Brieven. Deel 3. Het ontstaan van den Max Havelaar 1859

[p. 55]

VI.

Brussel 8 Sept.
donderdag avond.

Lieve Tine! Ik ontvang daar uw brief van den zesden met den ingesloten van van Heeckeren! Adderengebroedsel ... om ook eens met ‘den Heer’ te spreken.

Toch is er iets komieks in zoo'n brief, maar let wel op dat die menschen geen hand uitsteken, let wel op dat er telkens nog iets aan de voorwaarden mankeert, telkens moet er nog een offer aan hunne infame piedestalzucht gebracht worden... En attendant, laten ze u by een ander logeeren, en als gy voortgingt te doen wat zy vragen, als ze u dan eindelyk genoeg hadden vertrapt en vernederd en gescholden, als ze al uw vel hadden afgevild, en al uw vleesch hadden uitgebrand (in naam van den Heer der Smeerlappen) dan zouden ze u ... een wissel geven op dien Heer!

Lieve goede Tine, ik wist het wel dat uw briefje te 's Hage geschreven, niet helpen zou. Hoor eens, de zaak is nu zóó. Geloof my, van hulp van die zyde komt niets. Wacht het geld van dat vervloekte grootboek af. Zend aan Chateleux wat hem toekomt. Geef Jan zyne honderd gulden. Ik hoop dat er nog eene kleinigheid over is. We zullen dan zien wat daarmede te doen is

[p. 56]

om my hier staande te houden voor een tydje. Heeft Jan dien brief van v.H. gelezen en is hy niet verontwaardigd?

Uw briefje blykt in groote aandoening geschreven over het voorstel van v.H. Lieve, geloof me toch, er is aan die ellendelingen niets verbeurd. Gy zegt: ‘als ik het niet aanneem trekken zy zich terug.’ Zy kunnen niets terugtrekken, want zy zouden niets gedaan hebben. Je hebt het immers zelf gezien. Wat hebben zy gedaan toen gy in Maastricht alleen waart, wat toen ge op Kedong waart? Compromitteerende informatien genomen! Wat hebben zy gedaan toen gy dat bittere briefje uit 's Hage aan my geschreven hadt? Niets! Geloof me toch, lieve beste, het zyn gewone heel ligt te doorziene huichelaars, die Heere, Heere roepen. Denk toch niet, dat als ge v.H. niet antwoordt, dat ge iets risqueert of opoffert. Het is schynheilig kwaadaardig gebroedsel. Tracht die zaak van het grootboek te termineeren, en laat dan die ellendelingen voor wat ze zyn. Geef hun toch niet verder de goedkoope triomf u te martelen. Schryf hun ronduit dat ge hun schynheilig gewawel moede zyt.

Ik schryf den ganschen dag aan myn Eerlooze.

[Dit was oorspronkelyk de titel van het tooneelstuk dat later ‘De Bruid daarboven’ genoemd werd.]

[p. 57]

Ik heb idee dat ik daarvan iets maak, en als ik slaag, schryf ik meer.

Myn vriend Deprez kwam heden avond my opzoeken. Hy heeft de zaak van dien Engelschman afgewezen, omdat hy hier zyn zaak niet wil opgeven. Het schynt hem heel goed te gaan.

Die brief van v.H. schiet my in den lach. Hoe kun je je dat aantrekken? Ik meen uit het oogpunt dat je iets verbeuren zou als je zyn voorstel afslaat. Die vent schynt een compleet stelsel van espionnage uitteoefenen. 't Is walgelyk!

Wat praat hy dat hy u gewaarschuwd heeft? Wanneer, tegen wat? Ik weet daar niets van. Arme Tine, die niet met ‘den Heere’ wandelt!

Ik ken dat soort van volk, het is een zoo afgezaagde type dat men zich wachten zou er een in een roman te zetten.

Ja, wèl is de type oud. De vrienden van Job hooren er toe en dat is de oudste roman van de wereld.

Dag beste lieve Tine. Hoe het gaat wy zullen nog maar niet scheiden. Niet omdat het er voor ons iets op aankomt of wy getrouwd zyn of niet, maar om dat volk die satisfacte niet te geven. Het zou maar dubbele moeite zyn om weer by elkaar te komen. Dag beste Tine! Kus de lieve kinderen.

[p. 58]

Wat beduidt het oordeel van menschen die ons willen laten scheiden?