Volledige werken. Deel 21. Brieven en dokumenten uit de jaren 1881-1882

[11 april 1881
Brief van Multatuli aan Mimi]

11 april 1881

Brief van Multatuli aan Mimi. Dubbel velletje postpapier, waarvan blz. 1-3 en 4(⅓) beschreven. (M.M.)

[p. 272]

Maandag ochtend lieve beste Mies! M'n laatsten brief moet Saterdag eersten trein van Utrecht vertrokken zyn? Heb je dien? -

Jou laatste is van vrydag ochtend. Je schreef over de kar met struiken, en dat je al 2 maal naar den duitschen Havelaar gezocht had. Erge haast is er niet by, maar ik wou wel dat je 'm vond. - Gister verzond ik de Assommoir. Bedenk goed wat ik zeg. Zeer veel leelyks maar de geschiedenis van Gervaise's gemoed is meesterlyk. Al wat haar overkomt, moest zoo komen. -

Ik zie waarlyk geen kans, iets te veranderen aan dien wissel! Het endossement staat er nu eenmaal op. Ik dacht dat je't prettig vinden zou, vis à vis Struth liquide te wezen (op 't restant en ausserkontraktliche^1. na.) Wat er aan hem méér te betalen valt kan je dan juist makkelyker laten wachten. Ik zie waarachtig geen kans 't nu te veranderen! En daar de wissel op vasten datum is (d.i. niet: ‘zooveel dagen na zicht’) moet je hem dien nu wel voor den 15ⁿ (dat is: terstond) geven. Want ook nà den 15ⁿ mag hy niet gepresenteerd worden. Althans daar is omslag by waarby ik Doyer & Kolff in den arm zou moeten nemen, wat ik liever niet doe, omdat zulke slingeringen 'n ‘man van zaken’ zoo bespottelyk voorkomen. t Spyt me dat je daar nu zoo tegen hebt. Ik meende me zoo goed geweerd te hebben in't bepalen van som (niet alles) en datum. ('n paar weken na je thuiskomst)

Ik vind het best dat je Gärtner Struth hebt laten begaan met die vulling. (struiken &c) Kan je ook nota houden van de namen. Dan weten we wat het is, en stellen er meer belang in. -

Ik ben zeker dat ik met de inrichting van huis, meubilair, teppiche^2. &c heel tevreden wezen zal. O, ik verlangde geen ‘zolder.’ Wèl, dat-i (groot of klein dan) er niet haveloos zou uitzien. En dàt wordt nu bereikt, zeg je. -

Over je keel en kiespyn ben ik verdrietig. 't Helpt me niet veel of jy zegt: o, 't is niets! Ik hoor dat de wind gedraaid is. M'n kamer is

1. het ausserkontraktliche: het werk dat buiten de overeenkomst om gedaan is. (du.)

2. teppiche: vloerbedekking (du.)

[p. 273]

koud, maar buiten ziet het er lenteachtig uit. Maar dat deed het voor 3, 4... 10 dagen ook toen de wind zoo koud was. -

Een ezel? Ja, dat zou ik ook wel goedvinden. Maar Fritz zegt dat zoo'n dier meer oppassing noodig heeft dan men meent. ‘Even veel als 'n paard’ zegt-i. Dàt is zeker overdreven, maar omslag is 't toch! t Zal er van af hangen of we 'n arbeider (halfwasjongen?) kunnen betalen. Ik denk ja. En 't zal wel moeten. Dan maar andere nummers op de verlanglyst uitstellen. -

Zürcher doelt er telkens op dat ik niet meer zal moeten voordragen. Ik zeg: ‘hy doelt er op.’ Uit z'n vorige handelwys mag ik opmaken dat hy daarmee iets ernstigs meent. Ik zal 't afwachten, en zoo noodig er op terug komen. Haast of nood is er gelukkig niet. -

O ja, kleeren en madera kan ik betalen. Ik heb 270 gl.

Ik heb 't hier iets makkelyker dan ik vreesde. Z. is welwillend, maar zwaar op de hand. Morgen ga ik met hem naar Ymuiden^3.. Ik zal probeeren er nog aftekomen, en misschien laat ik ook Weesp in den steek. Ik ben nog niet eens by Funke geweest. Daar zal ik vandaag heengaan.

M'n voorloopig plan is as donderdag van hier te gaan (een trein overblyven by Jeanne) dan ±2 dagen te Rottm (ik heb't zoo vast beloofd) Vervolgens 1 dag te Arnhem, en vandaar naar huis. Bekommer je niet over m'n zyn by gärtner Struth! In allen geval is't heerlyk niet te spreken over zware dingen & subtiliteiten, en voortdurend op voet van debat en diskussie! Ik ben er wee van, en verlang naar Wouters babbelepraatjes. -

Over z'n vrouw spreekt Z alleronaangenaamst! Nu erken ik dat háár katholicisme als men zooals hy daarmee in aanraking komt, onverdragelyk is. Van myn standpunt gezien, is zy allerliefst en waarlyk beminnelyk. Ze is vry, los, gezellig en geeft nooit blyk van de erge domheid waarover hy klaagt en vloekt. Is ze dan alleen zoo dom op dat eene punt?

Ook Fritz spreekt ruw over z'n vrouw. En hy zegt in z'n eenvoud: ‘nu ja, ik heb haar dan ook maar getrouwd om te eten te hebben, en moet de gevolgen dragen.’ Eenvoud? Nu ja, maar plomp is 't ook! Ook Z. is plomp. Nu wil hy z'n broêr laten trouwen met die oudste dochter. Want... by meerderjarigheid krygt zy 'n ton. Kan je je iets platters voorstellen? Nu pryst hy 't meisje, o ja, maar ik

3. Deze zin is met een dunne streep doorgehaald.

[p. 274]

gis dat hy dit doet om de koppelary minder afschuwelyk te maken. Ik heb haar geen 10 woorden hooren zeggen. Toch zyn zy allen heel vriendelyk en hulpvaardig. Die oudste zoon brengt 'n vlammetje zooals Wou zou doen! Met of zonder geloof, dàt vind ik lief. En zoo zyn ze allemaal. -

Dinsdag ochtend in haast gesloten -

ik maak haast om den wissel die date certaine^4. is

4. date certaine: op vastgestelde datum in te wisselen. (fr.)