Brieven. Deel 4. De Havelaar verschenen 1860

XLI.

Amsterdam, maandag.
(28 aug.? 1860)

Lieve beste kind! Gister morgen kreeg ik een telegram van Thieme boekverkooper in Arnhem, die my belet vraagde tegen zeven uur 's avonds.

Ik heb hem gewacht. Hy bracht my brieven van verschillende personen die my vraagden om

[p. 123]

te schryven. 't Is een ware rage, 't gaat tot in 't komieke. O, zei Thieme, ik wou dat ik maar uwe particuliere briefjes had om uit te geven. Enfin, ik heb beloofd voor den Spectator, voor Tydspiegel, voor ik weet niet wat. Ik heb alles aangenomen, want ik moet wat werken. Ik sta er op om Veenstra zyn geld terug te geven. Toen ik aan Thieme vertelde dat ik wel eens in den brand zat, zei hy: dat is uw eigen schuld, er is geen een boekhandelaar die het zich niet tot een eer rekenen zal u geld te geven, gy hebt een schat in uwe pen, enz. enz. Ik heb nu embarras de choix, want Nygh te Rotterdam wil ook hebben. Maar 't is goed, ik zal ze allen helpen, want er moet geld zyn. De hoofdzaak is dat Veenstra inziet dat Jan verkeerd doet my in den steek te laten, want dat ik als er maar kalmte is wel wat verdienen kan.

Maar lieve schat nu heb ik u iets te zeggen wat my zwaar valt. Ik begin te beseffen dat ik niet thuis mag komen. Als ik u en de kinderen zie, begin ik weer als vroeger met u te praten, en ik epancheer my te veel. Ik word uitgenoodigd door Ds. de Keyzer om in Arnhem te komen, en door anderen naar den Haag te gaan.

Ik denk dat ik een kort besluit zal nemen en hier voor eene maand een kamer huren. Anders,

[p. 124]

gezegd, u niet weer te zien voor ik die f 1000 van Veenstra heb ingehaald. Ik heb nu een beetje inspiratie, en als ik thuis kom word ik weer leeg. 't Is hard, want ik had my zoo innig verheugd over 't weerzien. En als ik nu zeide, ik kom, doch maar een dag of twee, dat is toch het regte niet. Dat vind ik ook verdrietig.

Lieve hart, zeg me of ge 't goed vindt dat ik my hier aan 't werk zet? Ik wenschte een of twee maanden zoo te werken dat er nooit geen kwestie meer kan zyn van zulke verschrikkelyke geldverlegenheid als byv. onlangs. Ik zie er kans toe, maar dan moet ik niet eerst naar huis. Ik weet hoe dat dan gaat.

Doe naar goeddunken met verhuizen enz. Als het nu beslist is dat ik hier blyf, dan kun je by 't huren er op rekenen dat ik er niet ben, dat geeft gemak in de keus. Kom ik dan, dan zal ik me wel redden.

Ik schreef u gisteren dat de Max nog altyd steeg. Dat is waar.... en het moet nog erger worden. Het moet een compleet standje worden. Ik ben gisteren in het park geweest, en heb duidelyk gemerkt dat men er op liep om my te zien. Een meisje van een jaar of twaalf, die by eene familie hoorde die er zeer lief en deftig uitzag, en die den geheelen tyd naar my gekeken

[p. 125]

had, wandelde my voorby. Het kind zag my strak aan, en toen ze by myn tafeltje was stak ze haar handje uit. Ik gaf haar de hand en was inderdaad getoucheerd. Zy werd zoo rood als een kers, en ik was waarachtig ook verlegen. Thieme, de uitgever, die by my zat, vond het zoo komiek, want hy zag duidelyk dat ik het kind niet kende. Ook had de familie, die vooruit liep, my wel sterk aangezien, maar niet gegroet. Hy merkte zeker aan my ook dat het een gekke historie was, en vraagde naar uitlegging. Wy hadden natuurlyk gesproken over schryven en betaling enz., en ik had gezegd dat het my zoo stuitte voor geld te schryven, ‘ziedaar het honorarium dat ik begeeren zou’ zei ik. En 't was waar ook! Vind je dat niet aardig?

En het schynen vooral de dames te zyn die ik op myn hand heb. Ik hoop dat er iets goeds uit voortkomt en ik denk het wel. Laat my maar begaan.

Ook heb ik een malle relatie met eene dame die over my woont. Dat mensch geeft my alle morgens een kushand. 't Is een vrouw die pas kort geleden getrouwd is, maar het schynt tegen haar zin.

Lieve hart, ik heb er zoo innig mee te doen dat ik u niet zoo gaauw zien zal als ik dacht, maar ik geloof dat het moet.

[p. 126]

Ik prefereer Amsterdam om de meerdere vryheid. Overal is het meer petite ville. Hoe het zy ik zal me aan 't werk zetten.

Liefje, je hoeft niet te frankeren, en ik zal er ook niet om geven. Ik meen maar dat je geen moeite moet doen of eene course om een postzegel. Ik heb nu geld en jy voorloopig ook.

Order: 1^o. Een goed corset koopen.

2^o. Je zwarte japon heel netjes laten maken. Als je meer zy noodig hebt, koop dan, 't is in de passage op den hoek van de dwarsstraat. De zyde was de duurste soort. Heb je geen geld genoeg om zy te koopen, schryf my dan, ik zal het sturen. Doe dat nu!

3^o. Geef het menschdom een present voor my, ook Hortense, omdat ik nu niet thuis kom en zy dan teleurgesteld zouden zyn.

Heden zend ik u de Gids tweede gedeelte.

Lieve hart, hoe zou je 't vinden eens een dokter te raadplegen over uw rug? Maar wie? Vraag aan Mevr. v.Vl. wie haar dokter is.

Ik word geïnformeerd dat er nog verscheidene brillante aankondigingen van M.H. zullen uitkomen.

't Is me onmogelyk u alles mede te deelen wat ik er van hoor. De heer van Maanen, president van het hof zat in de spoor. Men vroeg hem of

[p. 127]

hy het gelezen had. Hy zeide: gelezen niet, maar verslonden!

Waar ik kom is men beleefd. Als ik een sigaar wil opsteken, geeft ieder my een lucifer. 't Is grappig! En ieder vraagt naar ú. Jy hebt een heerlyke impressie gemaakt, en juist naar waarheid! De menschen spreken familiair van Tine en kleine Max. Die kwaaie jongen is al zoo by 't publiek geïntroduceerd dat hy nooit een verdere rekommandatie zal noodig hebben. Ja, ik ben overtuigd dat als wy kwamen te vallen onze lieve kinderen door de natie zouden worden aangenomen. Had ik niet gelyk toen ik zeide: ik zal ze een adelbrief geven!?? 't Is precies zoo geloopen.

Maar heb ik nu ook niet gelyk dat ik het schelden van Jan niet meer verdraag? Bodenheim (die N.B. een woekeraar is) is beleefd en zelfs hartelyk, en myn eigen broer is grof. Ik ben er dan ook glad overheen en verdraag het niet meer.

Wees opgeruimd, beste kind, ik ben het ook. Kus het menschdom, en maak het goed dat ik niet tehuis ben gekomen.

Toch weet ik niet wat ik doe, misschien ga ik ineens op de spoor zitten. Dat kan zoo opeens komen.

Wanneer ik je niet schryf omdat ik zooals laatst er zoo mee te doen had dat ik je geen geld kon

[p. 128]

zenden dan is dat heel akelig, maar als ik je weinig schryf omdat ik het drok heb, zooals nu het geval is, dan is dat een goed teeken, hoor je! Dag beste schat, dag engel! Denk eens ernstig aan uw rug. Ik heb er zoo mee te doen. Als het schryven u hindert voor uw rug, schryf dan maar kort, maar anders veel. Uwe brieven kunnen nooit te lang zyn. Dag beste beste kind.