om een examen te kunnen doen. Anna is ten huwelyk gevraagd door een jongen dominé, maar 't is afgesprongen ik geloof door haar weifelen. Zy weet niet wat zy wil. Ja, neen, neen, ja. Zy is gedecideerd de minste van de drie, zoowel in kennis als oordeel. Catharina is een soliede opregte knappe meid, wy hebben haar miskend. Siet is de persoon die naar myn idee, het meest op my lykt. Zy hecht zich dan ook geheel aan my, en 't kind zegt er altyd by: als Everdine het hebben wil. Wyt dit nu haar niet; ik heb haar in den waan gebragt dat wy boven een gewoon huwelyk stonden.

't Is zonderling hoe my onder 't schryven wordt ingegeven dat je jaloersch bent, en dat uwe melancholie weer voortspruit uit myn verblyf te Amsterdam. Ik beken dat ik veel van Siet houd, dat

[p. 55]

ik graag by haar ben, ik kan eene aanhankelykheid als de hare niet terugstooten, maar ik ben niet daarvoor naar Amsterdam gegaan. Ik ben hier gekomen om het ware te hooren van de inschryvingszaak, om te beslissen over het naar de Oost gaan.

Nu lieve, ik ben niet boos op je, maar wel verdrietig. Ik doe wat ik kan. Dank de beste kinderen voor het bloempje, dat is heel lief. Zoodra ik wat weet, schryf ik, en als ik wat geld heb zal ik het zenden. Ik zal doen wat ik kan.