Ideën III

637.

Doch al ware toevalliger-wyze 't laagstellen van 'n kunstenaar, inderdaad - en zonder vergelyking met hooger - verdiend, al hadden wy te doen met 'n brekebeen, dan nog voegen èn die vergelyking èn dat verwyt geenszins hem, die van den Meester niets wist optevangen dan 't voorwendsel tot neerhalen van 'n ander. Boileau loog door onvolledigheid - halve waarheid is géén waarheid - toen-i de Kunst moeielyk noemde, en Kritiek 'n lichte taak. Hy wist wel beter, maar... och, zoo'n vers!

Zéker wist-i beter! Indien maat en rym wat williger waren geweest op den ongelukkigen dag toen dat dicton hem uit de pen kroop - met 't alleronpleizierigst vooruitzicht, 'n paar eeuwen lang te worden misbruikt - zoud-i in de eerste plaats de gemakkelyke Kritiek hebben gebrandmerkt als verkeerde onbevoegde ploertenkritiek. En vervolgens hadde hy verzekerd, dat de ware, echte Kritiek niet alleen tot de ‘difficile’ kunsten behoort, maar daaronder een der moeielyksten is. ^#

# Noot van 1876. Waarschynlyk heeft boileau, die in z'n dubbele hoedanigheid van Franschman en verzensmid wel 'n beetje gerechtigd was om niet precies te weten wat-i zei, het woord critique uitsluitend opgevat in den zin van: aanmerkingen maken, gispen, afkeuren. Ook ten-onzent neemt de verkeerde opvatting van dit woord dagelyks toe, tot ergernis van wie er meer in zoekt, of wat anders. Zuivere grondige gepaste, en dus nuttige, Kritiek heeft de strekking den lezer of toeschouwer den weg te wyzen tot begrypen, waardeeren en genieten van 'n kunstvoortbrengsel. Hiertoe wordt waarlyk iets meer vereischt dan 't sprokkelen van fouten, al zy 't dan dat ook 't aanwyzen van verkeerdheden - vooral van de tendencieuze - daarby kan te-pas komen.