Volledige werken. Deel 16. Brieven en dokumenten uit de jaren 1873-1874

[30 september 1874
Ingezonden Stuk in het Handelsblad]

30 september 1874

Ingezonden Stuk in Het Handelsblad, no. 13573. (K.B. 's-Gravenhage; fotokopie M.M.)

Q.Q.: de identiteit van de persoon achter deze initialen is niet bekend.

Aan de Redactie.

In bijna al onze bladen las men, eenige dagen geleden, het volgende berichtje:

‘Wij vernemen, dat mevrouw E. Douwes Dekker, bekend als tine uit de werken van haar echtgenoot, dezer dagen na kortstondige ziekte is overleden.’

Misschien is het een geheel subjectief gevoel van mij, maar dit ‘bekend als tine uit de werken van haar echtgenoot,’ heeft voor mij iets onwelvoegelijks, ja iets stuitends. De heer D.D. heeft zijne vrouw in zijne werken gebezigd als een litterarisch ornement, en niet zoo zeer, dunkt mij, om haar, dan wel om zich zelven te orneeren, tevens te doen uitkomen, hoe gelukkig eene vrouw wel zijn moet, die een man tot echtgenoot heeft van zooveel talent, geest en vernuft, en die tevens zoo beminnend en beminnelijk voor haar was.

Of dit presenteeren van mevr. D.D. als tine, aan het groote publiek, deze openbare tentoonstelling van mijnheers en mevrouws D.D. huiselijk en echtelijk geluk, wel getuigt van kieschheid en goeden toon, laat ik daar. Met zijne vrouw mag een man zich veel veroorloven, en daar, zoover mij bekend is mevr. D.D. zich nooit over haar

[p. 754]

tentoonstellen beklaagd heeft, behoeft men hierin voor haar geene partij te trekken.

Doch rechtvaardigt dit den familiaren toon der couranten, dat tine - de door den beroemden Multatuli beroemd gemaakte tine - nu dood is, en die beroemde tine de werkelijke mevrouw Douwes Dekker was?

Was het eigenlijk wel om tine te doen?

Was het niet veeleer te doen, om den echtgenoot? om den beroemden naam van Multatuli nog eens onder de aandacht van het publiek te brengen? Om eene Multatuli-reclame dus?

Dit geeft mij aanleiding tot eene andere vraag. Gaan wij in onzen eeredienst van Multatuli niet te ver? Is het niet genoeg, dat één Nederlandsche letterkundige zich bepaaldelijk aan den Multatuli-dienst wijdt, en als een tweede Johannes de Dooper in de woestijn de verrijzing predikt van dezen Messias der Nederlandsche litteratuur? dat hij zijne werken verheerlijkt als uitingen van den heiligen Multatuli-geest?

Multatuli is, ontegenzeggelijk, een man van groot talent, maar het heilige-geest-genie, dat zijne aanbidders van hem maken willen, is hij niet, en eene strenge critiek ware hem nuttiger dan deze adoration perpétuelle zijner volgelingen.

Men moet zich voor de overdrijving der vergoding niet minder wachten dan voor die der verguizing; de grilligheden en caprices - de humeurigheden zou men bijna zeggen - van een door gestadige bewierooking verwend schrijver - hij heete Bilderdijk of Multatuli, - moet men niet verheerlijken als genialiteiten. Door en voor Multatuli werd reeds meer dan genoeg gereclameerd; de dood van tine althans had niet moeten dienen als gelegenheid tot eene reclame te meer voor haren echtgenoot en zijne werken.

Q.Q.