Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[6 april 1879
Verslag voordracht Hoorn in de Hoornsche Courant]

6 april 1879

Verslag van de voordracht van Multatuli te Hoorn van 1 april in de Hoornsche Courant, no. 2885. (Archiefdienst Westfriese Gemeenten, Hoorn; fotokopie M.M.)

Dinsdag 1 April hield Multatuli, in een der zalen van het Park alhier, zijne voordracht voor een auditorium van ruim 260 nieuwsgierigen en belangstellenden.

Het heeft den Spr. gedurende zijn voordracht niet ontbroken aan bijvalsbetuigingen bij menige piquante uitdrukking en excentrieke passage, maar juist die excentriciteit belette een algemeene goedkeuring, trouwens dat wist men, en spr. herinnerde dan ook vooraf dat, hoe men ook moge denken over zijne meeningen, uit zijne werken bekend, men niet kan verwachten iets anders van hem te hooren dan hetgeen hij meent dat waar is.

Spr. leidde zijn onderwerp ‘de Philantropie’ in met eene beschouwing over het begin van de geschiedenis en het ontstaan en verdwijnen der Maatschappijen.

Vervolgens gaf spr. eenige beschouwingen over de natuur en verklaarde, volgens zijne opvatting, de oorzaak van de draaiende

[p. 858]

beweging der lichamen om de zon, betoogde dat men uit de maan leert stipt te zijn en zijn plicht te doen en... plicht doen is ware philantropie.

Na de pauze, die daarop gehouden werd, vervolgde de ontegenzeggelijk diep denkenden spr. met eene beschouwing over een zestal soorten van valsche Philantropie, om daaruit en daarna de ware Philantropie te kennen. Spr. schetste in voorbeelden hoe de ziekelijke, de schijnheilige, de verwaande, de domme, de huichelachtige en de aan den weg timmerende Philantropie zich openbaart en waaruit ze ontstaat en eindigt met te betoogen, dat wij nergens beter dan uit de natuur der dingen leeren wat wij te doen hebben.

Woensdag avond sprak Multatuli in Alkmaar voor een schare van pl. m. 340 personen over de vraag ‘Wat is Waarheid.’