Brieven. Deel 4. De Havelaar verschenen 1860

[p. 170]

LVI.

Zaturdag avond.
(27 Oktober? 1860.)

Lieve hart! Als je niet myn beste meid was schreef ik je niet, want ik heb het razend drok. Niet juist omdat ik zooveel werk, maar ik ontvang zooveel indrukken waaraan ik moet beantwoorden, dat ik het byna niet kan uithouden. Ik betreur het hartelyk dat ik je niet alles kan meedeelen. Het succes van dat boek loopt in 't gekke. Gister een brief van Gent, van een advokaat die het in 't fransch vertaalt. Alleen het byhouden van de korrespondentie met de vertalers, fransch, duitsch en engelsch houdt my den halven dag bezig. Dan gaat er geen dag om dat ik niet drie vier courantartikels te beantwoorden heb, of althans te beoordeelen of ik antwoorden zal. Meestal antwoord ik niet, en bepaal my tot het observeren van den gang der zaken. In den Arnhemmer is een stryd over my. Zekere heer L. verdedigt my flink. Ik weet niet wie hy is, maar 't is een dappere stryder en hy schryft goed.

Verbeeld je nu eens dat ze in Leeuwarden, buiten my om, my tot kandidaat hebben gesteld voor de 2^de Kamer, maar er staat dat ik een Fries ben. Ik moet daartegen protesteren, want

[p. 171]

myne tegenstanders zouden zeggen dat ik dat had voorgegeven om by de friezen lakko (?) te zyn. Ik ben benieuwd wat je zeggen zult van den Tydspiegel, die kryg je over een paar dagen. Dat stuk zal sommigen een zotterny schynen, en aan anderen een diepe bitterheid. Zooals ik gewoonlyk doe, komt het eigenlyke heel op het laatst.

[Dit stuk is later opgenomen in de Ideën onder nummer 527.]

Heden had ik weer een aangename ontmoeting. Weet je dat ik je verteld heb dat ik eens gereisd heb met den jongen van Straten, die een huwelyksreisje deed met zyne vrouw? Welnu, die is my komen opzoeken, allerhartelykst. Nu, hartelyk zyn veel menschen, en wat het aandoenlykste is, ieder vraagt naar u. Maar het aardigste was dat hy zeide dat zyne vrouw, toen zy den M.H. had gelezen, gezegd had: ‘dat kan niemand anders zyn dan die heer met wien wy gereisd hebben.’ Is dat niet aardig? Ze hadden myn naam vergeten, maar stelden vast dat ik het was.

[Tydens zyn verloftyd was Dek eens op reis naar Antwerpen en maakte onderweg kennis met den heer Van Straten en zyn jonge vrouw, zonder dat men elkanders naam te weten kwam. Nog kortelings had ik het genoegen den heer Van Straten te spreken, die my toen uitvoerig het voorgevallene vertelde. Toon, ge-

[p. 172]

sprek en handelingen van Dek nu waren zoo frappant geweest dat mevrouw V.S. na het lezen van den Max Havelaar zeker meende te zyn dat de schryver niemand anders kon wezen dan hun reisgenoot van den winter van 1853.]

Toen is van Straten aan 't zoeken gegaan. Hy vraagde my dadelyk te dineren etc. allerliefst. Ik zal er heen gaan, schoon ik eigenlyk voor dusdanige relatien geen tyd heb. Ik ben ook ten achteren by prof. Veth, doch ik moet er weldra heen, om nog eens te praten over v. Lennep. Ik gis dat ik zal moeten procederen. Oordeel nu of ik weg kan? Ook kan ik niet weg nu de holl. couranten zoo beginnen te mousseren. Liefje, ik kwam zoo gaarne eens tehuis, al ware 't maar om den heer v.Vl. te spreken. Zeg hem dat ik proberen zal dat eerstdaags te doen, maar ik zit wat schraal. Ik hoop evenwel dat ik u voor uit^o, de fr. 400 kan zenden. Wees niet bezorgd. Ik denk byna zeker ja.

Ik hoor dat Jan den winter hier wil doorbrengen. Heeft hy gezegd dat die f 1000 van hem zyn? Dan is 't vreemd dat Veenstra er my om maant.

De heer de Mooy is by my geweest, en raad eens wie meer? Dat raad je nooit, want als je nu eens alle 1000 mill. menschen opnoemt die je meent dat op de wereld zyn, dan ben je er nog

[p. 173]

niet. Ga nu je gang maar. 't Is iemand die volgens jou al lang dood is: Kees de Mooy. Hy is officier van gezondheid te Middelburg en ziet er lief en flink uit. Hoe vind je dat? Hy had nog een portefeuille in zyn zak met borduursel van jou en een versje van my toen hy van Poerworedjo vertrok. Is dat niet aardig?

Ik kom veel by de meisjes A. Dat is myn eenige verstrooying. Ik

[Het vervolg van dezen brief ontbreekt.]