Volledige werken. Deel 23. Brieven en dokumenten uit de jaren 1884-1886
(1993)– Multatuli– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 520]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[1885
|
Wod(an) | God | wadde |
gaelic | wed | |
Guad | spaansch | water |
Gallier | Waal, Wallon | |
galaten, gallicie | Wales, welch | |
garder | ||
gaarde,- | garder | |
garen- | bewaren. | |
gordyn.- | ||
Guilielm.- | Willem | |
Geul- | wèl wave | |
golf. welle | uileput. | |
nimwn- | ||
gaelf | welf- | |
Edgar | Edward- | |
gordyn | ||
german | Herman- | |
guerre | war- | |
cher | waard- |
goal, wall (?)- | { guivre = vipera } | ||
{ gaîne vagina } | |||
gant | hand- | { zie Littré in voce: bigarrer } | |
gauffre | wafer, wafel- | ||
guêpe, | wesp- | ||
gualther(us) | } Walter | ||
gauthier. | } Walter | ||
spugen | spuwen | ||
dragen | draw | ||
zagen | saw | ||
go | went | ||
leven | lyk, lik, lichaam | ||
likdoorn | |||
awful | ache | akelig, ach | |
hekel- | |||
gipfel = wipfel | gisela Willis | ||
fowl | vogel | ||
saw | zag - (zien) | ||
zorg | sorrow | ||
morgen | morrow | ||
follow | volgen | ||
vercor = | vreezen |
Volgens bilderdyk:
schorsenelen (neren) stammen viā Spanje uit Afrika
‘Man benutzte sie anfänglich wegen ihrer angeblichen Heilkräfte gegen den Bisz einer giftigen Schlange, Scurzo genannt woher sie seit dem 16 Jahrhundert den Namen erhielt.’-*)
‘Die Schalotten haben ihren Namen von der Stadt Askalon in Palestina.’-**)
Vertalingen
*) Men gebruikte haar aanvankelijk voor haar vermeende geneeskracht tegen de beet van een giftige slang, Scurzo genaamd, en daaraan ontleende zij sedert de zestiende eeuw haar naam. (du.)
**) Sjalotten zijn genoemd naar de stad Askalon in Palestina.
borrow | burgt, borg |
(bergen) | |
hout | woud, walt |
wold- | |
(ge)heel | (w)hole |
schuw | schuchter- |
vague, Woge, wave-
woensdag, goensdag
Volgens Zürcher Limburgsch en Vlaamsch dialect, ook in oude Kronieken.-
Coen(raad), cunning, koning-
alkoof.-
machen Sie das einem Anderen weiszGa naar eind1. (= wit)
- eber = beer, ever
Volgens Herr Büttner, uit aanteekeningen by 't Gemeente bestuur.
Hoogte volgens barometerberekeningen
Mainz | 278 | |
Bingen | 253 | hessische voeten boven de zee |
Ingelheim | 347 | |
SteigGa naar eind2. | 450 | |
_____ | ||
Alzoo: |
Rhynhoogte tusschen M. & B. 278 + 253/2
= | 265 Hess. voeten | |
Steig | 450 Hess. voeten | |
_____ | ||
185 Hess. voeten | ligging van ons huis boven den Ryn.- |
alkove Numeri XXV, 8 |
zie V.D. Palm B.v.d.JGa naar eind3. I, 352- |
Gekleurd glas Th. Felmer Acker, no. 1 Mainz- |
Jesus Sirach (sir)- |
βασιλευς baas (Bozzaris) |
Bosnie- |
Selbstthätige Luft. |
reinigende Zimmerfontainen by F.E. Schlesinger Gotha illustrierter Catalog- |
Patent Bade-Einrichtung- |
transportable Bade- und douche Apparate, Bidets, Closets, &c. illustrierte Preiscourant |
Zeppernick & Hartz, Berlin S.W. Zimmerstr. 97 |
Serben (Sir |
Janitschar- |
Hühner Augen hörner - augen (hoorn hornir Sigfrid)- |
Efraim = Abraham |
zie Hozea- |
Ali = El- |
puer = bub (pubertas)- |
‘myl op zeven’ |
N.v.d.D. Zondagsbl. 11 Jani 1885 |
‘waar wilt gy’ (op de hei zynde) ‘heen? Naar Limburg of naar brabant, langs dan weg van Mill op Sevenum (myl op zeven) of in de schoone hei tusschen Ede en Wolfhezen?’- |
Simplicius Simplicissimus bei Wiegand in Leipzig (1848)- |
Van Soest. Vergadering Ind. Genootschap (N.v.d.D. 5 Maart 1885)
‘Volgens den minister De Waal zyn van 1831 tot 1878 ruim 100 millioen uit Indie aan Nederland verstrekt.’- |
Kiøbenhavn |
ø hagen- |
snaar, snoer, (nervus, νεὐρον = |
koord, touw, bindsel, eerst later: nerf (fransch) = zenuw en spier |
kriechen kruipen |
krauchen |
(Was kraucht sich da im Busch herum. Ich glaub' es ist Napoleum)- |
Sickern, s(z)ypelen
s(z)iepelen- |
Feuerbach, Actenmäszige Darstellung merkwürdiger VerbrechenGa naar eind4.- |
uit gedane onderzoekingen (?) blykt dat er in 10 cubiekcentimeter lucht (10 cm3?) bacteriën zyn: |
op de Berner Alpen op 'n hoogte van 2500 meter boven zee: geene boven 'n meer ter hoogte van 560 meter boven de zee |
(waar?) | 21 |
in 'n kamer van een in dit meer gelegen hotel | 600 |
in 'n Park te Parys | 7900 |
in de Rue de Rivoli | 55000 |
in zeelucht | 5 |
in lucht aan de kust by zeewind | ImGa naar eind5. |
in lucht aan de kust by landwind (waar?) | 60- |
luik |
er stiess die Thür einer Lücke (u?) aufGa naar eind6. |
alzoo Lüke, luik = opening en waarsch. ‘deur’ ook- |
duitsch & eng. rym- |
uitwyden (ei?)- |
‘onbewimpeld’ |
(Knaben mit bewimpelten SpannenGa naar eind7. |
das Kind gedeiht z.d. E. Freude-Ga naar eind8. |
overdryving = poëzie- |
societeitspraatjes |
{ik weet er alles van } |
{ik ga er van door } - |
diagonaal (specialistery)- |
uittreksel, recensien, compte rendu- |
zeewaardig (vaardig)- |
hart o.d. riem steken- |
‘och, ma'ame van Cromphant ça est excellent contre l'ordure’ (lisez: ‘cette étoffe n'est pas salissant.’) - dat ook niet goed gezegd is.-Ga naar eind9. |
druif. Traube- |
Häser, Epidemologie- |
tante = aunt- |
Imme, ime = by (Ym)- |
Bosz (in 'n duitsche courant) = baas, patroon, arbeidgeber- |
achtvakkige broodjes- |
löschen, lesschen |
löschen, lossen |
löschen, blusschen- |
sluiken, sluipen- |
kantelen, kenteren- |
klikken, kallen (kippenhok)- |
scheper = schepel- |
scheuvel = schuiver |
in Groningen schaafs- |
hevel, Hebel, heffer- |
verschil van klemtoon in Duitsch & hollandsch onmogelyk, unmöglich- |
‘Maseur’ by LangendykGa naar eind10. |
quincampoixGa naar eind10. 1 B 5 toneel |
quincampoixGa naar eind10. 3 B 4 toneel |
Aenaeas i.z. ZGa naar eind10. gedrukten 1 Deel, 494- |
‘monkeur’ Langendyk |
quincampoix 3 Bedr. 4 toneel- |
‘in d'zin’ Langendyk Gedichten III, 423- |
malchus = markus- |
holbollig |
wouter Schouten |
kalversprongen van 'n koe, bl. 42 |
kalversprongen van 'n koe, 178 |
vaartuig III, 181 |
vaartuig van 'n koe, III, 227 |
dronkaard III, 129- |
Ismael, Samuel, Samiel- |
‘deftig’ Wouter Schouten |
‘deftig’ kasteel III, 20, III 40 |
‘deftig’ schip III 171- |
‘door den bandt’ |
passim by Wouter Schouten |
- eind1.
- machen Sie das einem Anderen weisz: maakt U dat een ander wijs (du.) (in Duitse schrijfletters). Multatuli doelt wrschl. op verwantschap met het Engelse ‘wit’.
- eind2.
- Steig: de lokatie van Multatuli's woning.
- eind3.
- V.D. Palm B.v.d.J: Johannes H. van der Palm (1730-1840), Nederlands letterkundige, auteur van o.m. een Bijbel voor de Jeugd in 24 delen (1811-1824).
- eind4.
- Actenmässige enz: Weergave naar de stukken van merkwaardige misdaden (du.)
- eind5.
- Im: idem, hetzelfde (lat.)
- eind6.
- er stiess enz.: hij zette de deur op een kier (du.; in Duitse schrijfletters).
- eind7.
- Knaben mit enz.: Jongen met een met vlaggetjes en wimpels versierd span (du.; in Duitse schrijfletters).
- eind8.
- das Kind gedeiht enz.: het kind groeit op tot de eeuwige vreugde [van] (du.: in Duitse schrijfletters).
- eind9.
- Och, ma'ame enz.: ‘ach, mevrouw van Cromphant, dat is prima tegen het vuil’ (lees: ‘deze stof hangt niet aan’) (fr.)
- eind10.
- Langendijk: Pieter Langendijk (1683-1756), Nederlands blijspelschrijver, auteur van o.m. Quimcampoix of de windhandelaars (1720), De Eneas van Virgilius in zijn zondagspak, 4de boek (1715).
- eind10.
- Langendijk: Pieter Langendijk (1683-1756), Nederlands blijspelschrijver, auteur van o.m. Quimcampoix of de windhandelaars (1720), De Eneas van Virgilius in zijn zondagspak, 4de boek (1715).
- eind10.
- Langendijk: Pieter Langendijk (1683-1756), Nederlands blijspelschrijver, auteur van o.m. Quimcampoix of de windhandelaars (1720), De Eneas van Virgilius in zijn zondagspak, 4de boek (1715).
- eind10.
- Langendijk: Pieter Langendijk (1683-1756), Nederlands blijspelschrijver, auteur van o.m. Quimcampoix of de windhandelaars (1720), De Eneas van Virgilius in zijn zondagspak, 4de boek (1715).