Volledige werken. Deel 20. Brieven en dokumenten uit de jaren 1879-1880

[september 1879
Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

Ongeveer 7 september 1879

Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel en enkel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)

Geisenheim Sept^r 79 beste funke! Ik ben onwel, en dit is al sedert lang het geval. Ik schreef u onlangs over steenpuisten. Zoo meende ik de dingen te moeten noemen die me gedurig plagen, maar eindelyk ben ik, door den langen duur der kwaal opmerkzaam geworden, aan 't naslaan van eenige werken gegaan, en moet me nu wel de vraag voorleggen of 't ook kanker wezen kan. Ik hel tot die opinie over. Ik behoef u niet te zeggen dat de dood, als zoodanig, me niet bang maakt, maar wel zie ik op tegen 't lange traîneeren en de bykomende omstandigheden.

Wat zegt de dokter, zult ge vragen? Ik heb er nog geen geraadpleegd, maar ga straks naar Wiesbaden om er een te consulteeren. Daar Mimi de kwestie kent (zyzelf heeft eigenlyk 'n begin gemaakt met onze onderzoekingen, daar ik er eigenlyk geen acht op sloeg en me alleen nu en dan terloops verwonderde dat ‘het ding niet ophield’) nu, daar ze weet wat het geval wezen kàn, begrypt ge haar stemming. En ook de myne is verdrietig. Als 't waar is dat ik gekondemneerd ben, zit ze nu - juist door dat verhuizen ook - in 'n nare boêl. En dan ons lief jongetje. 't Is 'n engel van 'n kind. Nooit heb ik zoo'n beminnelyk kind gezien, en 't zal me hard vallen hem te verlaten. Enfin, heel lang maak ik 't toch niet, ook zònder kanker.

Maar een verzoek. Zoudt ge eens 'n geneeskundig werk willen opsporen waarin de symptomen nauwkeurig worden omschreven?

Steenpuisten ken ik. Het verloop van die dingen is eenvoudig. En zeker is 't dat myn kwaaltje géén steenpuist tot oorzaak heeft. Het

[p. 86]

komt overeen met wat ze (meen ik) anthrax^1. noemen, en dàt loopt op kanker uit.

De zaak vertoont zich by en om den linker tepel, juist in de buurt der klieren waar kanker thuis hoort, en heeft niet veel uitbreiding van omtrek of dikte. De focus verplaatst zich, of liever nadat één uitgewoed heeft, vertoont zich 'n knobbeltje op 'n andere plek. De pyn is gering, veel minder dan by 'n steenpuist het geval is. Enfin, de zaak is maar dat ik den titel weet van 'n duitsch werk waarin ik het kan naslaan. Ge behoeft me dat werk volstrekt niet te zenden. Ik kan het te W.baden wel bestellen. Dat is zelfs nog gemakkelyker.

Om den titel van zoo'n werk te kennen, moet ik 't hier aan 'n man van 't vak vragen, en die sturen niet graag graan van den molen. En dat ik meer op eigen nasporing vertrouw dan op 't zeggen van 'n dokter is omdat 'n boek oprecht is en 'n mensch niet.

Laat in godsnaam Woest 'n paar dagen wachten. Het drukt me erg, maar ge begrypt m'n stemming. Die lieve lieve Woutertje! Nu, Mimi zal goed voor hem zyn, want ook zy houdt dol van 't kind. Maar nu moet ik nog de zeer vervelende en omslachtige maatregelen nemen om 't kind wettig te adopteeren. Die aanraking met mannen van de Wet, is ook 'n soort van anthrax voor me. -

Help me svp. aan 'n titel voor de 2 Vry-arbeid en Pr. & Ned. Politische Vertoogen?

Politische Stukken?

Polemiek?

Polemische Schriften?

De bezwaren by de keus zyn

1.	Dat het opschrift niet nageaapt schyne. (Huet's ‘Polemische Fragmenten’.
2.	Dat de kooper^2. worde gewaarschuwd niets nieuw te krygen.
3.	Dat de dorheid niet afschrikke.
4.	Dat ik niet door den titel minder dor te maken zulke lezers fop die altyd 'n vertelling of aardigheidje verwachten.

De moeielykheid wordt iets minder als gy de goedheid hadt by 't annonceeren een nootje te voegen in dezen geest ‘behalve de vroeger van den schr. verschenen brochures over Vryen Arbeid en de polemiek tegen den heer Bosscha, bevat deze bundel ±....

1. anthrax: negenoog, of miltvuur-ontsteking.

2. kooper: oorspr. stond er lezer.

[p. 87]

vel nieuwen tekst’ - In dat geval zou ik stemmen voor den korten titel:

Polemiek. -

Stuur me heusch geen boek over kanker. Holl. geneeskundige werken zyn toch byna altyd uit het Duitsch vertaald. Ik heb slechts den titel noodig.

Hartelyk gegroet

tt

Dek