Volledige werken. Deel 17. Brieven en dokumenten uit de jaren 1874-1875

[p. 593]

[1 april 1875
Twee brieven van Multatuli aan Margadant]

1 april

Twee brieven van Multatuli aan C.W. Margadant. Twee dubbele velletjes postpapier, waarvan éen beschreven op blz. een en de ander tot en met het midden van blz. drie (M.M.)

moyen de parvenir: middel om te slagen (fr.)

WEDGestr.Heer

C.W. Margadant

Alhier.

WEDGestr Heer!

Onder terug-aanbieding van het billet van Mej. Kruseman d.d. Brussel, 29 Maart 74, heb ik de eer UWEDG meetedeelen dat ik blyf persisteeren by 't beleefd verzoek, Uwe tussenkomst tot het bereiken van 't beoogde doel wel te willen aanwenden. Het zy me dus vergund, UWEDG andermaal voortestellen die dame te bewegen de gelden te accepteeren, die ik de vrijheid nam, aan UWEDG, ter kwyting myner schuld aan HED. ter hand te stellen.

Na beleefde groeten heb ik de eer met hoogachting te zyn,

UWEDG Dw Dienaar

Douwes Dekker

Rotterdam 1 April 1875.

Waarde Margadant!

La nuit porte conseil! Dit briefje is niet bestemd ter mededeeling. Ziehier, waarom? Haar streven is: opzien, reklame, schandaal. Wanneer ik over haar zeg wat er zou te zeggen zyn (een lange lyst van bedrog) zou ze daaruit aanleiding nemen om te antwoorden, onverschillig wat, want ze stoort zich niet aan waarheid, noch zelfs aan waarschynlykheid of mogelykheid. Dan zou ik moeten dupliceeren, en 't scandaleus pleidooi dat ze zoekt, ware aan den gang! We zouden dan 'n onafzienbare reeks van heen-en-weer-schryvery beginnen, waarby zy niet dan winnen kan, daar 't haar van den beginne slechts te doen was om haar naam aan den mynen te huwen. Eerst stak ze my, zonder eenigen grond, in de hoogte (ik ben overtuigd dat ze my, als auteur, niet kent!) en nu zou ze reklame

[p. 594]

maken met onze zoogenaamde vyandschap. Opzien baren is haar eenig doel, haar moyen de parvenir. Ik heb haar meermalen hooren zeggen dat dit haar by lezingen, volle zalen bezorgde! Ware ik niet aan myzelf verplicht, my te onthouden van een stryd die háár verheft, maar my niet schikken zou, dan ware niets gemakkelyker dan haar te ontmaskeren. Maar dit zal wel vanzelf gaan, want by al haar intrigeeren, is ze dom ook. Ze verklapt haar eigen streken. Na ryp beraad besloot ik alzoo U slechts bygaand kleurloos briefje te schryven, des verkiezende ter overlegging. Ik geef ook U in overweging, alles wat zy schryft, met stil zwygen voorbytegaan, en geen notitie te nemen van haar tooneelfrases in de 3^e persoon. Het waardigste is, dunkt me, alleen aantedringen op 't accepteeren van dat geld, niets dan dàt!

Na vriendelyke groete

t.a.v.

Douwes Dekker

Ja, het overleggen van m'n briefje (of afschrift daarvan) zal nuttig zyn, denk ik. Juist de kleurloosheid is sprekend. Het is niet zonder doel dat ik geen som noem. Ook U geef ik in overweging, in Uw eerstvolgend schryven 't bedrag in 't midden te laten. Laat haar nog eerst eens weigeren. Ziehier waarvoor. Zoodra ge een som noemt, zal ze dáárop chicaneeren, en zeggen dat het meer of minder is, alleen om weer 'n punt van uitgang voor gekibbel te hebben. Want dát is haar zoeken! Men kan haar niet beter straffen dan door geen vat te geven op polemiek.